رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور خبر داد سبقت منابع مالیاتی از درآمدهای نفتی

همدلی| گروه اقتصاد- اقتصاد ایران در سال‌های گذشته با دو تکانه شدید مواجه شد. یکی تحریم‌های بین‌المللی و دیگری سقوط قیمت نفت از بشکه 110دلار به بشکه‌ای کمتر 50دلار. این دو طوفان سهمگین در حالی اقتصاد ایران را دچار بحران کرد که سوءمدیریت داخلی هرگونه چشم‌اندازی درباره نیل به توسعه پایدار را مخدوش کرده بود. با این حال با سر کار آمدن دولت یازدهم در سال 92 و به انجام رسیدن برنامه جامع اقدام مشترک و رفع تحریم‌های مرتبط با برنامه هسته‌ای، تا حدودی از سقوط اقتصاد جلوگیری به عمل آمد. با این همه معضل بزرگ دیگر همچنان باقی بود. سقوط یک‌باره قیمت نفت و داشتن یک خزانه خالی که میراث دولت دهم بود امکانات دولت را برای بستن یک بودجه مناسب، محدود کرده و از این رو دولت تدبیر برای اداره امور در سال‌های آغازین ناچار شد، سیاست بودجه انقباظی را در پیش گیرد.
از آنجایی که درآمد نفتی ایران در سال‌های اخیر از تحریم نفتی اتحادیه اروپا و آمریکا و همچنین سقوط قیمت‌های جهانی نفت خام لطمه بسیار دیده، دولت روحانی در اقدامی شایسته استراتژی اقتصادی جسورانه‌ای را در دستور کار قرار داد و آن کاهش وابستگی اقتصاد به درآمدهای نفتی بود. در واقع در تئوری علم اقتصاد منبع اصلی دولت‌ها برای کسب درآمد مالیات است. اما در ایران (همانند دیگر کشورهای تک‌محصولی) این فروش نفت بوده که منبع اصلی درآمد برای دولت‌ها بوده است. شاید یکی از مزایای سلبی کاهش قیمت نفت در سال‌های گذشته برای ایران این بوده که مسئولان را به فکر وادارد تا راجب درآمد‌های سهل الوصول نفت و به تبع آن درمان این بیماری چاره‌جویی کنند.
از آن‌جایی که نظام مالیاتی کرخت و ناکارآمد بود دولت تدبیر وامید از همان ابتدا تلاش کرد تا با سامان‌دهی سیستم مالیاتی بتواند آن را به منبع درآمدی پایدار و قابل اتکا تبدیل کند.
نظام مالیاتی ایران به علت وجود معافیت‎‎‎‎های متعدد و عدم برابری (ذیل تعریف قانون) پرداخت مالیات و عدم وجود مالیات عمومی بر مصرف، از پایه مالیاتی کل به‎طور مناسب استفاده نمی‌شد.


در واقع نسبت درآمد‎‎‎های مالیاتی به تولید ناخالص داخلی نسبتی پائین و کم بود. در مقایسه‌ای کلی بین جهان توسعه یافته و جهان در حال گذار، بیش از پیش به اهمیت واقعی نظام مالیاتی درست و کارا و نقش آن در رسیدن کشورها به توسعه پایدار پی می‌بریم. کشور‎‎‎های پیشرفته دارای قوانین مالیاتی و شیوه‎‎‎‎های اجرایی منسجم‎ و کارآمدی هستند، البته کارکرد نظام مالیاتی این کشورها با بافت اقتصادی آنها نوعی مطابقت ساختاری هم دارد. آن‎‎‎‎ها در کنار نظام مالیاتی پیشرفته، دارای نظام تامین اجتماعی تکامل‎یافته‎تر و بخش‎‎‎‎های اقتصادی مدرن و پیشرفته هستند. این درحالی‎ است که کشور‎‎‎های در حال توسعه با پدیده دوگانه‌ای روبه‎رو هستند. به این معنا که ساختار اقتصادی این جوامع از دو بخش مدرن و سنتی تشکیل شده است. بدیهی است که دستگاه وصول‎کننده مالیات نمی‎تواند با شیوه واحدی با این دو بخش مدرن و سنتی برخورد نماید. به‎علاوه کشور‎‎‎های در حال توسعه فاقد نظام تامین اجتماعی مناسب هستند. وجود نظام تامین اجتماعی کارآمد در کشور‎‎‎های پیشرفته در ارتقاء فرهنگ مالیاتی در این جوامع بسیار موثر بوده است. با این همه با نگاهی گذرا به اقدامات دولت یازدهم در راستای سامان‌دهی به نظام مالیاتی پی خواهیم برد که این اقدامات تا چه اندازه بر مبنای کار کارشناسانه، علمی و همچنین رهگشا برای دیگر کشورهای درحال توسعه می‌باشد. عملکرد مالیاتی در سال گذشته تا آنجایی خوب پیش رفت که سخنگوی دولت در نامه‌‌ای به رئیس‌جمهور ضمن اشاره به عملکرد خوب دولت در دو حوزه مالیات و درآمدهای گمرکی خواستار تقدیر از وزارت اقتصاد در این دو حوزه شد. عملکرد سازمان امور مالیاتی در سال 95 نشان از تحقق بیش از ۹۰ درصدی درآمدهای مالیاتی دارد.
در همین رابطه روز گذشته رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور در پیامی به مناسبت «پایان ماه‌های ارائه اظهارنامه مالیاتی مودیان (خرداد و تیر)» تاکید کرد: امروز نقش مالیات در بودجه کشور همواره روندی صعودی داشته تا جایی‏ که اخیرا این نقش از درآمدهای نفتی نیز پیشی گرفته است.» در واقع پیشی گرفتن درآمد مالیاتی از درآمدهای نفتی یکی از رسالت‌های دولت تدبیر و امید از همان سال 92 بود که اکنون طبق گفته سیدکامل تقوی‌نژاد به وقوع پیوسته است.
رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور در پیامش آورده است:« دو ماه تلاش و کار سخت و مداوم کارکنان خدوم سازمان امور مالیاتی کشور و همچنین همراهی و همدلی مودیان محترم برای ارایه اظهارنامه مالیاتی بابت عملکرد سال 95 به پایان رسید. خرداد و تیرماه، موعد خوداظهاری مودیان محترم مالیاتی، بی‎تردید جلوه‎ای چشم‎نواز از حضور گسترده، مشارکت جمعی و تلاش فراگیر برای خدمت به کشور در قالب تامین سهم مهمی از بودجه جاری است.»
رئیس سازمان امور مالیاتی کشور تاکید کرد: نظام مالیاتی ایران در سالی که به نام « اقتصاد مقاومتی، تولید - اشتغال» مزین گشته، رویکردها و سیاست‎های مشخصی را در ارتباط با تعامل با مردم، اعتمادآفرینی در جامعه، حمایت از فعالان اقتصادی و تکریم مودیان مالیاتی به مرحله اجرا درآورد.
تقوی نژاد در ادامه آورده است:مالیات به عنوان یک ابزار مالی توانمند و کارآمد در حوزه مدیریت اقتصادی کشور، اینک مسیری که برای دهه‏‌ها اقتصاد ملی توان پیمودنش را نداشت، هموار ساخته و بودجه کشور به سمت کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی خیز برداشته است.
رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور در این پیام خاطرنشان ساخت: در شرایطی که اثرات و زمینه‏ های مصرف مالیات در جامعه با اذهان عمومی قرابت نزدیکی یافته است، مالیات به عنوان نمادی از اراده و خواست مردمی برای مشارکت در امر توسعه پایدار کشور، در عرصه جامعه رخ‎‏نمایی می‎کند.
وی در ادامه این پیام می افزاید: امروز نقش مالیات در بودجه کشور همواره روندی صعودی داشته تا جایی‏ که اخیرا این نقش از درآمدهای نفتی نیز پیشی گرفته است.
وی تصریح کرده است: در چنین فضایی که اجماع کم‎نظیری در ارکان مختلف نظام پیرامون افزایش نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی پدید آمده و همچنین همراهی و همنوایی مطلوبی از سوی مردم به عنوان نقش‌آفرینان اصلی نظام مالیاتی مشاهده می‎شود، شرایط برای تداوم اصلاحات و تحولات نظام مالیاتی مهیا شده و زمینه رشد درآمدهای مالیاتی متناسب با ظرفیت‎های اقتصاد کشور با تکیه بر سیاست‎ها و برنامه‎ریزی‎های کلان کشور بیش از هر زمان دیگر مساعد گشته است.
تقوی نژاد در بخشی از این پیام تاکید کرده است: آگاهی عمومی نسبت به آثار متعدد و مزایای پرشمار پرداخت مالیات در آبادانی و عمران شهرها و روستاها و توسعه زیرساخت‎های شهری و همچنین پیشبرد اهداف دولت در حوزه‎های امنیت، بهداشت، آموزش و تامین مالی امورات جاری کشور که ماحصل اجرای برنامه‎های وسیع و اثربخشی در حوزه فرهنگ‏سازی مالیاتی و همچنین اطلاع‏ رسانی‎های موثر و بهنگام به افکار عمومی است، از اهمیت ویژه ‏ای برخوردار است؛ چرا که کارکردهای مالیات به ویژه در حوزه‏‌هایی همچون توزیع ثروت در جامعه و گسترش عدالت اجتماعی، نه صرفا یک برنامه کلان دولت محور، بلکه یک خواست ملی و مطالبه عمومی و شهروندی به شمار می‏ رود. بنابراین مودیان محترم مالیاتی در میدانی ایفای نقش
می‌کنند که خود مطالبه‏ گر آن بوده و هر مودی به نسبت سهم مشارکت خود در این حرکت جمعی سهیم و اثرگذار است.تقوی نژاد در پایان پیامش با قدردانی از همکاری رسانه‌های جمعی برای اطلاع رسانی به مردم و فرهنگسازی اثربخش در زمینه امور مالیاتی، ابراز امیدواری کرده است که مجموعه پرتوان سازمان امور مالیاتی کشور، استوارتر از همیشه در مسیر تعالی نظام مالیاتی و تحقق سیاست‏های اقتصاد مقاومتی و برقراری عدالت مالیاتی در کشور گام
بردارد.
لازم به ذکر است، ماه‌های خرداد و تیر ماه هر سال فصل مالیاتی صاحبان مشاغل به شمار می رود که می بایست اظهارنامه مالیاتی خود را برای سال مالی قبل به سازمان امور مالیاتی تسلیم کنند.
ماه خرداد به اشخاص حقیقی و ماه تیر به اشخاص حقوقی اختصاص دارد و مودیان مالیاتی برای برخورداری از معافیت‌های مالیاتی مندرج در قانون مالیات های مستقیم می بایست اظهارنامه خود را در موعد مقرر به سازمان امور مالیاتی ارائه کنند.
سال گذشته دولت 1014.7 هزار میلیارد ریال درآمد مالیاتی کسب کرد که این درآمدها صرف امور دفاعی، آموزش، پژوهش و بهداشت و سلامت شهروندان می شود.