رحمت مهدوی=دانش آموخته ارشد علوم سیاسی

بعد از انتخابات اخیر یکی از مهم‌ترین بحثهای فضای سیاسی کشور، گمانه زنی‌های مختلف درباره کابینه دولت دوازدهم است. این «گمانه‌زنی‌ها» عمدتا دارای سه خاستگاه اصلی با اهداف و نیتهای مختلف است. جریان اول؛ اشخاص، طیف یا گروهی هستند که در ایام انتخابات، دولت فعلی را قبول نداشته و تردیدهای جدی در مورد عملکرد دولت یازدهم ایجاد می‌نمودند و فارغ از رویکرد منطقی و استدلالی «استراتژی حمله بی محابا» به دولت را در پیش گرفته بودند، اما بعد از انتخابات برخی از اشخاص این گروه یا طیف، با استدلال لزوم حضور همه سلایق و جناحها در دولت دنبال تاثیرگذاری بر تشکیل کابینه جدید و خواستار حضور در آن هستند در حالی که این نوع نگاه‌ها‌ در داخل این جریان در دولتهای قبلی مسبوق به سابقه نبوده است.
جریان دوم که به دنبال سهم خواهی در کابینه هستند افراد یا گروههایی هستند که در ایام انتخابات سعی می‌نمودند در اردوگاه هر دو رقیب رفت‌وآمد کنند تا در صورت پیروزی هر کدام از جناح‌های سیاسی خود را مدعی «شایسته» بودن در کابینه بدانند. این اشخاص با «فرصت طلبی» و با برقراری ارتباط با برخی رسانه‌ها‌ و یا ایجاد شایعات در فضاهای مجازی از طریق منسوبان خود نام خود را در «گمانه زنی‌ها‌ی» مختلف کابینه آینده مطرح می‌نمایند تا بدین ترتیب در چانه زنی‌ها‌ی مختلف از اقبال عموم و رسانه‌ها‌ به خود نهایت بهره را ببرند.
جریان سوم سهم خواهی قدرت نیز که به اعیان یا نهان حامی دولت مستقر بودند یا بعضا از مجریان دولت هستند و عملکرد قابل دفاعی نیز از خود دارند در گمانه زنی‌ها‌ی مختلف بار دیگر نام خود را مطرح می‌نمایند و یا از اشخاص مدنظر خود دفاع می‌نمایند.
به لحاظ بازی سیاسی باید قبول کرد جریان سوم بیش از جریان اول و دوم محقق سهم خواهی از کابینه هستند. در عالم سیاست بدیهی و طبیعی است هر جریان یا گروهی که در رساندن فردموردنظر خود به قدرت نقش اساسی داشتند بعد از آن نیز دنبال سهم خواهی باشد. اما پرسش اساسی در مواجهه با این جریان است که آیا در تغییر کابینه باید گردش نخبگان را مدنظر داشته باشیم یا چرخش آنها را؟


متاسفانه در گمانه زنی‌ها‌ی جریان سوم بعضاً «چرخش نخبگان» را ملاحظه می‌کنیم و گردش نخبگان مورد غفلت اساسی قرار گرفته است. چرخش یک حرکتی است به صورت دورانی در آن وقتی شی‌ای می‌چرخد پس از یک حرکتی مقطعی دوباره به سر جای اول خود بر می‌گردد، اما در بحث گردش، آن شی از نقطه‌ای به نقطه دیگر حرکت می‌کند و سخت است دوباره به مکان اولیه برگردد، یعنی «تکرارپذیری» در آن وجود ندارد.
در عرصه سیاست و جامعه نیز آن چیز که مفید و مطلوب است گردش نخبگان است نه چرخش نخبگان، اما متاسفانه در غالب گمانه زنی‌ها‌ی جریان سوم نیز شاهد پدیده «چرخش نخبگان» هستیم، یعنی در لیستها و گمانه‌زنی‌ای که از سوی این گروه منتشر می‌شود شاهد نامهایی هستیم که این اشخاص قبلا ریاست یک سازمان یا مقام وزارت را داشته اند و اکنون بعد از یک چرخش مقطعی قرار است دوباره به همان مقام ریاست یا وزارت خود برگردند که الحق برخی از آن محق لقبهایی چون رئیس الوزرا، رئیس اعظم و... می‌نماید.
برهمین اساس در این گمانه زنی‌ها‌ شاهد «وزرای چرخشی» هستیم. یعنی افرادی که چندین سال قبل مسئولیت یک وزارتخانه را داشتند، دوباره نام آنها بر همان وزارتخانه به طور جدی مطرح می‌شود و وزرای فعلی آن وزارتخانه نیز قرار است به وزارتخانه یا سازمان قبلی خود برگردند.
بنابراین شایسته است نخبگان و رجالیون گروه سوم که منتسب به جریان اصلاح‌طلبی و اعتدالی هستند و همواره بر مواردی چون تخصص، شایسته‌سالاری و. .. تاکید دارند با احترام به این اصول زمینه ساز ورود نخگبان دیگری به عرصه سیاست باشند تا با بهره‌گیری از تجارب مدیران و وزرای قبلی و تزریق سیاستها و برنامه‌ها‌ی نوین و آینده نگر سبب حرکت رونده و بهتر ریل دولت در آستانه ورود به دهه پنجم انقلاب اسلامی شوند.