زمینه رنسانس اقتصادی در ایران فراهم شود

مهدی پازوکی در گفت‌وگو با «آرمان»:
با انتخاب مدیران توانمند زمینه رنسانس اقتصادی فراهم شود
دولت در عرصه‌های اقتصادی نیازمند تصمیمات شجاعانه است
آرمان- حمید شجاعی: دولت یازدهم در شرایطی روی کار آمد که کشور به لحاظ اقتصادی ثبات لازم را نداشت و تورم فزاینده از یک سو و کاهش نرخ رشد از سوی دیگر فضای دشواری را در اقتصاد کشور رقم زده بود. با این همه حسن روحانی با تیم اقتصادی خود تورم را از ۴۴ درصد به زیر ده درصد رساند و رشد منفی ۶ درصد شاخص‌ها را تا مثبت ۷ درصد بالا آورد. البته این مسائل توفیقات کمی نیست که در ۴سال نخست دولت تدبیر و امید به‌دست آمد، اما مردم باید تاثیر این مسائل را در زندگی خود بهتر احساس کنند. از این رو دولت دوازدهم باید نخستین دغدغه خود را حل مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم قرار دهد و در گام‌های بعدی مسائلی مانند رکود و بیکاری را سامان دهد تا پاسخ اعتماد رأی دهندگان را به نحوی شایسته بدهد. در این راستا داشتن تیم اقتصادی هماهنگ که بتواند تصمیمات درستی اتخاذ کرده و دولت را راهبری کند از ضروریات است. برای بررسی عملکرد مورد انتظار از دولت یازدهم و لزوم حل مشکلات مردم، مهدی پازوکی کار‌شناس اقتصادی با «آرمان» گفت‌و‌گو کرده که در ادامه می‌خوانید.


از دیدگاه شما به لحاظ اقتصادی چه انتظاراتی از دولت دوازدهم وجود دارد؟
درحال حاضر یکی از مشکلاتی که آقای روحانی باید بدان توجه خاص داشته باشد حل مشکلات اقتصادی، رسیدن به رشد پایدار، ثبات اقتصادی و رفتن به سمت توازن اقتصادی است. اکنون اقتصاد ایران دارای مشکلات عدیده‌ای است که از آن جمله می‌توان به مشکلاتی مثل پایین بودن بهره‌وری، مشکلات ساختاری سیستم بانکی، چند نرخی بودن قیمت ارز و بدهی فزاینده دولت به سیستم بانکی اشاره کرد. از دیگر مسائلی که می‌توان از آنها نام برد عدم وجود سرمایه برای حل مشکل اشتغال است. باید به سرمایه‌گذاری نیز اشاره کرد که اگر فضای کسب و کار مناسب باشد؛ می‌تواند نقش بسزایی در افزایش رشد و تولید داشته باشد. حال به نظر می‌رسد تیم اقتصادی دولت باید یک تیم هماهنگ باشد. تیمی که از سویی دانش مدیریتی لازم را دارا بوده و از سوی دیگر تجربه مدیریتی لازمه را داشته باشد تا بتواند با جهان توسعه یافته تعامل کند. در این راستا شاهد بودیم که مقام معظم رهبری نیز در مراسم تنفیذ رئیس‌جمهور بر تعامل با دنیا تاکید کردند. بنابراین اگر تیم اقتصادی کارآمد، هماهنگ و دارای دانش لازمه در خصوص سیاستگذاری اقتصادی و اتخاذ تصمیم‌های علمی و کار‌شناسی باشد، قطعا می‌تواند به موفقیت برسد. برای نمونه در وزارت اقتصاد و دارایی هنوز نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی که یک شاخص بین‌المللی است، بسیار پایین‌تر از حد معمول است. اکنون شاخص ما حدودا ۵/۷درصد است در حالی که در کشورهای توسعه یافته این نسبت به حدود ۵۰ درصد می‌رسد. بنابراین ضرورت طراحی یک سیستم مالیاتی کارآمد انکار ناپذیر است. در این راستا هزینه‌های جاری کشور باید از محل اخذ مالیات‌ها تامین شود. گرچه به این امر در برنامه‌های سوم، چهارم، پنجم و ششم توسعه اشاره شده اما این مهم هیچ زمانی به مرحله عمل نرسیده است. از این رو اکنون کمتر از ۵۰ درصد بودجه جاری دولت از مالیات تامین می‌شود در حالی که باید ۱۰۰ درصد این هزینه‌ها از مالیات تامین شود و پول نفت صرف هزینه‌های زیر بنایی شود. این مهم زمانی اتفاق خواهد افتاد که ما بتوانیم ساماندهی خوبی در انضباط اقتصادی کشور به‌وجود بیاوریم. مساله‌ای که اکنون اقتصاد کشور از آن رنج می‌برد وجود بی‌انضباطی اقتصادی است که شامل بی‌انضباطی پولی، مالی و اداری است. آقای روحانی به‌خوبی می‌داند که مخالفان او به مسائل اقتصادی به عنوان پاشنه آشیل دولت می‌نگرند، از این جهت دولت باید در این خصوص آگاهانه تصمیم‌گیری کند و تلاشش براین باشد که با وجود مدیران توانمند در بانک مرکزی، سازمان برنامه و وزارت اقتصاد زمینه را برای یک رنسانس اقتصادی فراهم کند. دولت برای از بین بردن فقر راهی جز افزایش تولید ملی و افزایش سرمایه‌گذاری ندارد که این امر کاهش بیکاری را در پی خواهد داشت.
به نظر شما چه مشکلاتی از دولت یازدهم به دولت دوازدهم کشیده می‌شود؟
یکی از ایرادات کابینه اول آقای روحانی این بود که خیلی از مدیران میانی دولت یازدهم هنوز‌‌ همان تفکر دوره احمدی‌نژاد را داشتند. در این راستا دولت باید از جوانان و نخبگان کارآزموده استفاده کند. به نظر می‌آید مدیران میانی دولت آقای روحانی در پست‌هایی مثل استانداری‌ها تغییر چندانی ایجاد نکردند. در ۴سال گذشته مردم خواهان تغییر بودند و آقای روحانی باید بداند که اکنون نیز افراد کارآمدتری نسبت به استانداران فعلی وجود دارد که باید از آنها استفاده شود. دولت قطعا می‌تواند از افراد مدبر‌تر که به حقوق مردم پایبند‌ باشند در کارآمدی اقتصاد و ایجاد فضای مناسب سرمایه‌گذاری استفاده کند. به نظر من جایی مانند وزارت کشور نیاز به معاونت اقتصادی ندارد بلکه باید کمک کنیم تا سازمان‌های اقتصادی به وظایف خود عمل کنند و دولت تلاش کند با استفاده از نیروهای نخبه و اندیشمند در تیم اقتصادی به اهداف توسعه‌ای خود دست یابد. از سوی دیگر آقای روحانی باید تیم اقتصادی خود را اعم از وزارت اقتصاد، سازمان برنامه و بودجه و بانک مرکزی و... کاملا هماهنگ نماید تا به دستاوردهای بهتری برسد.
دولت دوازدهم چگونه می‌تواند مشکلاتی مانند رکود، بیکاری و معیشت مردم را حل کند؟
 در این راستا کار دولت دوازدهم از دولت یازدهم راحت‌تر است چون اقتصاد ایران در دولت یازدهم به ثبات نسبی رسید. مثلا اگر نگاهی به نرخ ارز در این ۴سال داشته باشیم نرخ ارز با نرخ تورم ثابت بوده است. البته اکنون شرایط با سال ۹۲ تفاوت دارد و دولت می‌داند که در برخی زمینه‌ها باید تصمیمات شجاعانه‌ای بگیرد و خواهد گرفت. مثلایارانه فقط باید به سه دهک پایین جامعه پرداخت شود که این موضوع نیاز به تصمیمی شجاعانه دارد. در حال حاضر در دولت به اشخاصی نیاز داریم که بلند مدت و در راستای منافع ملی می‌اندیشند. یکی دیگر از مسائل در این ارتباط تجدید نظر در خصوص صندوق‌های بازنشستگی است. باید تلاشی صورت گیرد تا با قوانین و مقررات کارآمد این صندوق‌ها به سمت خودکفایی حرکت کنند. اکنون با توجه به پایین بودن نرخ تورم و بالا بودن نرخ رشد، دولت باید تلاش کند تا با اتخاذ سیاست‌های هوشمندانه و با جذب سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی مشکلات معیشتی، رکود و بیکاری را در دوره دوم خود به‌گونه‌ای مطلوب در راستای رضایت جامعه مدیریت کند.