سوالاتی درباره توزیع مخدر‌های دولتی

اخیرا مباحثی درباره توزیع دولتی مواد مخدر در ایران مطرح شده است. در این زمینه این سوال مطرح می‌شود که مواد مخدر مصرفی جامعه به چه شکل تامین می‌شود، چرا که مصرف مواد مخدر در حد یک یا دو کیلو نیست که بنابر یک سفارش بتوان این مواد را در اختیار داشت. با توجه به اینکه میزان مواد مخدر مصرفی در کشور فراوان است به نسبت باید برای تامین آن به کشت و کار پرداخت. حال مسئولان باید به این سوال پاسخ دهند که آیا در کشور مجوز کشت و کار مواد مخدر وجود دارد؟ با کشت تریاک در کشور چه تضمینی برای قاچاق نکردن این ماده و مشتقاتش به خارج از کشور وجود دارد؟ این در حالی است که هنوز مسئولان امر در کنترل متادون یا ترامادول موجود در داروخانه‌ها با نارسایی رو به رو هستند. هم اکنون متادون و ترامادول دولتی در بازار آزاد نشت کرده و توانایی مدیریت آن وجود ندارد. در این شرایط چگونه می‌توان نسبت به تریاک و مدیریت آن اقدامات مناسب انجام داد؟ دست اندر کاران امر و مسئولان این طرح باید به طور شفاف توضیح دهند که بر اساس این طرح خواستار ارائه مواد مخدر به کدام یک از گروه‌های سنی با چه میزان هستند؟ درضمن اگر کارشناسان مربوطه به دنبال ارائه شربت تریاک هستند باید گفت که هم اکنون در داروخانه‌های کشور شربت تریاک وجود دارد، اما آن‌طور که باید و شاید از آن استقبال نمی‌شود. توزیع دولتی مواد مخدر بر اساس زیرساخت‌های موجود نتیجه بخش نیست. بی‌شک با توزیع مواد مخدر دولتی در کشور باید با قاچاقچی درباره قیمت و کیفیت کالا رقابت کرد. در این وضعیت قاچاقچی با ارائه مواد مخدر ارزان‌تر از قیمت دولتی همچنان سکاندار مواد مخدر است. در ضمن هر قدر که دسترسی به مواد در کشور افزایش یابد به نسبت امکان سوء مصرف نیز افزایش می‌یابد. بر اساس بررسی‌های انجام شده در آمریکا با آزاد سازی مواد روانگردان و توهم‌زا همچون ماری جوانا تعداد مصرف کنندگان افزایش یافته است. تاکنون در دنیا تجربه آزادسازی مواد خطرناک وجود نداشته است. برای مثال فقط در برهه‌های زمانی محدود تجربه آزادسازی حشیش و گل وجود داشته است. وقتی در جوامع چنین تصمیماتی درباره مواد مخدر اتخاذ می‌شود، طبیعتا شیوع آن در جامعه افزایش می‌یابد. این در حالی است که فقط یک میلیون نفر یعنی جمعیت زیر سه درصد شهروندان ایرانی مواد مخدر مصرف می‌کنند. در این وضعیت نباید برای این جمعیت چنین تصمیماتی را اتخاذ کرد. قانونگذار هدف از اجرای این طرح را از بین بردن اختیارات قاچاقچی عنوان کرده است. باید گفت که هدف از این اقدام تعالی است، اما نمی‌توان نسبت به تاثیرگذاری مطلوب آن اظهار نظر کرد. در کشور ما هنوز هیچ گونه تجربه موفق ناشی از تصمیمات در حوزه مواد مخدر وجود نداشته است. کشور در طول 11 سال گذشته آثار توزیع ترامادول و متادون را تجربه کرده است. هم اکنون شربت تریاک، ترامادول و متادون در کشور وجود دارد و دیگر نیازی به افزودن ماده مخدر دیگری به این مجموعه نیست.
* کارشناس حوزه اعتیاد