نگاه مثبت بهارستان به دیپلماسی فعال ظریف

روز گذشته در حالی رییس جمهور از کابینه دولت دوم خود در مجلس شورای اسلامی‌دفاع کرد که پیش‌بینی‌ها  و بررسی‌ها حاکی از این موضوع است که محمد جواد ظریف وزیر پیشنهادی حسن روحانی برای تصدی وزارت امور خارجه حائز بیشترین رای در میان سایر وزرای دولت دوازدهم خواهد شد. رئیس‌جمهور با اشاره به این‌که «آقای ظریف فردی با تقوا، پاکدامن، کارشناس در مسائل سیاست خارجی، پرکار و با صبر و حوصله زیاد است»، گفت: مذاکرات طولانی با آن جماعت عجیب و غریب به صبروحوصله زیادی نیاز داشت که ظریف این صبر را داشت و برای ملت کار بزرگی انجام داد. حجت‌الاسلام والمسلمین حسن روحانی رئیس‌جمهور کشورمان صبح روز سه شنبه در جلسه رای اعتماد به وزرای پیشنهادی دولت دوازدهم در دفاع از محمدجواد ظریف با بیان این‌که «ظریف کار بزرگی انجام داده و توطئه بزرگ دشمنان را خنثی کرد»، گفت: از وزیرامورخارجه و سایر وزرا برای رفع این توطئه دشمنان تشکر می‌کنم. چندین سال چماق اصل 7 منشور سازمان ملل بر سر ما بود اما توانستیم آن را از بین ببریم. 
وی ادامه داد: بعضی فکر می‌کنند برجام فقط یک مسئله اقتصادی است در حالی‌که برجام به امنیت ملی ما و برهم زدن توطئه آمریکا هم مرتبط است. امروز ما کار هسته‌ای انجام می‌دهیم و دنیا به ما کمک می‌کند. ما حق هسته‌ای خود را تثبیت کرده‌ایم. از سویی منع معاملات نظامی‌را محدود کرده و از این طریق راه را برای تقویت بنیه نظامی‌کشور باز کرده‌ایم. وی همچنین اظهار داشت: بعضی‌ها یادشان رفته وضعیت نفت و سرمایه‌گذاری در کشور ما چه بوده است. سینه می‌زدند که سوئیفت حل نشده اما آن مشکل هم حل شد. 
بعد می‌گویند چرا فلان بانک بزرگ در ایران سرمایه گذاری نمی‌کنند و خودشان هم می‌گویند که می‌دانیم 60 درصد سرمایه آن بانک مال آمریکا است. باید تکلیف مشخص شود. ما تحریم‌های هسته‌ای را برداشتیم. اگر هم می‌خواهید همه تحریمها را برداریم به ما اجازه بدهید. ما با کمال قدرت می‌رویم و موفق می‌شویم البته باید کل مصالح کشور را در نظر گرفت. رئیس‌جمهور با تشکر مجدد از اقدامات وزیرامورخارجه در 4 سال گذشته تصریح کرد: تلاش‌های ظریف منحصر به برجام نبوده است. ظریف برای حل مشکل حج تلاش کرد. 
همچنین برای فروکش کردن جنگ در منطقه و حل مشکلات منطقه‌ای و سرمایه گذاری خارجی تلاش زیادی کرد. وی با بیان این‌که «بحث برخی ترامپ و کنگره نیست بلکه با برجام مشکل دارند»، گفت: از ظریف حفظ برجام و استفاده از آن برای کشور، استفاده از ظرفیت دیپلماسی برای صادرات غیرنفتی، جذب سرمایه و فناوری و تحقق اقتصاد مقاومتی، کاهش مشکلات منطقه‌ای، انتشار تصویر مناسب از ملت ایران در جهان، کسب جایگاه مناسب در نظام بین‌المللی و توجه به محیط‌ زیست را خواستارم.


داوود هرمیداس باوند، کارشناس سیاست در این خصوص گفت: محمدجواد ظریف، وزیر پیشنهادی امورخارجه کابینه دوازدهم به دو منطق، رأی اکثریتی نمایندگان مردم در پارلمان را کسب می‌کند؛ نخست به این بهانه که او ثابت قدم در مشی و رویکرد تعاملی خود در عین اتخاذ سیاست‌های مترقی بوده، وابستگی حزبی و جناحی نداشته و در حوزه سیاست خارجی فراملی عمل کرده است. دوم به این بهانه که او خدمات و دستاوردهایی ارائه کرده که تجلی آن در میل و دستیابی به توافق ‌هسته‌ای است. بنا به اندیشه اکثریت میانه روی حاکم بر مجلس و عملکردی که ظریف در چهار سال گذشته از خود نشان داده، به احتمالی که نزدیک به یقین است، او بالاترین آرای نمایندگان مجلس را به دست می‌آورد و در صدر آرای نمایندگان به اعضای کابینه دوازدهم خواهد نشست.
 بااین حال، باید رأی و آرای اصولگرایان را در نظر گرفت؛ مشی برخی اصولگرایان بر روالی واقع‌گرایانه و از نظر سیاسی خردمندانه و مبتنی بر پیش فرض عملکرد مترقی ظریف در دستگاه سیاست خارجی عمل نخواهد کرد و ممکن است تهدیدات نسبی وجود داشته باشد. با این همه، رأی اکثریت از آن محمدجواد ظریف خواهد بود. 
او اگر رأی اکثریت قاطع را به همراه نداشته باشد، رأی اکثریت نسبی را به طور حتم به همراه خواهد داشت؛ اکثریتی که در دیگر نقاط جهان به سختی دست یافتنی است. با این وصف، رأی نمایندگان به گزینه پیشنهادی رئیس جمهوری در وزارت امورخارجه اکثریت قابل توجه خواهد بود، اگرچه او با رأی اکثریت همچنان در مواردی با مانع و محدودیت روبه رو است. محمدجواد ظریف سال‌ها در سازمان ملل بوده و تاروپود دیپلماسی را نه تنها در داخل کشور بلکه بیرون از مرزهای ایران می‌شناسد.
 بهتر اینکه آزادی عمل بیشتری داشته باشد و بر‌اساس قاعده و دستورالعمل از پیش تعیین شده عمل نکند زیرا می‌تواند برای تعامل سازنده با جهان در سطوح بالای قدرت، توانایی چانه‌زنی داشته باشد. آزادی عملی که به ظریف به عنوان وزیر امورخارجه داده می‌شود از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است چنانکه زمینه‌ای برای پیشبرد اهداف دیپلماتیک دولت دوازدهم ایجاد خواهد کرد. بر این اساس، در صورتی که دستورالعمل‌های خاص، امکان عمل و چارچوب فعالیت او را محدود کند، توانایی به دست آمده از رأی اکثریت مورد استفاده قرار نخواهد گرفت.