ام الفساد

آمارها حکایت از این دارد که اعتیاد به انواع مواد مخدر یا به تعبیر سازمان بهداشت جهانی وابستگی دارویی در سال‌های اخیر به شدت در میان افراد جامعه به‌خصوص جوانان رواج یافته و رو به رشد است. نکته حائز اهمیت آنکه در اغلب پرونده‌های کیفری به‌خصوص پرونده‌های قتل، رد پای اعتیاد به عنوان یکی از عوامل بروز حادثه به شدت محسوس است. نگارنده، سال‌های متمادی است که به مناسبت‌های مختلف، خطرات گسترده و هولناک ناشی از اعتیاد مواد مخدر و اثرات تخریبی آن را در جامعه که به‌اشکال گوناگون موجب آسیب‌های مالی و جانی و روانی فراوانی می‌شود، به مسئولان ذیربط به صورت مستمر تذکر داده است و همچنان خود را مسئول می‌داند که در مقابل با این بلای خانمانسوز و جانگداز به هر شکل ممکن نقشی ولو ناچیز داشته‌ باشد. همان‌گونه که گفته شد، آمارهای رسمی و غیررسمی حکایت از آن دارد که در سال‌های اخیر، به طور میانگین هر روز حدود 20 نفر معتاد در سراسر کشور در نتیجه سوء مصرف مواد‌مخدر درگذشته‌اند و این درحالی است که عوارض اختلالات سوءمصرف مواد درزمینه‌های پزشکی و بهداشتی، موجب بیماری‌های واگیردار همچون هپاتیت و ایدز می‌شود و در سطوح روانپزشکی موجب انواع اختلالات روانی، مزمن و طولانی مدت و در سطوح خانوادگی و اجتماعی منجر به از هم پاشیدگی خانواده و به‌خصوص فقر، فساد، طلاق، بزهکاری، قاچاق و روسپیگری و جرم و جنایات مستمر دیگر شده است. ناگفته پیداست که این معضلات به طور مداوم و مستمر خواه ناخواه موجب بروز خسارات هنگفت مادی و معنوی به تشکیلات دولت و عامه مردم می‌شود و تاسف بارتر اینکه در سال‌های اخیر شعله‌های این آتش خانمانسوز به خرمن جان جوانان و نوجوانان این مرز و بوم افتاده است و به شدت در حال گسترش است. همان‌طور که می‌دانید در جهت مقابله با این معضل ملی، ستاد مبارزه با موادمخدر در سال 1367 مطابق نظریه مجمع تشخیص مصلحت نظام تشکیل شد که ریاست آن برعهده رئیس‌جمهور است و اهداف آن پیشگیری از اعتیاد و مبارزه با قاچاق مواد مخدر و برنامه‌های پیشگیرانه و اقدامات مثمرثمر و تبلیغ علیه موادمخدر است.
حال سوال اینجاست که این ستاد در راستای تکالیف و وظایف محوله خود یعنی امر مبارزه با اعتیاد مواد مخدر و قاچاق آن، تاکنون چه اقدامات مهمی انجام داده و نتایج این اقدامات چه بوده است؟ به نظر می‌رسد اگر از محدوده شعار و کاغذ و قلم و آمارهای کشفیات بگذریم، نتیجه فعالیت و اقدامات این ستاد در عمل با توجه به مسائلی که روزانه با آن مبتلا هستیم واقعا ناچیز بوده است. یا واقعا مسئولان قضیه را آنچنان که باید و شاید جدی نگرفته‌اند یا امکانات ستاد کافی نبوده است یا راهکارهای مقابله با این پدیده شوم، کهنه شده و کارآیی لازم را ندارد. چراکه اگر غیر از این بود شاهد این همه معتاد در سطح جامعه نبودیم. ضمن آنکه تصویب قوانین ریز و درشت و صدور احکام شدید و غلیظ درخصوص محکومان که خود نیز مستلزم صرف هزینه فراوان مالی و اتلاف وقت نیروی انسانی زیاد است، گره‌گشای کار نبوده بلکه بعضا نیز مشکلی بر مشکلات خانواده معتادان و قاچاقچیان مواد مخدر اضافه کرده است. لازم به توضیح است که برخورد چندگانه نیروی انتظامی و نهادهای دولتی در رابطه با مساله قلیان و ارائه آن در اماکن عمومی مانند سفره خانه‌ها در مناطق مختلف کشور باعث شده که کشیدن قلیان در جاهای مختلف مانند پارک‌ها و رستوران‌ها و توسط افراد مختلف با سنین گوناگون به اولین و عادی‌ترین تفریح جوانان و نوجوانان درآمده باشد و همین موضوع باعث کشیده شدن هزاران نفر از جوانان ما به دنیای مصیبت بار اعتیاد به انواع روانگردان‌های سنتی و صنعتی شده است همان‌طور که گفته شد، نهایتا همین ابتلاء به اعتیاد در اغلب حوادث و جنایت‌های گوناگون، علت‌العلل حادثه است. در پایان و در این مقال مختصر خطابم صرفا به شخص ریاست محترم جمهور است که ریاست ستاد مبارزه را مواد مخدر را برعهده دارند که جناب آقای‌رئیس‌جمهور! خیلی جدی‌تر به این قضیه نگاه کنید. آتش خانمان سوز اعتیاد به کسی رحم نخواهد کرد. مطمئن باشید‌ تر و خشک را باهم خواهد سوزاند.
* وکیل پایه یک دادگستری- حقوقدان