روزنامه ابتکار
1396/07/11
آیا از شبانه شدن موزه‌ها استقبال میشود؟ موزه‌های شب زنده‌دار
زهرا داستانی«وقت آن رسیده که درهای موزه‌ها به روی مردم باز شود» این سخنان مدیرکل موزه‌های کشور در آغازین ماه‌های سال 96 همزمان با روز جهانی موزه و هفته میراث فرهنگی است. از آن روز نزدیک به 5 ماه گذشته است و همچنان درهای موزه‌ها علی‌رغم اینکه به مناسبات مختلف از جمله روز جهانی گردشگری به صورت رایگان بر روی مردم گشوده شده اما همچنان نبود موزه‌های شبانه و افزایش نیافتن ساعات کاری موزه‌ها یکی از گلایه‌های شهروندان را شکل می‌دهد. در این میان اما هستند کسانی که معتقدند اگر قرار باشد موزه‌هایی در شب فعالیت کنند باید مایه‌ای از شب داشته باشند وگرنه مخاطب کمی پیدا میشود تا به سراغ موزه‌هایی برود که از اشیاء قدیمی نگهداری می‌کنند.
در روزهایی که موزه‌ها رایگان هستند استقبال مردمی برای بازدید بسیار خوب است. این موضوع را می‌توان به راحتی تایید کرد چرا که حتما هر کدام از ما تجربه روبه‌رو شدن با موزه‌های شلوغ را در این روزها داریم اما بر خلاف این روزها موزه‌ها به صورت معمول مخاطب آن چنانی برای خود ندارند. البته تلاش‌های بسیار سازمان‌ها و نهادهای متولی سبب شده تا استقبال مردم در 4 سال اخیر بیش از گذشته باشد. به خصوص آمار این بازدید در تعطیلات نوروزی به نسبت گذشته افزایش چشمگیری داشته است. با این حال اما گرچه مخاطبان موزه‌ها را معدود افرادی تشکیل می‌دهند اما برخی معتقدند که شبانه شدن موزه‌ها به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری شب در تهران می‌تواند به رونق گردشگری و موزه‌ها نیز کمک کند. اما سوال اینجا است که آیا موزه‌های شبانه مخاطب خواهند داشت؟
چه موزه‌هایی در شب مخاطب شبانه خواهند داشت؟
کمتر کسی پیدا میشود که از گردشگری شبانه بدش بیاید اما وقتی قرار باشد موزه مقصد شما برای گردشگری باشد قطعا انتظار دارید آن موزه چه چیزهایی را برای شما به نمایش در آورد؟ برای بسیاری از مخاطبان قرارگرفتن عنوان شبانه در کنار موزه مفهومی مرموز و اسرارآمیز است. علی پسر جوانی است که موزه رفتن را دوست دارد اما موزه شبانه برای او به معنی مکانی مهیج است. او به «ابتکار» می‌گوید: از آنجایی که مقاصد گردشگری شبانه در تهران وجود ندارد موزه‌ها می‌توانند این خلاء را پر کنند. قطعا افرادی هستند که ساعت کاری متفاوتی با دیگران دارند و می‌خواهند ساعاتی از شب را به دیدن موزه‌ها بروند اما برای آنکه این موزه‌ها برای همه جذابیت داشته باشند باید به درد شب بخورد. علاوه بر آن موقعیت مکانی آنها مهم است و از آنجایی که حمل و نقل شهری شبانه در تهران وجود ندارد مشکل دو چندان میشود. این موزه‌ها باید جای مشخصی از شهر باشد.
الهام نیز با علی هم عقیده است. او نیز به «ابتکار» می‌گوید: موزه‌های شبانه می‌تواند در برگیرنده موزه‌هایی باشد که فعالیت شبانه دارند یعنی به شب مربوط می‌شوند مثلا موزه نجوم و رصد می‌تواند در زمره این موزه‌ها قرار گیرد. موزه‌هایی که بتواند مخاطب را با خود درگیر کند و در شب کاربرد داشته باشند. یا موزه‌ای مثل خوراک که مربوط به زندگی روزمره است می‌تواند مخاطبان بیشتری را در شب جذب کند در غیر این صورت بعید می‌دانم که کسی در شب به سراغ موزه هنرهای معاصر برود یا از موزه ایران باستان دیدن کند.
تامین امنیت مهم‌ترین ویژگی موزه‌های شبانه
موزه‌های شبانه اما فارغ از اینکه بتوانند مخاطب به خود جذب کنند تا شبانه بودنشان صرفا اقتصادی داشته باشد، نیاز به نیروی انسانی بیشتری دارند و نیروی انسانی بیشتر به معنی افزایش بیشتر هزینه‌کرد موزه‌ها در کنار فروش اندک بلیت به بازدیدکنندگان است. افزایش نیرو و پرسنل تنها به سبب راهنمایی و هدایت و فروش بلیت به بازدیدکنندگان نیست بلکه نخستین بحثی که در این نوع از برنامه‌ها باید به آن توجه شود، تامین امنیت موزه‌ها و استانداردهای لازم است. با این اوصاف شاید بهتر است بگوییم اصلا موزه‌های ایران را چه به «شب‌زنده‌داری»؟
تنها یک موزه شبانه در ایران وجود دارد
اما این شب زنده‌داری اولین تجربه موزه‌ها در ایران نیست. «شبی با موزه» در ایران یک عنوان جدید است، عنوانی از کشورهای اروپایی که ایران به تازگی آن را یافته و به قول معروف قدم‌هایی برای جذب جهانی‌ها در این زمینه نیز برداشته است، با این حال برخی از موزه‌های ایران همانند ملی و موزه‌هایی که زیر نظر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هستند توانسته‌اند این سبک جدید را در روزهایی از سال از جمله ماه رمضان و ایام نوروز تجربه کنند اما این که تاکنون چقدر توانسته روح تازه‌ای در جذب مخاطبان در این عنوان ایجاد کند، جای سوال دارد. با این تفاسیر اما رضا دبیری‌نژاد، معاون فرهنگی کتابخانه موزه ملی ملک به تشریح چگونگی باز بودن موزه‌ها در شب هنگام پرداخته و به تسنیم گفته است: خیلی هم عرف نیست که همه موزه‌ها شب باز باشند. چون موزه‌های ما هنوز وابسته به شرایط دولتی هستند. معاون فرهنگی کتابخانه موزه ملی ملک ادامه داد: همچنین اگر کسی واقعاً علاقمند به بازدید از موزه‌ها باشد، برخی موزه‌ها روزهای تعطیل باز هستند. مانند مجموعه کاخ موزه‌ها یا جاهای دیگر را در نظر بگیرید که پنجشنبه و جمعه‌ها باز هستند. دبیری‌نژاد در توضیح اینکه موزه‌ها و مجموعه‌های تاریخی و فرهنگی برای بازدید مردم در خارج کشور به چه صورت عمل می‌کنند، و اصلاً موزه ای در خارج کشور داریم که شب‌ها باز باشند، گفت: بله، برخی کشورها در سال یک روز را مشخص می‌کنند که برنامه شب در موزه دارند و خیلی از کشورها به این طرح پیوستند، مثلا شب روز جهانی موزه؛ (18 ماه می) که خیلی از کشورها تا دیر وقت باز هستند. معاون فرهنگی کتابخانه موزه ملی ملک بیان کرد: در ایران هم موزه‌های ملی چند سالی است که 7 فروردین تا ساعات 23 الی 24 شب باز هستند.
مثلاً یادم هست چند سال پیش خیلی از کاخ موزه‌ها ماه رمضان تا دیر وقت باز بودند و حتی باغ موزه قصر در چند سال در محوطه اش برنامه داشت، یا حتی برگزاری کنسرت‌ها در کاخ موزه‌ها بهانه‌ای بود برای اینکه شب‌ها موزه ها باز باشند.
با این حال اما اگر قرار بر این باشد که موزه‌ها به مقصد گردشگری شبانه تبدیل شوند باید ویژگی‌ها و امکانات خاصی برای آنها در نظر گرفته شود. گرچه بعید به نظر می‌رسد که این اتفاق به راحتی و در سال‌های آینده در ایران اتفاق بیفتد.
سایر اخبار این روزنامه
آیا از شبانه شدن موزه‌ها استقبال میشود؟
موزه‌های شب زنده‌دار
«ابتکار» از تاسیس مدرسه توسط احزاب سیاسی و ابهامات آن گزارش می‌دهد
مشق سیاست در مدارس حزبی
« ابتکار» از افزایش قابل توجه بیماری «هاری» در ایران و تلاش‌ها برای حذف این بیماری گزارش می دهد
جلال خوشچهره
هوشمندی در چالش استقلال‌خواهی اقلیم کردستان عراق
نمایندگان مجلس در گفت‌وگو با «ابتکار» بررسی کردند
تکرار زمزمه های نظام پارلمانی
«ابتکار» از دلایل به تعویق افتادن واریز سود سهام عدالت گزارش می‌دهد
ناهماهنگی‌های یک برنامه‌ریزی دقیق!
افزایش ۱۰ برابری سرمایه‌گذاری خارجی در بخش صنعت و معدن تا 1400 محقق می شود؟
چالش های یک وعده در افق سرنوشت برجام
«ابتکار» از یک سبک ادبی جدید گزارش می‌دهد
فراتر از «سپید» شعری هست!
صادق زیبا کلام در گفت و گو با «ابتکار» تشریح کرد
راه حل رفع نگرانی ایران از استقلال کردستان عراق
تیراندازی به سوی شرکت کنندگان فستیوال موسیقی
در آمریکا 50 کشته و 400 زخمی برجای گذاشت
با تایید کمیته فنی، جانشین منصوریان از آلمان آمد
وینفرد شفر سرمربی استقلال شد
سیدحسین هاشمی:
ولله به هیچ کس باج ندادم
سفیر چین در تهران:
همه طرف‌ها با مذاکره مجدد درباره برجام مخالفند
