روزنامه ابتکار
1396/07/11
افزایش ۱۰ برابری سرمایه‌گذاری خارجی در بخش صنعت و معدن تا 1400 محقق می شود؟ چالش های یک وعده در افق سرنوشت برجام
ژوبین صفاریهدفگذاری وزارت صنعت، معدن و تجارت با ورود شریعتمداری به آن 10 برابر شدن سرمایه گذاری خارجی مستقیم در بخش صنعت و معدن است. میزان سرمایه‌گذاری خارجی در سال ۱۳۹۵ معادل ۰.۷ میلیارد دلار بود که قرار است تا سال 1400 این رقم به 7 میلیارد دلار برسد. اما باید دید این هدفگذاری با توجه به جمیع شرایط اقتصادی، سیاسی چه در داخل و چه در خارج تا چه حد می‌تواند رنگ واقعیت به خود بگیرد.
رتبه آزادی اقتصادی ایران در سال جاری نیز از 150 پایین تر نیامد. در رتبه های دیگر مانند فساد اداری و البته فضای کسب و کار نیز علی رغم پیشرفت های اندکی که در 4 سال گذشته
داشته ایم اما وضعیت بهتری نداریم. با این همه باید گفت مهمترین عاملی که می توانست چشم‌انداز سرمایه‌گذاری خارجی در کشور را مثبت تر از چند دهه اخیر ترسیم کند توافق هسته ای ایران یا همان برجام بود. اتفاقی که داشت کم کم مسیر ورود سرمایه های خارجی را باز می‌کرد، این روزها در گرداب سیاست های
یاغی گرایانه ترامپ سرگردان شده است. بنا بر پیش بینی های صورت گرفته از طرف کارشناسان و البته محمدجواد ظریف آمریکای ترامپ قصد دارد از توافق بین المللی برجام خارج شود. موضوعی که می تواند در آینده‌ای نه چندان دور تمام معادلات اقتصادی ایران از جمله سرمایه‌گذاری خارجی را دچار یک تحول جدید کند. با این شرایط باید دید باز هم می توان به چشم انداز ترسیم شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت برای افزایش ده برابری سرمایه گذاری خارجی امیدوار بود؟
این در حالی است که براساس گزارش کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل (آنکتاد) که به صورت سالانه منتشر میشود سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی جذب شده ازسوی ایران در سال ۲۰۱۵ وارد سومین سال متوالی کاهشی خود شد و کاهش ۶/۲ درصد نسبت به سال قبل از آن را ثبت کرد. ایران در سال ۲۰۱۴ با کاهش ۳۰.۹۸ درصدی و در سال ۲۰۱۳ با کاهش ۳۵ درصدی جذب سرمایه‌گذاری خارجی مواجه شده بود که این کاهش بیشتر به دلیل اعمال تحریم‌ها علیه کشور و عدم توانایی سرمایه‌گذاران خارجی در وارد کردن سرمایه به ایران بوده است.
کدام راه انتخاب ماست؟
کارشناسان معتقدند در اصل نیاز اقتصاد ایران به سرمایه گذاری خارجی تقریباً شکی نیست اما این توافق گاه تنها به حرف و نه به عمل شکل گرفته است. برخی رفتارها در داخل تمایل برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی را نشان نمی دهد. مجید رضا حریری عضو اتاق بازرگانی در این خصوص به «ابتکار»
می گوید: اینکه ما موضوع خاصی را هدف قرار دهیم خوب است اما اینکه برای رسیدن به هدف چه برنامه‌ای داریم مهم‌تر است. بحث سرمایه‌گذاری خارجی کاملاً مرتبط با اقتصاد سیاسی است و دیپلماسی سیاسی ما باید در خدمت این موضوع قرار بگیرد. ما هنوز مشخص نکرده‌ایم به نبال چه هستیم. بنده خودم را ذی صلاح برای ارائه نظر سیاسی نمی‌دانم اما به هرحال باید دید که اولویت مان با کدام است؟
وی می افزاید: اگر هدف بسط و نفوذ سیاسی و بحث‌های ژئوپولتیکی و منطقه‌ای است که مشخص شود و اگر اولویت با اقتصاد است باید همه شئون کاری ما در مملکت در خدمت اهداف اقتصادی قرار گیرد.
حریری ادامه می دهد: اگر هدف نفوذ منطقه ای است باید همه در خدمت آن باشیم. این نوع از رفتار نوعی از بلاتکلیفی را نشان می‌دهد. شرط سرمایه گذاری خارجی علاوه بر تعامل با کشورهای همسایه و قدرت های جهانی، روشن شدن تکلیف در داخل با چند آیتم است.
سرمایه گذاری را در حرف قبول داریم
عضو اتاق بازرگانی ایران اظهار می‌کند: اگر در داخل رتبه کسب و کار این باشد بیش از متوسط 30 سال گذشته که حدود 2 میلیارد دلار در سال است نمی‌توانیم سرمایه‌گذاری خارجی جذب کنیم، که این مقدار نیز در حوزه های نفت و پتروشیمی بوده است.
وی یادآور می شود: اگر رتبه کسب و کار بهبود پیدا کند، اگر رتبه فساد اداری کاهش پیدا کند، رتبه آزادسازی و رقابت‌پذیری اقتصاد بالا رود قابلیت جذب سرمایه گذار خارجی در اقتصاد ما وجود دارد. الزام سرمایه گذاری خارجی را حداقل در حرف پذیرفتیم اما باید دید در عمل و در سطوح حاکمیتی و مردم به عنوان یک اصل پذیرفته شود. باید قبول کرد که به جذب سرمایه خارجی نیاز داریم و سرمایه‌های داخلی کفاف رونق اقتصاد با آن ارقام پیش بینی شده را نمی‌دهد.
رسانه ها علیه سرمایه
حریری با تاکید بر اینکه اقتصاد ما قابلیت سودآوری برای سرمایه‌های خارجی را دارد اما بنا به دلایلی مانند نبود شفافیت و فضای نامناسب کسب و کار این اتفاق رخ نمی دهد، می گوید: از طرف دیگر در سطح افکار عمومی باید بپذیریم که سرمایه و مالکیت امر مهمی برای اقتصاد است و ایجاد شغل وابسته به پذیرش همین نکات است.
وی می افزاید: در همین فضای مطبوعات برای مثال آنقدر فشار آوردند که چند بسته آب فرانسوی در چند سوپر مارکت جمع و ثبت سفارش آن ممنوع شد. در صورتی که نمی توانیم به سرمایه‌گذار خارجی بگوییم سرمایه خود را بیاورد و بعد به او دستور دهیم که آب و پنیر و مایحتاجی را مصرف کند که ما می‌گوییم. او یک میلیارد دلار سرمایه‌اش را می آورد، امرو نهی هم باید بشنود، به طور قطع چنین کاری را نمی کند.
فضایی که هنوز ناشفاف است
در سال ۱۳۹۵ میزان جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در بخش صنعت و معدن معادل ۰.۷ میلیارد دلار بوده است که بنابر هدفگذاری کمی صورت گرفته توسط محمد شریعتمداری به عنوان وزیر صنعت، معدن و تجارت قرار بر این است که این میزان با افزایش ۱۰ برابری به رقمی معادل ۷ میلیارد دلار در سال ۱۴۰۰ برسد.
ایسنا می نویسد: در دوران پساتحریم که انتظار می‌رود وضعیت اقتصادی کشور رو به بهبود حرکت کند، همچنان شاهد ریسک سرمایه‌گذاری در داخل و محیط ناشفاف سرمایه‌گذاری برای خارجی‌ها هستیم به نحوی که به دلیل بورکراسی‌های موجود در کشور کماکان بستر و آمادگی لازم برای حضور سرمایه‌گذار خارجی وجود ندارد علاوه بر این ابهامات موجود نیز در برخی موارد نیز مانع جدی برای جذب سرمایه‌گذار خارجی به شمار می‌رود. بنابراین باید منتظر ماند و دید آیا این وعده ۱۰ برابری با گذشت چهارسال از روی کار آمدن دولت دوازدهم در سال ۱۴۰۰ محقق خواهد شد و صنایع و معادن در کشور با کمک دولت خواهند توانست با جذب سرمایه ۷ میلیارد دلاری از سوی شرکت‌های خارجی گام‌های مهمی در این دو بخش بردارند.
سایر اخبار این روزنامه
آیا از شبانه شدن موزه‌ها استقبال میشود؟
موزه‌های شب زنده‌دار
«ابتکار» از تاسیس مدرسه توسط احزاب سیاسی و ابهامات آن گزارش می‌دهد
مشق سیاست در مدارس حزبی
« ابتکار» از افزایش قابل توجه بیماری «هاری» در ایران و تلاش‌ها برای حذف این بیماری گزارش می دهد
جلال خوشچهره
هوشمندی در چالش استقلال‌خواهی اقلیم کردستان عراق
نمایندگان مجلس در گفت‌وگو با «ابتکار» بررسی کردند
تکرار زمزمه های نظام پارلمانی
«ابتکار» از دلایل به تعویق افتادن واریز سود سهام عدالت گزارش می‌دهد
ناهماهنگی‌های یک برنامه‌ریزی دقیق!
افزایش ۱۰ برابری سرمایه‌گذاری خارجی در بخش صنعت و معدن تا 1400 محقق می شود؟
چالش های یک وعده در افق سرنوشت برجام
«ابتکار» از یک سبک ادبی جدید گزارش می‌دهد
فراتر از «سپید» شعری هست!
صادق زیبا کلام در گفت و گو با «ابتکار» تشریح کرد
راه حل رفع نگرانی ایران از استقلال کردستان عراق
تیراندازی به سوی شرکت کنندگان فستیوال موسیقی
در آمریکا 50 کشته و 400 زخمی برجای گذاشت
با تایید کمیته فنی، جانشین منصوریان از آلمان آمد
وینفرد شفر سرمربی استقلال شد
سیدحسین هاشمی:
ولله به هیچ کس باج ندادم
سفیر چین در تهران:
همه طرف‌ها با مذاکره مجدد درباره برجام مخالفند
