گروه صنعت، معدن و تجارت: برنامه‌ريزي‌ها براي بهبود وضعيت صادرات کالاهاي ايراني در بازار کشورهاي منطقه در حال به نتيجه رسيدن است. هرچند مسئولان مرتبط به حوزه تجارت در دولت هنوز هم تاکيد مي‌کنند که به دنبال طي کردن مراحل الحاق به سازمان تجارت جهاني هستند، اما مدتي قبل بود که مجتبي خسروتاج، رئيس سازمان توسعه تجارت اعلام کرد که پيوستن به پيمان‌هاي تجاري منطقه‌اي و بهبود وضعيت کالاهاي ايراني در بازارهاي منطقه از مهمترين اولويت‌هاي دولت دوازدهم خواهد بود.

بررسي گزارش‌هاي رسمي‌منتشر شده از سوي سازمان توسعه تجارت و گمرک تا اندازه‌اي نشان دهنده بهبود وضعيت صادرات کالاهاي ايراني به بازارهاي منطقه‌اي هستند. با اين همه طي روزهاي گذشته برگزاري همه‌پرسي استقلال در اقليم کردستان تا اندازه‌اي براي برخي صادرکنندگان ايجاد نگراني کرده است. با اين همه آنطور که مسئولان اعلام کرده‌‌اند تنها 30 درصد صادرات به بازارهاي عراق به عنوان دومين بازار بزرگ محصولات ايراني از اقليم کردستان صورت مي‌گيرد. همچنين برخي از فعالان حوزه تجارت اعلام کرده‌اند که با بسته شدن مرز ايران و اقليم کردستان احتمال افزايش قاچاق صادراتي براي کالاهاي ايران افزايش پيدا مي‌کند.

با اين همه آخرين گزارش‌هاي منتشر شده درباره تجارت ميان ايران و روسيه نشان مي‌دهد که در چارچوب برنامه‌ريزي تنوع بخشي به همکاري‌هاي اقتصادي ايران، ارزش صادرات جمهوري اسلامي‌به روسيه در شش ماهه اول سال 2017 نسبت به دوره مشابه سال پيش 36 درصد افزايش يافت. مقايسه‌امار تجارت خارجي دو کشور نشان مي‌دهد که صادرات ايران به روسيه از 168 ميليون دلار در شش ماه نخست سال 2016 به 228 ميليون دلار در دوره مشابه سال کنوني رسيده است. فرهاد پرند، رايزن بازرگاني سفارت جمهوري اسلامي‌ايران در فدراسيون روسيه روز يکشنبه با اعلام اين آمار به خبرنگار ايرنا، گفت: نکته قابل توجه در اين رشد، تلاش موفق طرف ايراني براي ايجاد تعادل منطقي در تراز تجاري با روسيه است. وي با بيان اينکه ارزش کل روابط اقتصادي دو کشور در مدت مورد بررسي 737 ميليون دلار است، اظهار کرد: همچنين واردات ايران از روسيه از 594 ميليون دلار نيمه اول سال 2016 به 509 ميليون دلار در شش ماهه نخست امسال رسيده که کاهش 16 درصدي آن حرکت بسوي متعادل کردن تراز بازرگاني است.

فرهاد پرند در ادامه نيز با اشاره به زمينه‌هاي فراوان افزايش روابط اقتصادي دو کشور به برنامه برگزاري نشست چهار روزه همکاري‌هاي تجاري، صنعتي و معدني ايران و روسيه اشاره کرد که از سوم آبان ماه به رياست مشترک مجتبي خسروتاج قائم مقام وزير صنعت، معدن و تجارت و گئورکي کالامانوف معاون وزير صنعت و تجارت روسيه در آستراخان اين کشور برگزار مي‌شود. وي افزود: امکان حضور نمايندگان شرکت‌هاي ايراني در زمينه‌هاي مرتبط از جمله صنعتي و معدني، ماشين آلات کشاورزي، خودرو، نفت و گاز، ساخت واگن، معدن، صنايع غذايي، کشاورزي، محصولات دامي‌و لبني، صنايع شيميايي و پتروشيمي، بخش‌هاي مختلف بانکي و سرمايه گذاري در اين اجلاس پيش بيني شده است.

از طرف ديگر رئيس ميز افغانستان در سازمان توسعه تجارت، کابل را بازار هدف صادراتي ماندگار براي ايران توصيف کرد و گفت: ۹۵ درصد محصولات مورد استفاده افغانستان وارداتي است که ۳۵ درصد آن سهم ايران و ۳۵ درصد نيز سهم پاکستان است. محمدمهدي جوانمرد قصاب، رايزن سابق ايران در کابل در گفتگو با ايسنا، با اشاره به دائمي‌بودن تبادلات تجاري ميان ايران و افغانستان اظهار کرد: ايران و افغانستان به دليل نزديکي فرهنگي، جغرافيايي، زباني و ذائقه در طول تاريخ و در تمام شرايط سياسي و اقتصادي در کنار هم بوده‌اند. وي افزود: کالاهاي ايراني از لحاظ ظاهر و کيفيت مورد توجه مردم افغانستان است؛ به گونه‌اي که صادرات ايران به اين کشور در سال ۱۳۹۱ از حدود يک ميليارد و ۱۰۰ ميليون دلار به حدود دو ميليارد و ۵۰۰ ميليون دلار در سال ۱۳۹۵ رسيده است که پيش‌بيني مي‌شود با توجه به ظرفيت صادراتي ايران، اين رقم به پنج ميليارد دلار نيز خواهد رسيد.

رئيس ميز افغانستان، از پاکستان به عنوان تنها رقيب صادراتي ايران در بازار افغانستان نام برد و اظهار کرد: ۹۵ محصولات مورد استفاده در افغانستان وارداتي است که ۳۵ درصد آن سهم ايران و ۳۵ درصد نيز سهم پاکستان است و ديگر کشورها مانند هند و چين سهم بسيار کمتري را در اين بازار به خود اختصاص داده‌اند. جوانمرد قصاب درخصوص برنامه‌ريزي به منظور انتقال دانش فني به افغانستان در توليد محصولات گوناگون گفت: افغان‌ها به دليل سهولت در ارائه خدمات پس از فروش و همچنين زبان مشترک، علاقمند به خريد ماشين‌آلات ايراني هستند. وي با اشاره به حضور ايران در نمايشگاه‌هاي مختلف در افغانستان افزود: اولين نمايشگاه بين‌المللي افغان‌پلاست در سال گذشته با مشارکت ۸۰ درصدي ايران برگزار شد و شرکت‌هاي ايراني با ارائه پکيج کاملي از ماشين‌آلات، مواد اوليه و محصول نهايي در اين نمايشگاه حضور يافتند که با استقبال افغان‌ها مواجه شد.