آیا روسیه به دنیای عرب برمی‌گردد؟

شوروی کشور مورد اعتماد بخش عمده‌ای از کشورهای عرب بود که به آنها کشورهای خط امتناع می‌گفتند. معمولا کشورهای تندرو عرب مثل عراق، سوریه، الجزایر و لیبی ارتباط نزدیکی با روس‌ها داشتند، اما بعد از منحل شدن اتحاد جماهیر شوروی، رابطه‌شان هم کاهش پیدا کرد و به‌صورت خیلی سطح‌پایینی درآمد. در جنگ 1967 که اعراب شکست خوردند، روس‌ها دخالت مستقیم نکردند، ولی قول دادند که از نظر تجهیزات آنها را پشتیبانی کنند و در جنگ 1973 هم که چهارمین جنگ اعراب و اسرائیل بود، آمریکایی‌ها بیشتر دخالت داشتند. بنابراین سال 1991 که اتحاد جماهیر شوروی از هم می‌پاشد، روابط روسیه با کشورهای عرب به‌سرعت کاهش پیدا می‌کند و مثلا مصر به طرف آمریکا می‌رود. اما حالا باز دوباره روس‌ها دارند به دنیای عرب برمی‌گردند. همان‌طور که در شمال آفریقا هم فعال شده‌اند. در چند هفته اخیر شاهد رفتارها و تحرکات دیپلماتیک معناداری از سوی روسیه در منطقه خاورمیانه هستیم که اتفاقا غیرسیاسی نیست و کاملا هم سیاسی است؛ به ‌این دلیل که سیاست خارجی هر کشوری به‌دنبال تامین منافع ملی آن کشور است. بنابراین چون روسیه از طرف آمریکا و اتحادیه اروپا تحریم شده، الان ناچار است که به‌دنبال بازارهای جدید بگردد و به همین دلیل سراغ کشورهای عربی رفته و در عربستان سعودی براساس پیشنهادی که محمد بن‌سلمان ارائه داده، سرمایه‌گذاری خیلی هنگفت و سخاوتمندانه‌ای انجام داده است. از طرف دیگر تلاش‌هایی مبنی بر کشاندن روسیه به سمت جناح مخالف ایران هم دیده می‌شود؛ از جمله اسرائیل که ملاقات‌های متعددی بین نخست‌وزیر اسرائیل و پوتین صورت گرفته و سفر اخیر پادشاه عربستان به مسکو هم حکایت از همین دارد که فضا را برای مسائل اقتصادی سوریه بازتر می‌کند تا روسیه را به سمت بازارهای خودشان بکشانند. درواقع می‌دانند که بدون روسیه نه می‌توانند در سوریه کار مهمی انجام دهند و نه با ایران. بنابراین تلاششان این است که پوتین را هم از ایران و هم از سوریه جدا کنند که ‌این دو، مشکل اصلی پادشاه عربستان و اسرائیل است.
ادامه صفحه13