روزنامه همدلی
1396/08/10
مرجع حل اختلاف پرونده سپنتا نیکنام؛ شورای حل اختلاف قوا یا مجمع تشخیص مصلحت نظام؟
مجید مسعودی ـ فارغ از اینکه اقدام شورای نگهبان در محرومیت سپنتا نیکنام، عضو زرتشتی شورای شهر یزد به دلیل مسلمان نبودن قانونی بوده است یا خیر، اکنون بحثی که در محافل سیاسی و رسانه‌ای مطرح شده این است که مرجع حل اختلاف، میان مجلسی که مخالف این محرومیت است و شورای نگهبانی که حکم به این محرومیت داده است، چه نهادی است. برخی حل این اختلاف را در صلاحیت «شورای حل اختلاف قوا» می‌دانند و برخی دیگر در صلاحیت «مجمع تشخیص مصلحت نظام». سوال این است که «قانوناً» کدام نهاد می‌تواند به این بحث پایان دهد.مبنای قانونی ورود مجمع چیست؟
مطابق اصول و بندهای قانون اساسی، مجمع تشخیص مصلحت نظام هشت وظیفه دارد. همچنین با استناد به نامه مورخ 17 فروردین سال 1377 مقام معظم رهبری، «نظارت بر حسن اجرای سیاست‌های کلی نظام» نیز به این نهاد سپرده شد. سه وظیفه از وظایف 9گانه مجمع، وظیفه‌هایی «میانجی‌گرایانه» است که عبارتند از: پیشنهاد به مقام معظم رهبری برای حل مشکلاتی که از طریق عادی قابل حل نیست (به استناد بند «8» اصل «110» قانون اساسی)، تشخیص مصلحت در مواردی که شورای نگهبان مصوبه مجلس را خلاف شرع یا قانون اساسی بداند (به استناد اصل «112» قانون اساسی) و مشاوره در اموری که مقام معظم رهبری به مجمع ارجاع می‌دهند (به استناد اصل «112» قانون اساسی). در ماجرای سپنتا نیکنام از آن سبب که اختلاف میان مجلس و شورای نگهبان است، این امکان قانونی وجود دارد که به استناد اصل «112» قانون اساسی، این پرونده به مجمع تشخیص ارجاع داده شود.
مبنای قانونی ورود شورای حل اختلاف قوا چیست؟
اما مجمع تشخیص تنها نهادی نیست که مسئولیت حل اختلافاتی مانند آنچه در پرونده سپنتا نیکنام شاهدش هستیم را عهده‌دار است. موازی با نقش میانجی‌گرایانه مجمع، «شورای حل اختلاف قوا» نیز چنین وظیفه‌ای دارد. این نهاد که در مرداد 1390 توسط مقام معظم رهبری ایجاد شد، وظیفه‌اش «بررسی و ارائه نظرات مشورتی در موارد حل اختلاف و تنظیم روابط سه قوه و در اجرای بند هفت اصل ۱۱۰ قانون اساسی» است. مطابق بند هفت اصل 110 قانون اساسی «حل اختلاف و تنظیم روابط قوای سه‌‌گانه» از وظایف رهبری است. پرونده مینو خالقی منتخب مردم اصفهان، ازجمله پرونده‌هایی بود که به این شورا ارجاع داده شد. در آن پرونده، خالقی – همانند نیکنام – پس از انتخاب، از سوی شورای نگهبان رد صلاحیت شد. پرونده به شورای حل اختلاف ارجاع داده شد و این شورا جانب شورای نگهبان را گرفت و در نهایت، مینو خالقی از ورود به مجلس دهم باز ماند.
مجمع تشخیص یا شورای حل اختلاف؟
از جنبه حقوقی، امکان ارجاع پرونده سپنتا نیکنام به هر دو نهاد مجمع تشخیص و شورای حل اختلاف وجود دارد. اما به نظر می‌رسد با توجه به اینکه پیش‌تر، پرونده مینو خالقی به شورای حل اختلاف ارجاع داده شده بود، پرونده سپنتا نیکنام هم که به لحاظ شکلی شباهت زیادی به آن پرونده دارد، به همین نهاد ارجاع داده شود. اخبار دو سه روز گذشته هم مبین چنین برداشتی است. اما تصمیم این شورا در پرونده مینو خالقی، در نهایت نتوانست بسیاری را قانع کند. لابد چنین نگرانی‌ای بوده است که حالا برخی از این می‌گویند که بهتر است پرونده سپنتا نیکنام به مجمع تشخیص مصلحت نظام برود و نه شورای حل اختلاف قوا؛ شاید به این دلیل که ترکیب این مجمع در قیاس با ترکیب شورای حل اختلاف قوا، بیشتر نماینده افکار عمومی است و همین احتمال اقناع افکار عمومی حول تصمیم مجمع را بیشتر می‌کند. در همین رابطه، روز گذشته محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص در توئیتر خود نوشت:«نظام اسلامی بن‌بستی ندارد. مجمع تشخیص در صورت تشخیص مصلحت قادر است از تصمیم مجلس شورای اسلامی و شورای محترم نگهبان نیز عبور کند. اگر مجلس و شورای نگهبان نتوانند مساله سپنتا را حل کنند، به مجمع تشخیص مراجعه کنند، حل میشود.» در اظهارنظر دیگری، سیدرضا اکرمی رئیس شورای فرهنگی نهاد ریاست جمهوری و عضو شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز در گفت‌وگو با ایسنا گفت:«حل اختلاف بین مجلس و شورای نگهبان به عهده مجمع تشخیص مصلحت نظام است. من معتقدم این گره در مجمع تشخیص زودتر و بهتر باز میشود.»
سایر اخبار این روزنامه
معاون نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی در نمایشگاه مطبوعات از آثار سینمایی توقیفی گفت
همچنان اختلاف نظر وزارت خارجه و قوه قضائیه بر سر «دری اصفهانی» ادامه دارد قاسمی: با تمام گروه‌هایی که در مجموعه مقاومت هستند، ارتباط داریم
سردار نجات: محسن آرمین بازجو بوده است
رئیس قوه قضائیه: تشخیص موارد خلاف شرع توسط شورای نگهبان محدودیت زمانی ندارد
مرجع حل اختلاف پرونده سپنتا نیکنام؛ شورای حل اختلاف قوا یا مجمع تشخیص مصلحت نظام؟
زنان عربستانی از ابتدای سال 2018 رسماً به ورزشگاه می‌روند
تلاش می‌کنیم اسلامی‌شدن دانشگاه‌ها را با سرعت به جریان بیندازیم
نوشته‌ای به بهانه سوختن و شهادت دو تن از پرسنل دکل حفاری 95 فتح در میدان نفتی رگ سفید
«نادر فتوره‌چی» و «محمدرضا نیک‌نژاد» از جزئیات اختلاس در صندوق ذخیره فرهنگیان و روش‌های تازه فساد اقتصادی به «همدلی» گفتند
شمخانی: واژه حصر واژه درستی نیست، آقایان در حصر نیستند حصری در کار نیست
«احسان مازندرانی» آزاد شد
این روزها تصویر یک مرد اهل خوی در اینستاگرام دست‌به‌دست میشود که از رئیس‌جمهور طلب استمداد دارد
وعده جدید برای کاسپین پرداخت‌ها شروع میشود
دلار و سکه کاهشی شدند
مردم ایران به واژه‌های جدید عادت کرده‌اند این بار «کاتسا»
اخراج از نظام ؟!
ولی‌الله شجاع‌پوریان واکنش دوگانه؛ خلیج فارس و کوروش
