روزنامه آرمان امروز
1396/09/04
اعتقاد به آزادی بیان ویژگی بارز آیت‌ا... موسوی اردبیلی
آرمان: همایش بزرگداشت حضرت آیت‌ا... موسوی اردبیلی(ره) پنجشنبه در دانشگاه مفید قم برگزار شد. جماران، در این رابطه نوشت: درمراسم آیت‌ا... سیدعلی محقق داماد، حجت الاسلام والمسلمین سیدمحمد علی ایازی، حجت الاسلام والمسلمین سعید رهایی و دکتر فرشاد مومنی سخنرانی کردند. همچنین در این مراسم از برخی آثار این مرجع تقلید و کتاب‌های «آیت‌ا... العظمی اردبیلی از نگاه دیگران» که شامل مصاحبه‌های بزرگان در خصوص این مرجع تقلید است، کتاب اسناد ساواک در خصوص مرحوم آیت‌ا... العظمی موسوی اردبیلی و نیز کتاب زندگینامه این عالم برجسته رونمایی شد.نیاز امروز حوزه‌های علمیه
آیت‌ا... سیدعلی محقق داماد رئیس هیأت امنای دانشگاه مفید دراین همایش گفت: آنچه که امروز در حوزه‌های علمیه بیش از هر وقت دیگری نیاز است به آن اهتمام داشته باشیم، اساس فقه و اصول است. وی با بیان اینکه درگذشت این فقیه بزرگ ضایعه بزرگی برای عموم مردم و حوزه‌های علمیه بوده است، اظهار داشت: علاوه بر برگزاری مجالس عمومی در قم و یا شهرستان‌های دیگر برگزاری مجلس خاصی در دانشگاه مفید که یکی از ثمرات زندگی پر بار ایشان است بسیار امر بجا و پسندیده‌ای است. او ابراز داشت: بر‌طبق روایات، فوت پیغمبر(ص) و نیز فوت علما و دانشمندان بزرگ نقصی است که در زمین اتفاق می‌افتد؛ سنگینی زمین به دانش است و هر نقصی که در این اطراف پیدا شود نقص در زمین است، بنابراین حق است که برای این گونه حوادث عزادار باشیم، تجلیل کنیم، یادآوری کنیم، تذکر بدهیم و از همین‌ها هم یک بهانه‌ای برای پیشرفت بیشتر به دست بیاوریم. این استاد حوزه و دانشگاه، با بیان اینکه فقه و اصول نماد و قوام بقای حوزه‌های علمیه است، افزود: زندگی مرحوم آیت‌ا... العظمی اردبیلی ابعاد مختلفی داشت و عمده تخصص ایشان در این زمینه بود که نوشته‌ها، آرا، حاشیه‌شان بر عروه و امثال اینها نشان دهنده دقت نظرشان در این خصوص است. وی افزود: مرحوم آیت‌ا... العظمی موسوی اردبیلی(ره) با همه گرفتاری‌هایی که داشت، در عین حال توجهش به‌این جهت بود و جلسات بحث و گفت‌وگویشان در این باره همچنان تا پایان عمر ادامه داشت.
اعتقاد به آزادی بیان
همچنین عضو هیات علمی دانشگاه مفید گفت: مرحوم آیت‌ا... موسوی اردبیلی به شدت یک فقیه قرآنی و عالم آگاه به قرآن بود که سال‌ها در این زمینه کار و سعی می‌کرد در هر مساله فقهی اول آیات قرآنی را بحث و تحلیل کند. سعید رهایی با بیان اینکه مرحوم آیت‌ا... موسوی اردبیلی معلمی متواضع، پارسا و شاگرد پرور بود، گفت: ایشان سعی کرده بود که آنچه در محضر اساتید خود آموخته بود از اخلاق علمی در خود زنده نگه دارد. او افزود: از ویژگی‌های اخلاق علمی این مرد بزرگ آزادی بیان بود که پایبند به آن بود و به راحتی در مجلس ایشان می‌شد دیدگاه‌ها را بیان کرد و به صراحت دیدگاه متقابل را می‌پذیرفت. اوتصریح کرد: آیت‌ا... موسوی اردبیلی ویژگی فقهی خود را در مقدمه کوتاهی که بر کتاب وزین «فقه الشرکه» نوشته‌اند بیان می‌کند و ابتدا ابراز شعف می‌کند که در سال ۶۸ توانسته‌اند دوباره به دامان حوزه علمیه قم برگردد و این نکته را ذکر می‌کند که در سال ۷۰ در ایام تعطیل حوزه دو بحث را شروع کردم؛ یکی بحث فقه الشرکه و یکی بحث فقه التعمیم. او با بیان اینکه آیت‌ا... موسوی اردبیلی به شدت پاسدار حرمت تشیع، فقها و شیوه‌های گذشتگان بود و در عین حالی که نقادی می‌کرد، بر سر مسائل اسلامی و حرمت روحانیت هیچ گونه کنار نمی‌آمد، گفت:این مرجع تقلید به شدت یک فقیه قرآنی و عالم آگاه به قرآن بود که سال‌ها در این زمینه کار و سعی می‌کرد در هر مساله فقهی اول آیات قرآنی را بحث و تحلیل کند.
ناراحتی آیت‌ا...
همچنین یک استاد استاد دانشگاه مفید با تاکید بر این که مرحوم آیت‌ا... موسوی اردبیلی شدیدا نسبت به وضعیت رسانه‌های عمومی و سخنرانی‌های افراد کم سواد و بی‌سواد در حوزه دین و طرح مسائلی که قابل دفاع نبودند اظهار ناراحتی می‌کرد، گفت: برای او قابل پذیرش نبود که ببیند امروز یک چیزهایی از دین شکل بزرگی پیدا می‌کند ولی در مقابل، نسبت به مسائل اصلی دین و مسائلی که می‌تواند نسل جدید بشناسد و یک دین عقلانی منطقی قابل دفاع باشد توجه نمی‌شود.سید محمدعلی ایازی در مراسم بزرگداشت آیت‌ا... موسوی اردبیلی در دانشگاه مفید قم در مورد ویژگی‌های شخصیتی آیت‌ا... موسوی اردبیلی اظهار داشت: آن مرحوم یکی از مراجع معاصر و از شاگردان مرحوم امام خمینی بود که واجد شخصیت جامع علمی در حوزه مسائل فقهی، تفسیری، فلسفی، تاریخی و ادبیات بود. او با ضمن بیان این که مرحوم آیات عظام بروجردی، امام خمینی، مرتضی حائری، شریعتمداری از جمله اساتید مرحوم آیت‌ا... موسوی اردبیلی بودند، گفت: دقت نظر و احاطه این مرجع تقلید شیعیان به مباحث فقهی و تفسیری واقعا قابل توجه بود. ایازی خاطرنشان کرد: این مرجع تقلید سال‌های سال در حوزه علوم قرآن بخصوص در مباحث وحی شناسی با شهید بهشتی و استاد مطهری کار کرده و یک مجموعه‌ای از مباحث قرآنی را قبل از انقلاب استخراج کرده بود. این مباحث از آن جهت جالب بود که تقریبا اشرافی بر این جهت داشت و ایشان روی این مباحث صاحب نظر بود مباحثی که ایشان در مجله مفید در حوزه زبان قرآن مطرح کرد نشان دهنده آشنایی و آگاهی به مباحث جدید در حوزه مطالعات قرآنی بود. وی به طبع مرحوم آیت‌ا... موسوی اردبیلی در حوزه شعر و ادبیات اشاره کرد و گفت: این بخش از شخصیت ایشان را من کمتر دیدم که مورد توجه قرار بگیرد ولی ایشان بجز اینکه خودشان شعر می‌گفت حافظه قوی داشت و شعر زیاد می‌خواند. ایازی یادآور شد: اشراف ایشان به تاریخ و رجال معاصر زیاد بود اطلاعات بسیار زیاد و ذی قیمتی از اشخاص داشت و خیلی می‌توانست اطلاعات ریز و دقیقی را از شخصیت افراد بدهد و توصیفی درباره افراد کند و این به دلیل روحیات جمعی و نوع تعامل ایشان با مجموعه‌های مختلف حوزه و بیرون حوزه بود. این استاد حوزه و دانشگاه در پایان ابراز داشت: برای ایشان مهم بود که ما طوری دین را عرضه و دینداری را ترویج کنیم که منطق عقلایی، اولویت و مسائل اصلی دین باشد نه مسائل حاشیه‌ای که امروز بعضی دوست دارند روی آنها تکیه شود. امروز در جامعه خیلی مسائل است که به صورت غیر طبیعی روی آن سرمایه گذاری میشود و این جهت برای ایشان قابل قبول نبود.
درخشان‌ترین دوره
استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی با بیان این که در دوره آیت‌ا... موسوی اردبیلی قوه قضائیه کاستی کم نداشت ولی درخشان‌ترین دوره این قوه همان ایام است، گفت: حداقل پنج مورد خیلی حاد را در ده ساله اول بعد از پیروزی انقلاب سراغ دارم که به همت و مداخله اندیشه‌ای و عملی مرحوم موسوی اردبیلی اقتصاد ایران از پرتگاه‌های بزرگ نجات پیدا کرد. فرشاد مؤمنی اظهار داشت: آیت‌ا... موسوی اردبیلی فقیه فرزانه و مرد بزرگی بود که حقوق بسیار عظیمی و عمدتا ناشناخته‌ای بر جامعه ما دارد. او ادامه داد: همه ما کم و بیش می‌دانیم که در دنیای واقعی یک امر انتزاعی مجردی به نام اقتصاد که مستقل از وجوه اجتماعی، فرهنگی و سیاسی باشد نداریم. بنابراین فهم اندیشه‌های اقتصادی مرحوم آقای موسوی اردبیلی هم طبیعتا بدون شناخت منظومه اندیشه‌های ایشان امکانپذیر نیست. این استاد دانشگاه افزود: با توجه به اینکه کشورمان با کمال تأسف به ویژه از جنبه اقتصادی شرایط بسیار خطیر و نگران کننده‌ای را تجربه می‌کند، فکر می‌کنم ورود به بحث درباره اندیشه‌های ایشان از این زاویه مناسب‌تر باشد. او با بیان اینکه وقتی اوضاع دچار بحران میشود باید به بنیان‌های اندیشه‌ای برگشت، گفت: در این بازگشت به بنیان‌های اندیشه‌ای، اکنون نوعی اتفاق نظر وجود دارد که قابلیت‌های توسعه‌ای هر کشور را بیش از هر چیزی از طریق سنجش قدرت انعطاف آن کشور برای روبه‌رو شدن با شوک‌های کوچک و بزرگ می‌فهمند و این قدرت انعطاف در واقع مهم‌ترین نتیجه فهم سطح توسعه یافتگی یا توسعه نیافتگی آن جامعه محسوب میشود. رئیس موسسه دین و اقتصاد ابراز داشت: وقتی می‌گوییم باید به بنیان‌ها برگردیم این بنیان‌ها بسیار سرنوشت سازند و برخورد سهل‌انگارانه می‌تواند بسیار پرهزینه باشد کما اینکه برای امروز ما اینگونه هست. او خاطرنشان کرد: در ساحت اندیشه‌ای آن چیزی که به اعتبار یافته‌های تجربی متعدد میشود با اطمینان درباره آن صحبت کرد، یک اصطلاح روش شناختی است با عنوان «وقوف روش شناختی به مساله نقص اطلاعات» گفته میشود هر گاه چنین وقوفی وجود نداشته باشد چه در ساحت معرفت دینی و چه در ساحت معرفت علمی ما به سمت جزمیت و تصلب حرکت می‌کنیم و در چنین مناسباتی شکنندگی‌ها در همه عرصه‌های حیات جمعی افزایش پیدا می‌کند. عضو هیات علمی دانشگاه علامه ادامه داد: آن چیزی که من به اعتبار شاید بیش از چهل سال بهره‌گیری از محضر مرحوم آیت‌ا... موسوی اردبیلی می‌توانم به شما گواهی بدهم این است که در نسل ایشان ما با طیفی از اسلام شناسان بزرگ مواجه بودیم کهاینها این وقوف روش شناختی را داشتند و چون اینطور بود شما می‌بینید که کم و بیش الگوهای رفتاری و اندیشه‌ای‌شان خیلی به هم نزدیک است؛ شما از این زاویه شاید نزدیکترین فرد به مرحوم آقای موسوی اردبیلی را بتوانید آیت‌ا... شهید دکتر بهشتی ببینید. او ابراز داشت: شما وقتی به اسلوب روش شناختی شهید بهشتی و موسوی اردبیلی نگاه می‌کنید می‌بینید همسانی‌ها حیرت‌انگیز است، عقل محوری، قرآن محوری، عدالت محوری، و توجه به دانش از وجوه مشترک آن‌هاست. مؤمنی اضافه کرد: به نظر من در ساحت معرفت دینی بزرگترین نقصی که اکنون اجازه بهبود وضعیت در کشور ما را نمی‌دهد ضعف بنیادی در زمینه دانش چگونگی در نظام رسمی آموزش حوزوی ماست و امتیاز بزرگ امثال آقای موسوی اردبیلی و شهید بهشتی و آقا موسی صدر و مرحوم مطهری این بود کهاینها این وقوف روش شناختی را داشتند. بنابراین می‌توانستند با اندیشه‌های شبه طالبانی و شبه داعشی و شبه القاعده‌ای به نام دین مرزبندی کنند و اگر ما بخواهیم یک مقدار ژرف‌تر به‌این مساله نگاه کنیم می‌توانیم برگردیم تا آستانه ایام حکومت علی بن ابیطالب علیه السلام و شیوه‌ای که خوارج با ایشان برخورد می‌کردند را هم ببینیم. او افزود: از این جهت اگر ما بخواهیم در واقع به شکل اصولی جایگاه خدمات و اندیشه‌های درخشان و بعضا منحصر به فرد مرحوم موسوی اردبیلی را ریشه‌یابی کنیم باید برگردیم و به آن بنیان‌های اندیشه‌ای ایشان توجه بایسته داشته باشیم.این استاد دانشگاه توضیح داد: اگر می‌خواهید وضع و منزلت و عظمت اندیشه‌ای مرحوم آیت‌ا... موسوی اردبیلی را خوب متوجه شوید باید قبل از اینکه به‌اندیشه‌های اقتصادی ایشان نگاه کنید به نگاه ایشان به مساله ارتداد نگاه کنید. با نگاه به دیدگاه‌های آیت‌ا... موسوی اردبیلی درباره مساله ارتداد متوجه می‌شوید که فقط با یک چنین نگاه انسانی است که میشود نظم اجتماعی مستقر رو به بالندگی و پایداری ایجاد کرد. مؤمنی گفت: در دوره آیت‌ا... موسوی اردبیلی هم قوه قضائیه کاستی کم نداشت ولی درخشان‌ترین دوره همان ایام است و این چیزی نیست که مبنای صرفا نظری داشته باشد، شواهد تجربی ثبت شده رسمی روی این مساله اذعان می‌کند. رئیس موسسه دین و اقتصاد در پایان خاطرنشان کرد: آیت‌ا... موسوی اردبیلی مقید بود که بزرگترین و ممتازترین خدماتش را بی‌سر و صدا و بدون تبلیغات عرضه کند. حداقل پنج مورد خیلی حاد را در ده ساله اول بعد از پیروزی انقلاب سراغ دارم که به همت و مداخله اندیشه‌ای و عملی مرحوم موسوی اردبیلی اقتصاد ایران از پرتگاه‌های بزرگ نجات پیدا کرد.
سایر اخبار این روزنامه
پشت پرده آخرین خطبه‌آیت‌الله‌هاشمی
گشايش‌تازه؛ ماموران رفته‌اند
اعتقاد به آزادی بیان ویژگی بارز آیت‌ا... موسوی اردبیلی
روحاني به زنان مديون است
همه جا باید در برابر ظلم ایستاد
مطالبات از رئیس‌جمهور را رها نکنید
چرا فقط علی دایی؟
یاد د اشـت‌‌هـای اخـتصـاصـی
پشت پرده آخرین خطبه نماز جمعه آیت‌ا... هاشمی
شرایط صدور حکم اعدام برای خاوری
برجام و معادله آمریکایی-آمریکایی
نظارت شورای‌نگهبان بر انتخابات شوراها
داعش کاملا نابود نشده است
خانه از حضور ماموران خالی شده است
زلزله در جاده‌ها
کنگره معلمان سیاست‌محور شد
نجفی، قالیباف را به مناظره طلبید
تصویب آیین‌نامه تسهیل حضور زنان در ورزشگاه‌ها
احتمال صدور حکم اعدام برای خاوری
داعش را پایان یافته ندانیم
