روزنامه ابتکار
1396/09/12
«ابتکار» موانع چاپ کتاب‌های کشورهای دیگر در ایران را بررسی کرد کتاب در آرزوی صادرات
فاطمه امینالرعایااین روزها که بحث گرانی کاغذ بسیار داغ است، تمام صنایع مرتبط با این برگه‌های سفید تحت‌الشعاع قرار گرفته‌اند. کتاب شاید اولین و مهم‌ترین قربانی بالا رفتن قیمت کاغذ باشد. ناشران داخلی از تاثیر این اتفاق بر بالا رفتن قیمت کتاب شکایت دارند و از معضلات فرهنگی‌ای که در پی آن به وجود خواهد آمد سخن می‌گویند اما این تمام ماجرا نیست. صادرات کتاب هم قربانی دیگر گرانی کاغذ است.
شاید آنچه که از صادرات کتاب شنیده‌اید تنها منحصر به صادرات محتوای کتاب باشد اما صادرات کتاب وجه دیگری نیز دارد و آن دریافت محتوا از کشور سفارش‌دهنده، چاپ آن در کشور دوم و توزیع در هم کشور سفارش‌دهنده است، یعنی به نوعی صادرات فیزیکی کتاب. ترکیه، امارات و هندوستان در منطقه جزو فعالان این حوزه هستند اما سهم ایران در این بازار چقدر است؟ آیا ما از لحاظ تکنولوژیکی پیشرفت‌های لازم را داشته‌ایم؟ افزایش قیمت کاغذ چقدر در این زمینه موثر است؟ آیا باید بر محتوای چنین کتاب‌هایی هم نظارت داشت؟ توان ارزآوری این نوع از صادرات چقدر است؟
توان رقابت را از دست داده‌ایم
بابک عابدین، رئیس اتحادیه صادرکنندگان صنعت چاپ، در گفت‌وگو با «ابتکار» در این‌باره چاپ کتاب دیگر کشورها در ایران می‌گوید: در گذشته، پیش از آنکه مسائل ارزی و تحریم‌ها روی قیمت تمام شده تولیدات فرهنگی ما مثل کتاب‌های گوناگون، قرآن، کتاب‌های آموزشی یا کتاب‌هایی که می‌توانستیم به منطقه صادر یا برایشان تولید کنیم اثر بگذارد، ما از کشورهای همسایه برای تولید کتاب سفارش می‌گرفتیم. متاسفانه با تصمیم‌های غلطی که در مورد ایجاد تعرفه و حقوق ورودی برای کاغذ و مقوایی که کتاب برای تولید نیاز دارد و همچنین مواد واسط دیگر مثل مرکب گرفته شده و عوارض بالایی به این کالاهای واسط که برای تولید یک کتاب نیاز هستند وضع شده است. بنابراین قیمت تمام شده کتاب در کشور ما نسبت به ترکیه، امارات، هندوستان و دیگر کشورهای منطقه بالاتر است و توان رقابت با آن‌ها را ندارد. بنابراین مزیت رقابت از ما گرفته شده است.
او با اشاره به تاثیر تعلق نگرفتن ارز مبادلاتی به کالاهای واسط مرتبط با تولید کتاب بر قیمت تمام شده آن می‌افزاید: متاسفانه دیگر ارز مبادلاتی به کاغذ، مقوا، مرکب و چنین اقلامی تعلق نمی‌گیرد. بنابراین ارز گران‌تر باعث بالا رفتن قیمت تمام شده کتاب خواهد شد. این هم عامل دیگری است که ما به لحاظ قیمت نتوانیم با کشورهای دیگر رقابت کنیم و بازار را از آن خود کنیم. به همین دلیل ما برای صادرات محصولات فرهنگی که مهم‌ترین آن‌ها کتاب است با مشکلاتی روبه‌رو هستیم.
حمایت با جیب دیگران
رئیس اتحادیه صادرکنندگان صنعت چاپ، با بیان اینکه دولت نباید برای حمایت از صنعت از تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان هزینه کند، افزود: زمانی که دولت می‌خواهد از صنعت یا محصولی حمایت کند، نباید از تولیدکننده یا مصرف‌کننده خرج کند. مثلا در زمینه کاغذ نباید برای حمایت از تولیدکننده کاغذ داخلی، عوارض گمرکی بر کالای وارداتی وضع کند تا تولیدات تولیدکننده داخلی به فروش برسد. تصمیم‌های این‌چنینی باعث بالا رفتن کیفیت و کمیت نمی‌شود. در خودروسازی، ما پراید را می‌بینیم که 30 سال است تولید میشود یا بهترین ماشین تولیدی ما سمند است. آیا می‌توانیم این اتومبیل‌ها را صادر کنیم؟ آیا با وجود این همه حمایت تعرفه‌ای و حقوق عوارض گمرکی که به خودرو تعلق می‌گیرد، توانسته‌ایم به کشورهای توسعه‌یافته چند ماشین یا لوازم خانگی که تعرفه بالای واردات دارند صادر کنیم؟ تعرفه‌ها و حقوق گمرک بالایی که برای محصولات این‌چنینی وضع میشود باعث بالا رفتن کیفیت نخواهد شد و تنها باعث بالا رفتن قیمت به صورت حبابی است.
ارزآوری با صادرات کتاب
عابدین درباره توان ارزآوری چاپ کتاب‌های کشورهای منطقه توسط ایران می‌گوید: در گذشته ما کتاب‌های چند پایه کشور عراق را چاپ کرده‌ایم ولی آخرین باری که این کتاب‌ها توسط اتحادیه صنف چاپخانه‌داران انجام شد، از اول خرید کاغذ تا پایان سفارش به دلیل نوسانات قیمت به شدت ضرر کردیم. هر کتاب اگر 5 دلار تمام شود و در تیراژ یک میلیون جلد چاپ شود، حساب کنید درآمد ارزی حاصل از تنها یک قرارداد چقدر خواهد بود؟ ما می‌توانیم با چندین کشور و طی چندین سفارش در این زمینه همکاری داشته باشیم.
کتاب‌هایی که قرار است تنها در ایران چاپ شوند، لزوما با فرهنگ ما سازگار نیستند چون سفارش‌دهنده و همچنین بازار توزیع این کتاب‌ها ایران نیست. در چنین شرایطی نظارت محتوایی بر این سفارش‌ها لازم است؟ رئیس اتحادیه صادرکنندگان صنعت چاپ، می‌گوید: مسلما ممکن است بعضی از عناوین کتاب با موازین کشور ما همخوانی نداشته باشد و نتوانیم آن‌ها را چاپ کنیم. اما دلیل نمی‌شود باقی کتاب‌ها هم دچار چنین مشکلی باشند. کتاب‌های درسی چندان مشکل متونی یا محتوایی ندارند که ایجاد مشکل کنند. اگر کتابی از لحاظ موازین شرعی و سیاسی ایرادی نداشته باشد و کتاب تنها علمی و درسی باشد نباید برای تولید آن مشکلی داشته باشیم. فکر نمی‌کنم وزارت ارشاد هم بخواهد چنین مواردی را محدود کند.
راه نجات؛ تضمین قرارداد
عابدین برای حمایت از چاپ کتاب‌های منطقه در ایران پیشنهادهایی را مطرح می‌کند و می‌گوید: برای آنکه از قراردادهای این‌چنینی و در راستای ارزآوری و ایجاد اشتغال حمایت شود، دولت‌ها می‌گویند طبق اصول تجاری کشورشان قرارداد بسته شود. این دولت‌ها این قرارداد را تضمین می‌کنند مثلا اگر ما طبق قرارداد باید هفتصد هزار بند کاغذ برای به سرانجام رساندن هدف نهایی و تولید یک کتاب برای صادرات تآمین کنیم، دولت قیمت کاغذ را تضمین می‌کند تا زمانی که قرارداد بسته شد و صد هزار بند اول را خریدید، ولی برای باقی کاغذ مورد نیاز قیمت از 70 هزار تومان به 105 هزار تومان رسید، مشکلی به وجود نیاید چون کسی نمی‌تواند این 35 هزار تومان اختلاف را پوشش دهد. اگر دولت بتواند چنین اقدامی انجام دهد مسلما ما با جسارت بیشتری برای عقد چنین قراردادهایی اقدام می‌کنیم. به عنوان مثال ترکیه قراردادهایش را تضمین و بیمه می‌کند و در زمینه صادرات این‌گونه از صادرکنندگان حمایت می‌کند.
سایر اخبار این روزنامه
مشاور سابق امنیت ملی ترامپ در مورد نقش خود در ارتباط با روسیه اعتراف کرد
دومینوی بحران در کاخ سفید
«ابتکار» از هموار شدن راه گفت‌وگو میان اصلاح طلبان و شورای نگهبان گزارش می‌دهد
استقبال دو طرفه
دو رسانه اروپایی مدعی شدند
جدال لفظی شدید میان ظریف و وزیر خارجه عربستان در ایتالیا
جهانبخش محبی نیا
بست نشینان شاه عبدالعظیم ، چه سودایی در سر دارند؟
«ابتکار» از مشکلات دانش‌آموزان «ای.بی» گزارش می‌دهد
«پروانهای»ها در پیله بی‌مهری
«ابتکار» وضعیت فضای کسب و کار را بررسی کرد
بخش خصوصی روی گسل
«ابتکار» موانع چاپ کتاب‌های کشورهای دیگر در ایران را بررسی کرد
کتاب در آرزوی صادرات
گزارش «ابتکار» از روند نظارت وزارت فرهنگ و ارشاد در تماشاخانه‌ها
هزینه خصوصی‌سازی را تئاتری‌ها می‌دهند
وزیر ارتباطات خبر داد
تعرفه جدید همه شرکت‌های اینترنتی اجرایی میشود
رئیس جمهوری در زابل :
ستاره برای آسمان است نه دانشگاه
توپ سعودی‌ها در زمین خودشان
لاوروف:
آمریکا در صورت خروج از توافق هسته‌ای دیگر قابل اعتماد نخواهد بود
