گزارش «ابتکار» از روند نظارت وزارت فرهنگ و ارشاد در تماشاخانه‌ها هزینه خصوصی‌سازی را تئاتری‌ها می‌دهند

فاطمه رنج‌اندیش
ماجرا از جایی شروع می‌شود که وزارت فرهنگ و ارشاد تصمیم می‌گیرد، احداث تماشاخانه‌های خصوصی تئاتر و فرآیند مجوز اجراها را آسان‌تر بگیرد تا به نوعی در چرخش مالی این حوزه تاثیر مثبتی ایجاد شود. این رویکرد وزارت فرهنگ و ارشاد موجب شد که در سال 94 و 95 درآمد تئاتر ایران سالانه نزدیک به 20 تا 30 میلیارد تومان برسد. نکته حائز اهمیت این است که بودجه دولتی تئاتر در این دوسال افزایش پیدا نکرده است بلکه بخش زیادی از درآمد دو الی سه سال گذشته سهم تماشاخانه‌های خصوصی است. با این وجود در جریان گفت‌و‌گویی که با مجید سرسنگی معاون فرهنگی دانشگاه تهران و مدیر سابق تماشاخانه ایرانشهر و خانه هنرمندان داشتیم نسبت به احداث تماشاخانه‌های خصوصی، بدون نظارت وزارت ارشاد انتقاد داشت و گفت: «در حال حاضر در تهران تماشاخانه‌ها مثل قارچ از زمین سر در می‌آورند و وزارت ارشاد هیچ نظارتی روی آن‌ها ندارد. این تماشاخانه‌ها شبی یک تا سه میلیون از گروه‌های تئاتری می‌گیرند. با توجه به اینکه تماشاخانه‌های خصوصی هزینه‌ها را پیش از اجرای سالن می‌گیرند، پرداخت چنین هزینه‌هایی برای گروه‌های تئاتری سنگین است.» در حالی که شنیده‌ها حاکی از آن است، بخشی زیادی از تماشاخانه‌های خصوصی به لحاظ کیفی در شرایط مناسبی نیستند. کیفیت پایین سیستم‌های صوت، نور، ابعاد نامتناسب سالن‌ها، مکان نشستن تماشاگران و سیستم تهویه از جمله مواردی است که می توان به عنوان ضعف این سالن ها از آن‌ها یاد کرد. به همین منظور در این گزارش با تعدادی از مدیران تماشاخانه‌های خصوصی گفت‌و‌گو کردیم تا روند نظارتی وزارت ارشاد و فعالیت تماشاخانه‌ها را بررسی کنیم.
سالن مجهزتر، هزینه بیش‌تری دارد
آقای اسفندیاری، مسئول تماشاخانه استاد مشایخی، با بیان اینکه این تماشاخانه از سال 88 احداث شده است، توضیح می‌دهد: «تماشاخانه استاد مشایخی مرکز صنف تماشاخانه‌های خصوصی است. تا جایی که شاهد هستیم نظارت وزارت ارشاد در این دو سال اخیر تفاوتی با سال‌های اخیر نداشته است. ماموران مرکز هنرهای نمایشی اجراها را با همان سخت‌گیری سابق بازبینی می‌کنند. بنابراین کارهایی که از نظر عرفی و فنی ایراد داشته باشند، اصلاح و مجدد بازبینی می‌شوند.»


اسفندیاری درباره هزینه‌های اجاره سالن‌ها می‌گوید: «هزینه اجرا در سالن‌های مختلف متفاوت است. نرخ قیمت تماشاخانه‌ها به تعداد صندلی‌ها، وجود بلک باکس و تجهیزات فنی تماشاخانه بستگی دارد. هزینه سالن تماشاخانه استاد مشایخی در سانس 5 بعدازظهر 300 هزارتومان و سانس8 شب 400 هزارتومان است.»
او همچنین ادامه می‌دهد :«نرخ قیمت تماشاخانه‌هایی نظیر «پالیز» و «شهرزاد» به نسبت بالاتر است. چرا که از کیفیت بیشتری برخوردار هستند. طبیعی است که هر چه سالن مجهزتر باشد، هزینه بیش‌تری دارد.»
اسفندیاری درباره تاثیر تماشاخانه‌های خصوصی در رونق تئاتر بیان می‌کند: «به نظرم دانشجویان تئاتر با وجود تماشاخانه‌های خصوصی راحت‌تر می‌توانند روی صحنه بروند و تجربه کسب کنند. از سویی دیگر، در این رویکرد کارهایی که کیفیت مناسبی ندارد هم امکان اجرای عموم پیدا می‌کنند.»
از گروه‌های جوان تئاتری حمایت می‌کنیم
سارا حدادی، مسئول روابط عمومی تماشاخانه «پالیز»، با بیان اینکه این تماشاخانه از مهر ماه سال 95 احداث شده است، توضیح می‌دهد: «هیچ‌گونه حمایتی از تماشاخانه‌های خصوصی نمی‌شود و آن‌ها کمک هزینه دولتی هم ندارند. در واقع وزارت ارشاد خیلی آسان همه‌چیز را به بخش خصوصی واگذار می‌کند تا با کف فروش به فعالیت‌های خودشان ادامه دهند. در حالی که تماشاخانه‌های خصوصی باید پروسه روتین تماشاخانه‌های دولتی را از سر بگذرانند تا اجازه فعالیت بگیرنند. در پروسه ارسال فرم مرکز نظارت و ارزشیابی را به گروه‌های تئاتری می‌دهیم و فرم درخواست با لوگوی تماشاخانه ارسال می‌شود. در ادامه بازبینی نمایش‌ها در سالن‌های «پالیز» انجام می‌شود. همچنین ما نه به عنوان سانسورچی بلکه به‌خاطر کنترل واحد نظارت و ارزشیابی از تمام مراحل بازبینی فیلمبرداری می‌کنیم. در بسیاری از موارد، مرکز نمایش‌ها را در بازبینی تایید کرده‌ است اما زیر حرفشان زده‌اند و در اجرای عمومی با مشکلاتی مواجه شده‌ایم. بنابراین تماشاخانه «پالیز» آرشیو تمام بازبینی‌ها را دارد.»
حدادی آمار اجراهای سالن‌های «پالیز» را اینگونه اعلام می‌کند: «تمام سالن‌های «پالیز» هر شب دو اجرا دارند. بنابراین بخش قابل توجهی از آمار فروش سال گذشته به این تماشاخانه اختصاص دارد.»
روابط عمومی تماشاخانه «پالیز» درباره هزینه اجراها اظهار می‌کند: «به گفته خبرگزاری آنا تماشاخانه «پالیز» در یک سال گذشته به دو جنس از گروه‌های تئاتری توجه داشته است. همانطور که رضا کیانیان و پارسا پیروزفر در نمایش‌های حرفه‌ای‌تر به تعریف عامه روی صحنه می‌آیند، به کارهای مانند «آسایشگاه» محمد زیکسازی، «کاناپه» میلاد اخگری و ... نیز اجرا می‌دهیم که جز جوانان تئاتری هستند. در واقع در کنار نمایش‌های اصطلاحا چهره‌دار به جوانان بدون نام هم اجرا می‌دهیم. به نوعی این رسالت اصلی تماشاخانه «پالیز است. همچنین در اسفندماه سال جاری سالن شماره 2 به گروه‌های جوان تئاتری اختصاص دارد. یکی از آن‌ها شاگرد رضا گوران و دو نفر از آنان شاگرد کیومرث مرادی هستند. با کیومرث مرادی و رضا گوران از طرف تماشاخانه رایزنی کردیم که از جوانانی که معرفی می‌کنند، حمایت کنیم و اجراهایی با هزینه کم‌تر به آن‌ها اختصاص دهیم. همچنین استادان دیگری هم در لیست همکاری‌های «پالیز» وجود دارند تا خودمان پیشنهاد همکاری‌ ‌دهیم.»
حدادی در ادامه از نظارت کیفی وزارت ارشاد می‌گوید: «وزارت ارشاد دو جنس نظارت دارد. یکی بازبینی و سانسور است که به صورت روتین در تمام تماشاخانه‌ها وجود دارد و در دولت‌های مختلف متفاوت است. دیگری نظارت مهم‌تری است که من در این مدت چندین بار شاهد آن بوده‌ام. به عنوان نمونه فرشید مصدق به تماشاخانه «پالیز» می‌آید، موارد فنی و تکنیکی را بررسی می‌کند و در قالب یک لیست به ما تحویل می‌دهد. در جریان این روند تماشاخانه‌ وظیفه دارد در مدت کوتاهی اشکالات سالن‌ها را برطرف کنند. بخشی از این ایرادات مانند وجود کپسول آتش‌نشانی، کاملا منطقی است. اما بعضی از آن‌ها نیازمند هزینه‌های زیادی است. مث لا می‌گویند چرا این سالن طاقی است، مشخصا در مورد معماری بنا کاری از مدیران تماشاخانه ساخته نیست. ضمن اینکه اگر بخواهیم این مشکلات را رفع کنیم، دولت هیچ‌گونه کمک مالی نمی‌کند. مرکز هنرهای نمایشی تا امروز حتی یک پروژکتور به «پالیز» اضافه نکرده است. این مشکل فقط برای تماشاخانه «پالیز» نیست. تمام تماشاخانه‌های خصوصی با این مشکلات دست و پنجه نرم می‌کنند.»
سایر اخبار این روزنامه
مشاور سابق امنیت ملی ترامپ در مورد نقش خود در ارتباط با روسیه اعتراف کرد دومینوی بحران در کاخ سفید «ابتکار» از هموار شدن راه گفت‌وگو میان اصلاح طلبان و شورای نگهبان گزارش می‌دهد استقبال دو طرفه دو رسانه اروپایی مدعی شدند جدال لفظی شدید میان ظریف و وزیر خارجه عربستان در ایتالیا جهانبخش محبی نیا بست نشینان شاه عبدالعظیم ، چه سودایی در سر دارند؟ «ابتکار» از مشکلات دانش‌آموزان «ای.بی» گزارش می‌دهد «پروانه‏ای»ها در پیله بی‌مهری «ابتکار» وضعیت فضای کسب و کار را بررسی کرد بخش خصوصی روی گسل «ابتکار» موانع چاپ کتاب‌های کشورهای دیگر در ایران را بررسی کرد کتاب در آرزوی صادرات گزارش «ابتکار» از روند نظارت وزارت فرهنگ و ارشاد در تماشاخانه‌ها هزینه خصوصی‌سازی را تئاتری‌ها می‌دهند وزیر ارتباطات خبر داد تعرفه جدید همه شرکت‌های اینترنتی اجرایی می‌شود رئیس جمهوری در زابل : ستاره برای آسمان است نه دانشگاه توپ سعودی‌ها در زمین خودشان لاوروف: آمریکا در صورت خروج از توافق هسته‌ای دیگر قابل اعتماد نخواهد بود