راه‌حل‌های سخت، عوارض دارد

درابتدا باید بگویم سخنان رئیس‌جمهور که اخیرا در دانشگاه سیستان‌و‌بلوچستان بیان کردند، از روی صداقت بوده است، ولی کشور در وضعیتی قرار دارد که نیاز به راه‌حل‌های سخت دارد که این راه‌حل‌های سخت حتما عوارض دارد. ما راه‌حل بدون عوارض برای مشکلات نداریم. بزرگ‌ترین مشکل امروز دولت، بودجه است. بودجه نامتعادل؛ درآمدهای کم و هزینه‌های زیاد. راه‌حل خروج از این بن‌بست، بالابردن درآمدها و کم‌کردن هزینه‌هاست. اما درآمدها از کجا می‌توانند زیاد شوند؟ یا باید قیمت سوخت تغییر کند یا سود عوارض گمرکی تغییر کند یا مثلا باید متناسب با رابطه تورم داخلی و خارجی، قیمت ارز تغییر کند تا صادرات کشور دچار افت نشود. اما هر یک از راه‌حل‌ها، راه‌حل‌های سختی هستند که عوارض دارند که عوارضش برای عده‌ای ناگوار است. بنابراین تصمیم‌گیری سخت است و برای اینکه این تصمیم‌گیری سخت اتفاق بیفتد، نیازمند به یک اتفاق‌نظر کلی در سطح کشور هستیم نه اینکه یکی تصمیم بگیرد و دیگری به‌جای حمایت از تصمیم، تصمیم را هُو بکند. به این خاطر این تصمیمات مهم باقی مانده‌اند و موقعیتی نیست که دولت وارد این تصمیم‌گیری‌های سخت و سنگین شوند. مثل تصمیم‌گیری در مورد قیمت انرژی، تصمیم‌گیری در مورد سود و عوارض گمرکی یا تصمیم‌گیری در مورد قیمت ارز که تصمیم‌گیری‌های آسانی نیستند و برای این تصمیمات سخت شرایط مهیا نیست، لذا دولت وارد اینها نشده و مشکلات بزرگ سر جای خودشان باقی مانده‌اند. پس دولت درحال حل مشکلات غیربزرگ است. به‌عنوان مثال دولت در پرداخت یارانه نقدی مانده است، به‌طوری که نه می‌تواند ادامه دهد و نه می‌تواند قطع کند. این یک تصمیم خیلی بزرگ است و نمی‌داند که باید چه کار کند. یک موقع امید داشتیم که با شرایط برجام، راه‌های بین‌المللی خوبی برای ما گشوده شود، ولی با آمدن رئیس‌جمهور جدید ایالات متحده آمریکا، همه طرف‌هایی که می‌خواستند با ایران کار کنند، به‌نوعی یا مورد تهدید یا تحت فشار قرار گرفته‌اند. بنابراین آن حرکت‌های بین‌المللی ما در حدی که مورد انتظارمان بوده، پرتحرک نیست و کند است. لذا این مسائل کار را سخت کرده و اکنون با مشکلاتی این‌چنینی مواجه هستیم.
ادامه صفحه16