ابهام در افزایش قیمت بنزین

بودجه 1194 تریلیون تومانی سال 97 به رغم شفافیت خالی از اشکال نیست و همین باعث شده یک روز بعد از تقدیم لایحه بودجه اظهار نظرات زیادی درباره آن انجام شود.
قطع یارانه‌ها
قطع یارانه نقدی دهک‌های پردرآمد موضوع جدیدی نیست و حداقل سه، چهار سالی می‌شود که شاهد طرح بحث‌هایی در این زمینه هستیم. سخنگوی دولت در این ارتباط عنوان کرد: یارانه باید به نیازمندان داده شود و کسانی که استحقاق آن را دارند، باید مشمول دریافت یارانه شوند؛ البته برای این موضوع، دو روش وجود دارد، اول اینکه حساب بانکی هشتاد‌میلیون نفر جمعیت کشور را سرکشی کرده که قطعا دعواهای کنونی به میان خواهد آمد؛ همان‌طور که در گذشته نیز تجربه شد و در نهایت، سه تا چهار‌میلیون نفر هم با حذف یارانه مواجه شدند. نوبخت افزود: روش دوم این است که یارانه به اشخاصی که تحت پوشش نهادهای حمایتی هستند، تعلق گیرد؛ البته بخشی از مردم هم هستند که تحت پوشش این نهادها نبوده ولی مشمول دریافت یارانه هستند که بعد از بررسی، یارانه آنها را هم برقرار خواهیم کرد. به گفته او سال ۹۷ بنای دولت این است که به افراد نیازمند شناسایی شده یا آنها که نیازمند هستند و پس از بررسی‌ها شناسایی می‌شوند، یارانه پرداخت خواهیم کرد؛ پس برنامه دقیق پیاده سازی خواهد شد.
یارانه نان


در لایحه بودجه سال ۱۳۹۷ یارانه نقدی نان در جداول و تبصره‌ها نسبت به امسال کاهش ۵۰‌درصدی داشته است که به گفته یک مقام مسئول در وزارت کشاورزی، دولت برای پیشگیری از تحقق بودجه‌ها و یارانه‌های تصویب شده، مزایایی در لایحه بودجه سال آینده مانند استفاده از اوراق سلف موازی، اسناد خزانه و غیره قائل شده که جبران‌کننده کسری موجود باشد.
قیمت بنزین
قیمت بنزین و گازوئیل از موارد بحث برانگیز لایحه بودجه سال 97 است. در بند (د) تبصره یک لایحه بودجه سال ۱۳۹۶ آمده بود وزارت نفت از طریق شرکت تابعه ذیربط مکلف است نسبت به نوسازی و توسعه شبکه خطوط لوله انتقال نفت خام و میعانات گازی و فراورده‌های نفتی و تامین منابع مالی سهم دولت در توسعه پالایشگاه‌ها و زیرساخت‌های تامین، ذخیره سازی و توزیع فراورده اقدام کند و منابع مورد نیاز را از محل افزایش پنج‌درصد به قیمت هر لیتر فراورده‌های نفتی شامل بنزین، نفت سفید، نفت گاز، نفت کوره، گاز مایع و سوخت هواپیما، تامین و پس از واریز به خزانه داری کل کشور تا سقف ۱۵‌هزار ریال به مصرف برساند. این منابع جزو درآمد شرکت محسوب نمی‌شود و مشمول مالیات بر نرخ صفر است. جای بند مذکور که در لایحه بودجه سال ۱۳۹۵ هم وجود داشت در لایحه بودجه سال ۱۳۹۷ خالی است و به جای آن در تبصره ۱۸ این لایحه آمده است که «با هدف اجرای برنامه اشتغال گسترده و مولد، با تاکید بر اشتغال جوانان، دانش‌آموختگان دانشگاهی، زنان و اشتغال حمایتی به دولت اجازه داده می‌شود صد در صد منابع حاصله از مابه‌التفاوت قیمت حامل‌های انرژی در سال ۹۷ نسبت به قیمت این حامل‌ها در ابتدای سال ۹۶ (اعم از عوارض و مالیات موضوع قانون مالیات بر ارزش افزوده و همچنین سهم شرکت ملی نفت ایران موضوع بند (الف) ماده یک قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت) را به حساب خاصی نزد خزانه‌داری کل کشور واریز و منابع حاصله را تا سقف ۱۷هزار و ۴۰۰‌میلیارد تومان به شکل وجوه اداره شده و یارانه سود و ترکیب با منابع صندوق توسعه ملی و تسهیلات بانکی در جهت حمایت از طرح‌های تولید، اشتغال و آموزش و کمک به کارورزی جوانان دانش‌آموخته دانشگاهی پرداخت کنند.» با اینکه از بند مذکور احتمال افزایش قیمت حامل‌های انرژی برداشت می‌شود، محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه در نشست سنتی بودجه درمورد افزایش قیمت بنزین با اشاره به مجوز 4٨‌هزار‌میلیاردتومانی برای درآمدزایی از محل اصلاح قیمت حامل‌های انرژی در بودجه امسال و سال‌های قبل گفت:دولت در این باره چند سال است که اقدام نکرده و درآمد ما از این محل حدود ٣٣‌هزار‌میلیارد تومان بوده است. نوبخت تاکید کرد که برای افزایش قیمت بنزین فعلا برنامه‌ای مشخص نیست و هرگونه تصمیمی اطلاع‌رسانی و اعلام می‌شود.
عوارض خروج
از جمله موارد خبرساز دیگر در ارتباط با لایحه بودجه سال آینده نرخ عوارض خروج از کشور است. دولت با تقدیم لایحه بودجه سال ۹۷ به مجلس، پرده از تحولات اساسی در عوارض خروج از کشور برداشت، که بر این اساس هر نفر در نخستین سفر خارجی باید ۲۲۰‌هزار تومان، در سفر دوم ۵۰‌درصد بیشتر، یعنی ۳۳۰‌هزار تومان و برای سفرهای سوم و بیشتر ۴۴۰‌هزار تومان عوارض پرداخت کند. نوبخت در توجیه این اقدام، با کنایه به «دارندگی و برازندگی» اشاره کرد و گفت: افرادی که به کشورهای خارجی می‌روند یک مقدار هم به گردشگری کشور خودشان کمک کنند. ما از آنها سپاسگزاریم و این را یک مشارکت عمومی در توسعه زیرساخت‌های گردشگری کشور تلقی می‌کنیم، به همین خاطر هم در بودجه سال ۹۷ برای گردشگری منابع ویژه‌ای درنظر گرفته‌ایم. او ادامه داد: زمینه توسعه برای گردشگری در داخل کشور فراهم شده است، با این حال همه گلایه دارند چرا به موزه‌ها و آثار باستانی رسیدگی نمی‌شود. سازمان میراث فرهنگی نیز انتظار دارد برای جذب گردشگر فرصتی را ایجاد کنیم، اما همه باید در این مورد مشارکت داشته باشیم، همان‌طور که به کشورهای دیگر می‌رویم، به کشور خودمان هم بپردازیم و زیرساخت‌های گردشگری را فراهم کنیم.
 
چند اظهار نظر درباره بودجه 97
نام
عنوان
اظهار نظر
محمد رضا پورابراهیمی
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس
آنچه در لایحه بودجه در بخش هدفمندی توسط دولت ارائه شده نشان می‌دهد دولت رویکرد محافظه‌کاری را کنار گذاشته و رویکرد جسورانه‌تری اتخاذ کرده تا بتواند تصمیمات مرتبط با حوزه هدفمندی را عملیاتی کند. در لایحه بودجه سال ۹۷ یارانه نقدی و غیرنقدی خانوارها ۲۳‌هزار‌میلیارد تومان پیش‌بینی شده و این نشان می‌دهد که دولت بخش زیادی از درآمدهای هدفمندی را به شکل دیگری هزینه می‌کند. در لایحه دولت حدود هفت‌هزار‌میلیارد تومان برای کاهش فقر مطلق از منابع هدفمندی و سه‌هزار و ۷۰۰‌میلیارد تومان برای هزینه‌های سلامت در نظر گرفته شده است.
محمد مهدی بهکیش
دبیر کل کمیته ایرانی اتاق بازرگانی بین‌المللی
وقتی که ارز در بودجه ۳۵۰۰ تومان در نظر گرفته شده است و این ارز تنها به عده‌ای تخصیص می‌یابد، پس مابقی باید ارز را از بازار آزاد تهیه کنند، پس همین‌جا فساد شکل می‌گیرد، بنابراین فعالان اقتصادی مجبور هستند که فشار و بار را با پرداخت‌هایی کم کنند. دونرخی بودن ارز، ریشه فساد است. چه منافعی در این نرخ ارز نهفته است که کنده نمی‌شود، یا اینکه چرا باید تعرفه‌ها به یکباره امسال افزایش یابد، این در حالی است که تعرفه تفاوت قیمت داخلی و خارجی است.
رضا رحمانی
قائم مقام وزیر صنعت
افزایش قیمت حامل‌های انرژی برای بخش تولید و صنعت طی سال جاری و سال آینده مد نظر دولت نیست البته باید دید در مجلس چه چیزی مصوب می‌شود. طبق لایحه بودجه سال آینده اختصاص 18‌هزار‌میلیارد تومان از محل صرفه جویی و هدفمندی یارانه‌ها برای تولید و اشتغال در لایحه بودجه 97 پیش‌بینی شده که از محل‌های مختلف از جمله منابع بانک‌ها، صندوق توسعه ملی و سرمایه‌گذاری خارجی تامین خواهد شد. در این راستا ایجاد 634‌هزار شغل با تکیه بر اشتغال جوانان و شغل اولی‌های تحصیلکرده دانشگاهی در نظر گرفته شده است.
حمیدرضا حاجی بابایی
عضو کمیسیون برنامه و بودجه
آقای روحانی در زمان تقدیم لایحه بودجه ۹۷ به مجلس بزرگ‌ترین مولفه این لایحه را شفافیت عنوان کردند. مجلس از دولت در این زمینه پشتیبانی می‌کند و امیدواریم در لایحه بودجه سال آینده در بخش‌های مختلف شاهد این شفافیت باشیم. درآمد هدفمندی یارانه‌ها که حدود ۸۷‌هزار‌میلیارد تومان است باید در منابع بودجه آورده شود. چرا ۳۷‌هزار‌میلیارد تومان آن در بودجه می‌آید و ۵۰‌هزار‌میلیارد تومان آن کجا می‌رود؟ البته من نمی‌خواهم بگویم که از این موضوع سوء استفاده می‌شود، بلکه هزینه‌کرد این مبلغ در شرکت پخش و پالایش و گاز است اما نکته مهم این است که این رقم شفاف نیست و در اختیار مجلس قرار ندارد.
سیده فاطمه ذوالقدر
عضو هیات رئیسه کمیسیون فرهنگی مجلس 
افزایش سه برابری عوارض خروج از کشور که در لایحه بودجه دولت آمده است، منطقی نیست اصلا این استدلال که مسافرانی که به خارج سفر می‌کنند، پول دارند و باید هزینه‌ی بیشتری برای این کار بپردازند استدلال درستی نیست. با افزایش هزینه‌های زندگی از جمله عوارض خروج از کشور تنها قشری که هیچ‌فرقی برایش نمی‌کند، قشر پردرآمد است که به راحتی از پس همه هزینه‌ها بر می‌آید به نحوی که اگر حتی عوارض خروج از کشور ۵۰۰‌هزار تومان هم شود این مبلغ را بدون آنکه فشار مالی به او بیاید، پرداخت می‌کند.
پویا جبل عاملی
کارشناس ارزی
در سال‌های قبل در زمان تدوین لایحه بودجه، متوسط نرخی که انتظار می‌رفت دلار در آن سال داشته باشد، در بودجه در نظر گرفته می‌شد که این رویکرد در بودجه 97 رعایت نشده است. برای نمونه نرخ دلار مبادله‌ای در بودجه امسال 33‌هزار ریال بود که با شرایطی که نرخ دلار در بازار آزاد در سال 95 داشت، همخوانی داشت و همان‌طور که دیدیم، از اوایل تابستان، نرخ دلار به رقم 33‌هزار ریال رسید. از فصل تابستان که نظام ارزی کشور حرکت به سمت یکسان سازی نرخ ارز را آغاز کرد، نرخ دلار مبادله‌ای به 33‌هزار ریال رسید و اکنون به حدود 35‌هزار و 500 ریال رسیده است.