مبحث ملی ساختمان اصلاح می‌شود؛

گروه مسکن- ساختمان‌های بلندمرتبه این روزها در همه نقاط شهر دیده می‌شوند‌. مزیت این ساختمان‌ها در استفاده از حداقل زیربنای شهری نسبت به جمعیت آن باعث شده گرایش سازندگان به بلندمرتبه سازی روز به روز افزایش یابد‌. با این وجود عدم رعایت قواعد شهرسازی در احداث بلندمرتبه‌ها از طرفی باعث شده تا وجود ساختمان‌های کوتاه و بلند در کنار هم مناظر شهری نامناسبی را ایجاد کند و از طرف دیگر معضل ترافیک در کلانشهری مانند تهران تشدید شده است‌. محمد شکرچی‌زاد، رییس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی به تازگی از وجود ۲۷۰ برج بالای ۱۲ طبقه در معابر ۶ تا ۱۲ متری تهران خبر داده که در صورت بروز آتش‌سوزی امکان ارائه خدمات آتش‌نشانی در آن مناطق دشوار است‌.
گسترش ساخت برج‌ها در معابر کوچک تهران باعث شده تا امروز حتی در کوچه‌های باریک و بن‌بست‌های تنگ تهران هم برج‌های بلندمرتبه دیده شوند‌. با وجود اینکه ساکنان این ساختمان‌ها از مشکلاتی مانند شلوغی، نبود جای پارک و امنیت در برابر حوادث رنج می‌برند اما همچنان برای خرید بلندمرتبه در بنگاه‌های املاک مشتری زیادی وجود دارد‌. یکی از راهکارهایی که دولت برای کنترل مشکلات مربوط به بلندمرتبه‌ها در کلانشهر‌ها دنبال می‌کند مبحث ملی ساختمان است‌. در همین ارتباط محمد شکرچی‌زاده، معاون وزیر راه و شهرسازی گفت: مبحث سوم مقررات ملی ساختمان مربوط به مقوله محافظت ساختمان‌ها در برابر آتش است‌. اولین ویرایش این مبحث در سال ۱۳۸۰ انجام شده که خیلی محدود به مقوله آتش پرداخته و به همین لحاظ ویرایش دوم در ۱۳۹۲ منتشر شده که مقداری دامنه موضوع را گسترش دادند اما این ویرایش هم نواقص مهمی درخصوص مصالح، نما، سیستم‌های کشف و اعلام حریق داشت که لازم بود اصلاح شود‌. بنابراین از سال ۱۳۹۲ تجدیدنظر مبحث ۳ را شروع کردیم که خوشبختانه مراحل تدوین پایان یافته و در سوم اسفندماه سال‌جاری ویرایش جدید مبحث سوم مقررات ملی را ابلاغ کردیم‌.
وی افزود: ویرایش جدید مبحث سوم مقررات ملی ساختمان از تیرماه سال ۱۳۹۶ قابل استفاده است و مهندسان می‌توانند از آن استفاده کنند‌. تا بهمن ماه سال آینده به‌طور همزمان می‌شود ویرایش قبلی و ویرایش جدید را استفاده کرد‌. از پایان بهمن سال آینده نیز فقط ویرایش جدید از نظر قانونی معتبر خواهد بود‌.
شکرچی‌زاده با اشاره به مسایلی که تجدیدنظر در مبحث ۳ را الزامی کرده بود، گفت: ویرایش قبلی به ضوابط خاصی برای ساختمان‌های بلند نپرداخته بود‌. همچنین موضوعات مهمی مثل محدودیت‌های ارتفاع و مساحت که باید برای حفاظت ساختمان‌ها در برابر آتش منظور شود گنجانده نشده بود‌. بحث راه‌های خروج، مصالح نازک‌کاری و مصالح نما در ایمنی ساختمان‌ها در برابر آتش بسیار مهم است‌. به‌طور مثال چند مورد آتش‌سوزی در ماه‌های اخیر در مشهد داشتیم که از مواد ترکیبی کامپوزیت استفاده شده بود‌. این مواد به دلیل اینکه از مواد پلیمری غیرمقاوم در برابر آتش است باعث آتش‌سوزی در بدنه ساختمان شده بود که آتش به سمت بالا و پایین سرایت کرد‌. نمونه آن برج الوان مشهد بود که خوشبختانه تلفات نداد‌.


رییس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی ادامه داد: بعد از حوادث مشهد وزارت راه و شهرسازی بخشنامه‌ای را ابلاغ کرد تا شرکت‌هایی که این مواد را تولید می‌کنند از مرکز تحقیقات گواهینامه فنی بگیرند که بعضی از شرکت‌ها برای این منظور مراجعه کرده‌اند‌. همچنین در ویرایش جدید مبحث سوم این الزامات قید شده است‌. از جمله این موارد ضوابط سختگیرانه برای پرواستایلر، سقف، سیستم‌هایی که مبتنی بر EPS هستند، مقاومت در برابر آتش انواع دیوارها و جدا‌کننده‌ها و نیز پوشش‌های ضدحریق برای سازه‌های فلزی از جمله مواردی است که در مبحث سوم به آن پرداخته شده است‌.
وی با اشاره به حادثه آتش‌سوزی در ساختمان پلاسکو خاطرنشان کرد: اتفاقی که در پلاسکو افتاد نشان داد اگر سازه‌های فلزی بدون پوشش باشد ظرف یک ساعت ۵۰ درصد مقاومت خود را از دست می‌دهد‌. این حادثه به این دلیل رخ داد که پوشش‌های ضدحریق روی اسکلت فلزی اجرا نشده بود‌.
شکرچی‌زاده، ضوابط مربوط به پارکینگ‌ها را نیز مورد اشاره قرار داد و گفت: یکی از مشکلات این است که اگر پارکینگ‌های زیرزمینی دچار آتش‌سوزی شود دسترسی برای آتش‌نشانان سخت است‌. بنابراین ضوابطی برای دسترسی به موقعیت پارکینگ از شمال و جنوب لحاظ کرده‌ایم‌. در این زمینه بر عدم پیشروی بیش از ۶۰ درصد تاکید کرده‌ایم زیرا اگر پیشروی بیش از ۶۰ درصد باشد سیستم عملیات آتش دچار محدودیت می‌شود‌.
معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه مبحث سوم با دستور وزیر راه و شهرسازی ابلاغ شده است، افزود: برای تدوین این مبحث از متخصصان آتش‌نشانی، نظام مهندسی، وزارت کشور، شهرداری، اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها و صاحبنظران بخش‌خصوصی استفاده کردیم‌.
وی تجهیز و افزایش امکانات آزمایشگاه آتش را ضروری دانست و تاکید کرد: ما تنها آزمایشگاه آتش مجهز کشور را در مرکز تحقیقات در اختیار داریم که از امکانات ارزیابی مقاومت مصالح و سیستم‌ها در برابر آتش برخورداریم اما باید امکانات‌مان بهبود پیدا کند‌. بر همین اساس از ریاست محترم جمهوری درخواست کردیم تا امکانات ویژه‌ای در اختیار ما قرار دهند‌. شکرچی‌زاده به ایسنا گفت: در روز چهارم بهمن‌ماه قرارداد همکاری با یک مرکز مهم تحقیقاتی و عملیاتی مقابله با آتش ساختمان در فرانسه منعقد کردیم که قرار شد برای تجهیز ساختمان‌ها از تجارب آنها استفاده کنیم‌.
ضرورت‌های ارتقای ایمنی در برابر آتش
محمد شکرچی‌زاده، معاون وزیر راه و شهرسازی گفت: هم‌اکنون بیش از ۲۷۰ ساختمان بالای ۱۲ طبقه در معابر ۶ تا ۱۲ متری در تهران احداث شده که اگر آتش‌سوزی اتفاتق بیفتد امکان اینکه آتش‌نشانان بتوانند در آنجا مستقر شوند بسیار مشکل خواهد بود‌. بنابراین باید در این ساختمان‌ها سیستم‌های اطفا و کشف حریق داشته باشیم و بتوانیم با بررسی وضعیت ساختمان‌ها ایمنی آنها را ارتقا دهیم‌. به همین دلیل مسوولیت سنگینی بر دوش دستگاه‌ها و ارگان‌ها به‌خصوص شهرداری برای ارتقای ایمنی سازه‌ها در برابر آتش قرار دارد‌.
وی افزود: اتفاقی که در پلاسکو افتاد نشان داد اهمیت مقاومت ساختمان‌ها در برابر آتش بیش از آن چیزی است که فکر می‌کردیم‌. تلفات مربوط به آتش می‌تواند از زلزله کمتر نباشد زیرا اتفاقی که در ساختمان پلاسکو افتاد نشان داد آتش می‌تواند در حد یک زلزله هفت ریشتری به ساختمان‌ها خسارت وارد کند‌.
معاون وزیر راه و شهرسازی با اشاره به درس‌هایی که از حادثه پلاسکو گرفته شد، افزود: خوشبختانه متخصصان تراز اول کشور در کمیته ملی که رییس‌جمهمور برای بررسی حادثه ساختمان پلاسکو تعیین کرد حضور دارند و ان شاءالله در فرصت تعیین شده از سوی رییس‌جمهور گزارش خود را ارائه می‌کنند‌. ما هم اطلاعات و امکانات خود را در اختیار آنها قرار داده‌ایم تا به نحو مناسبی گزارش را تهیه کنند‌. شاید اولین بار باشد که یک گزارش ملی در مورد یک اتفاق ناگوار تهیه می‌شود که نتایج آن می‌تواند برای افزایش ایمنی جان انسان‌ها و افزایش تاب‌آوری شهرهای بزرگ کشور موثر باشد‌.
شکرچی‌زاده به اصلاحات انجام شده طی روزهای اخیر روی مبحث سوم مقررات ملی ساختمان که به ایمنی ساختمان‌ها در برابر آتش می‌پردازد، اشاره کرد و به ایسنا گفت: مبحث سوم مقررات ملی ساختمان مربوط به مقوله محافظت ساختمان‌ها در برابر آتش است‌. اولین ویرایش این مبحث در سال ۱۳۸۰ انجام شده که خیلی محدود به مقوله آتش پرداخته و به همین لحاظ ویرایش دوم در ۱۳۹۲ منتشر شده که مقداری دامنه موضوع را گسترش دادند اما این ویرایش هم نواقص مهمی درخصوص مصالح، نما، سیستم‌های کشف و اعلام حریق داشت که لازم بود اصلاح شود‌. بنابراین از سال ۱۳۹۲ تجدیدنظر مبحث ۳ را شروع کردیم که خوشبختانه مراحل تدوین پایان یافته و در سوم اسفندماه سال‌جاری ویرایش جدید مبحث سوم مقررات ملی را ابلاغ کردیم‌.
وی افزود: ویرایش جدید مبحث سوم مقررات ملی ساختمان از تیرماه سال ۱۳۹۶ قابل استفاده است و مهندسان می‌توانند از آن استفاده کنند‌. تا بهمن‌ماه سال آینده به‌طور همزمان می‌شود ویرایش قبلی و ویرایش جدید را استفاده کرد‌. از پایان بهمن سال آینده نیز فقط ویرایش جدید از نظر قانونی معتبر خواهد بود‌.