روزنامه ابتکار
1396/10/18
وقتى اعتدال را نپذیرفتیم
علی آهنگر*- مردم در انتخابات ٩٢ با هجوم به صندوق هاى راى، اعتدال را برگزیدند. آنها که نتیجه انتخاب خود را در حل بحران هسته اى موفق ارزیابى کرده بودند، به عنوان آخرین امید به حل مشکلات، در انتخابات ٩۶ بار دیگر اعتدال را با راى بسیار بالاترى برگزیدند. اما این بار خیلى زود نا امید شدند. محدودیت‌هاى روز افزون ایجاد شده براى دولت اعتدال بر نا امیدى‌ها افزود و انتخاب کابینه کار امید را یکسره کرد. زلزله در سرپل ذهاب فرصتى شد تا مردم نا امیدى خود را از وضع موجود نشان دهند. آنها در بى سابقه ترین همیارى تاریخ، بدون توجه و اعتماد به سیستم، خود مستقیما دست به کار یارى رسانى شدند. ظرافت تکان دهنده این اقدام اما از نگاه ها پنهان ماند. سرخوشان سرمست از انزواى دولت و انتخابِ مردم، در تدارک اجراى آخرین برنامه‌هاى خود براى از کار انداختن دولت اعتدال بودند که یک بار دیگر در دو ماه اخیر غافلگیر شدند. درست مانند شب درگذشت مرتضى پاشایى که زمین و زمان غافلگیر شد. حالا فراموش‌شدگانِ در برزخِ بى‌توجهى و بى‌اعتنایى، زلزله‌اى دیگر به راه انداختند. زلزله‌اى که منشا آن بودجه ٩٧ بود از پنج شنبه هفتم دى‌ماه در مشهد آغاز شد و خیلى زود در شهرهایى که حتى در نقشه جغرافیا نیز دیده نمى شدند، گسترش یافت.حالا راه چاره چیست؟
بى گمان این حرکت ها نیز پس از چندى خاموش خواهد شد و مردم دوباره به زندگى خود باز خواهند گشت. اما اعتراض به دیده نشدن و ناخرسندى از تمامیت خواهان را از یاد نخواهند برد. چاره کار براى امروز و فرداى کشور و نظام بازگشت به قانون طلایى اعتدال است. فلاسفه اسلامی وقتی به امور سیاست و کشورداری می‌رسند، جامعه و اجتماع را به پیکر آدمی تشبیه می‌کنند. فارابی معتقد است جامعه مانند پیکر آدمی است با این تفاوت که بدن و اجزای آن همگی طبیعی‌اند، ولی اجزای تشکیل دهنده جامعه بر پایه اراده و خواست انسان‌ها شکل می‌گیرد.حال اگر جامعه مانند پیکر آدمی است، پس همان‌گونه که آدمی برای حفظ بهداشت و درمان خود به طبیب نیاز دارد، جامعه نیزمحتاج طبیب است. خواجه نصیرالدین طوسی در کتاب اخلاق ناصری می‌گوید دولت طبیب جامعه است. اما بیماری‌هایی که برای جامعه اتفاق می‌افتد چیست و طبیب اعتدال (دولت) چگونه می‌تواند آنها را مداوا کند؟ خواجه نصیرالدین طوسى می‌گوید همچنان که اعتدالِ مزاج آدمی در صورت کفایت و بسندگی چهار عنصر به دست می‌آید، اعتدال در جامعه نیز در صورتی حاصل میشود که چهار گروه اصلی جامعه در کفایت و برابری باشند. او این چهار گروه را این گونه معرفی می‌کند: اول: اهل قلم مانند اساتید علوم و دانش‌ها، قضات، نویسندگان، حسابداران و حسابرسان، کارکنان ، مهندسان و پزشکان. دوم: نظامیان، مرزبانان و نیروهای امنیتی و انتظامی. سوم: تجار، بازرگانان، صاحبان حرفه‌ها و صنایع گوناگون، و چهارم: کشاورزان و دهقانان. او می‌افزاید چنان‌که در بدن آدمی از غلبه یک عنصر بر دیگر عناصر، مزاج آدمی از اعتدال خارج شده و بدن بیمار می‌گردد، در جامعه نیز اگر یک صنف از این صنوف از اندازه خود خارج شده و بر دیگر صنوف غلبه پیدا کند، در این صورت جامعه از اعتدال خارج شده و فساد پدید می‌آید. استاد ابوعلی ابن مسکویه در این خصوص می‌گوید: اعتدالِ قوا برای بشر وقتی میسر میشود که هر یک از قوا تحت اطاعت و پرچم عقل درآید. در این حالت، افراط و تفریط نیز معنای دیگری می‌یابد. افراط یعنی اینکه یک صنف از عمل به وظیفه خود پا را فراتر گذاشته و در حوزه وظایف دیگر صنوف وارد شود؛ و تفریط آن است که یک صنف در انجام وظایف خود درمانده و قادر به انجام وظیفه‌ای که در جنبه عقلانی برای آن مهیا شده، نباشد. آنچه از توضیحات فلاسفه اسلامى در زمینه حکومت و کشور دارى به دست مى آید به طور واضح و مشخص این است که هر صنف و گروهى باید در چارچوب وظایف طبیعى و ذاتى خود فعالیت کند در غیر این صورت جامعه از تعادل خارج مى شود و نتیجه همان اتفاقاتى مى شود که امروز شاهد آن هستیم. راه حل ماجراى امروز کشور و نظام درک واقعى از مسائل پیش آمده و اندیشه عمیق براى حل آن است. راه حلى که از دیدگاه اندیشمندان اسلامى در این مقال آمده است و آن چیزى جز بازگشت به قانون طلایى اعتدال نیست. امید که مورد توجه عقلاى تصمیم ساز و تصمیم گیر جامعه واقع شود.
* روزنامه نگار
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
رهبر کره‌شمالی به همسایه جنوبی اعلام کرد که بیایید گذشته را فراموش کنیم
دیپلماسی ورزشی نقطه عطف بحران در شبه جزیره کره
«ابتکار» تاثیر فیلتر شدن شبکه پیام‌رسان تلگرام بر حوزه فرهنگ را بررسی می‌کند
کتاب پشت دیوار فیلترینگ
مصوبه اخیر شورای شهر تهران،طرحی فانتزی است یا حمایتی نمادین از حقوق شهروندی؟
مکانی برای اعتراض
مونسان :نرخ اعلام شده عوارض خروج از کشور با سازمان میراث فرهنگی هماهنگ نشده بود
مورد عجیب عوارض خروج از کشور
محمدصادق جنان صفت
آدرس های سه گانه عباس آخوندی را دنبال کنید
«ابتکار» از شیوه برخورد با پدیده کودکان نخبه گزارش می‌دهد
راه و رسم نخبگی
نعمتی جزئیات نشست مشورتی غیرعلنی مجلس درباره ناآرامی‌های اخیر را تشریح کرد
رفع فیلترینگ در گرو تعهدات شرکت تلگرام
برخورد نفتکش ایرانی با کشتی چینی یک سانحه بزرگ آفرید
30ملوان و 60 میلیون دلار ایرانی ها در کام آتش
وقتى اعتدال را نپذیرفتیم
جمال انصاری مطرح کرد
ورود سازمان تعزیرات به گرانی مواد لبنی
