روزنامه ابتکار
1396/11/12
«ابتکار» از نحوه چینش بازیگران در پوستر فیلم‌های سینمایی گزارش می‌دهد مثلث عشقی ممنوع!
فاطمه رنجاندیشسبک و سیاق چینش بازیگران در پوسترهای فیلم در تمام دنیا از اصول مشخصی پیروی می‌کند. به گونه‌ای که بازیگران نقش اول (زن و مرد) در لایه اصلی پوستر، بازیگران نقش مکمل به ترتیب در لایه‌های دوم و سوم قرار می‌گیرند.
معمولا برای هر فیلم چند پوستر با حضور تمام بازیگران فیلم طراحی میشود که سر در سینماها، بنرهای تبلیغاتی، انتشار خبر اکران فیلم و به تازگی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شود. با این وجود پوسترهایی که بازیگران نقش اول فیلم در آنها حضور دارند در الویت هستند و بیشتر کار می‌شوند. با این وجود طراحی پوستر در فیلم‌های ایرانی قدری متفاوت است. در واقع دهه 60 تا اواسط دهه 70 حضور بازیگران زن فارغ از نقشی که در فیلم داشتند، بیشتر در لایه‌های دوم و حتی سوم قرار می‌گرفتند. ضمن اینکه نوع پوشش و آرایش بازیگران زن به نسبت دهه‌های بعدی سخت‌گیرانه‌تر بود. هنوز هم نمی‌توان گفت که طراحی پوستر در سال‌های اخیر دچار ممیزی نمی‌شود و اصول و چارچوب‌های گذشته را پشت سر گذاشته‌ایم. همچنان در موارد بسیاری بازیگران نسبت به کمرنگ یا حذف شدن حضورشان در پوسترهای فیلم انتقاد و اعتراض می‌کنند. نکته قابل توجه این است که در نمونه‌های اخیر فیلم‌های ژانر اجتماعی که بازیگران زن از نظر آرایش و پوشش موجه‌تری به نسبت فیلم‌های تجاری دارند، بیشتر مورد سانسور و ممیزی قرار گرفته‌اند. به گونه‌ای حضور یک بازیگر خاص نه تنها در پوستر که در تمام تبلیغات تلویزیونی در قالب تیزر حذف شده است. بنابراین نقش وزارت فرهنگ و ارشاد و نهادهای در این مورد بی تاثیر نیست. در حالی که همان بازیگران به اصطلاح ممنوع‌التصویر در بعضی از فیلم‌ها بدون هیچ مشکلی حضور دارند و اتفاقا در لایه‌های اصلی پوستر قرار می‌گیرند. به این ترتیب به نظر می‌رسد عوامل دیگری نظیر قدرت نفوذ تهیه‌کننده، کارگردان و سرمایه‌گذار مورد اهمیت است. ضمن اینکه در بخشی از انتقادات که از سوی بازیگران مطرح میشود، به سلیقه عوامل فیلم اشاره میشود. به گونه‌ای که بازیگران چهره و مشهور به رقم بازی در چند سکانس به عنوان بازیگران اصلی در پوستر قرار می‌گیرند. شنیده‌ها حاکی از آن است که تهیه‌کننده‌گان به خاطر جذب مخاطب در گیشه، نقش بازیگران را فدای مشهوریت آنها می‌کنند. البته این ادعا چندان هم بیراه نیست چراکه اصول ممیزی باید برای همه سینماگران به صورت یکسان اعمال شود، مگر اینکه موراد دیگری در این باره اعمال نقوذ کنند. در همین راستا با تینا پاکروان کارگردان و علی سرتیپی تهیه کننده گفت‌و‌گو کردیم.
پوستر «وقتی همه خوابیم» ممیزی شد
تینا پاکروان کارگردان فیلم‌هایی نظیر «نیمه شب اتفاق می‌افتد» و «خانوم» درباره نقش عوامل فیلم در طراحی پوستر به ترتیب الویت توضیح می‌دهد: «در روند طبیعی طراحی پوستر، طراح بر اساس اهمیت شخصیت‌پردازی در داستان پوستر فیلم را طراحی می‌کنند. در مرحله بعد تهیه‌کننده بر اساس میزان تاثیرگذاری در جذب مخاطب اعمال نظر می‌کند. در مرحله آخر هم کارگردان از نظر زیبایی شناختی نظراتش را اعلام می‌کند. در نهایت پوسترهای به وزارت فرهنگ و ارشاد می‌رود. در این بخش بر اساس ممیزی‌های موجود پوستر را تایید را رد می‌کنند.»
پاکروان که تجربه بازیگری در فیلم‌هایی «متروپل» و «سارا و آیدا» را داشته است درباره تجربه شخصی‌اش برای حذف یا کمرنگ شدن حضور بازیگران زن در پوسترهای فیلم می‌گوید: «در دوره‌ای مثلث عشقی به صورت «دو مرد و یک زن» یا «دو زن و یک مرد» دچار ممیزی می شد. این موارد در نحوه چینش بازیگران تاثیر گذار هستند. البته تا به حال به عنوان بازیگر یا کارگردان درگیر ممیزی‌های این چنینی نشده‌ام.»
پاکروان در ادامه بیان می‌کند: «زمانی که در فیلم «وقتی همه خوابیم» به کارگردانی بهرام بیضایی به عنوان دستیار کارگردان حضور داشتم، شاهد ممیزی در پوستر فیلم بودم. به گونه‌ای که چینش علیرضا جلالی‌تبار، مژده شمسایی و حسام نواب صفوی دچار ممیزی شد و گفتند نمی‌توانید در پوستر فیلم مثلث عشقی داشته باشیم. این اتفاق برای بعضی از بازیگران برخورنده است و گاهی فکر می‌کنند به عمد حذف شده‌اند.»
پاکروان در ادامه تاکید می‌کند: «به طور کلی چینش بازیگران در پوستر بر اساس اهمیت نقش و اهمیت جایگاه بازیگر در فروش فیلم تاثیر گذار است. ضمن اینکه در فیلم‌های که کارگردانی کردم هر بار که پوستری را برای تایید به وزارت ارشاد فرستادیم، خیلی ممیزی نشد. در مواردی پوشش بازیگر، رنگ آرایش را ایراد گرفتند اما با کمی تغییر، تایید شد. حداقل برای من ممیزی کلی اتفاق نیفتاده است.»
چینش بازیگران بر اساس جذب مخاطب بیشتر
علی سرتیپی تهیه‌کننده فیلم‌هایی نظیر «جیب بر خیابان جنوبی» و «دیشب باباتو دیدم آیدا» در مورد تاثیر تهیه‌کننده و ممیزی‌های وزارت فرهنگ و ارشاد در طراحی پوستر فیلم‌ها توضیح می‌دهد: « هر دوی این موارد تاثیر گذار هستند، به خصوص در مورد بازیگران زن، وزارت فرهنگ و ارشاد و مشخصا واحد نظارت بر ارزشیابی اعمال نفوذ بیش‌تری دارند. ضمن اینکه نظر کارگردان به نسبت تهیه کننده در ارجحیت قرار دارد. از نظر اصولی طراحی پوستر باید با اجماع نظرات کارگردان و تهیه‌کننده انجام شود.»
سرتیپی در مورد مثال نقض و اعمال نظر تهیه‌کننده به فیلم «قاتل اهلی» اشاره می‌کند و می‌گوید: «در مواردی استثنایی نظیر فیلم «قاتل اهلی» به کارگردانی مسعود کیمیایی عملا منصور لشکری قوچانی پوستر را طراحی کرد و نقش کارگردان را نادیده گرفت. ضمن اینکه این روند در تمام تولیدات سینمایی یکسان نیست. به عنوان نمونه در فیلم‌هایی به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا، داریوش مهرجویی و مسعود کیمیایی خودشان صاحب نظر و سلیقه هستند. بنابراین طراحی پوستر در بعضی از فیلم‌ها کارگردان محور و در بعضی دیگر تهیه کننده محور است. در ایران یک فرمول مشخص وجود ندارد.»
علی سرتیپی درباره اصول و چارچوب‌هایی که وزارت فرهنگ و ارشاد اعلام کرده است، بیان می‌کند: «ممیزی‌هایی نظیر مثلث عشقی، کلوزآپ چهره بازیگران زن و ... وجود دارد. البته در فیلم‌های ویدیویی و شبکه نمایش خانگی نظیر سریال «شهرزاد» فضای بازتری وجود دارد.»
این تهیه‌کننده درباره کمرنگ شدن یا پر‌رنگ شدن بازیگران در طراحی پوستر می‌گوید: «در مورادی تهیه‌کننده یا پخش کننده به خاطر جذب تماشاگران بعضی از بازیگران را بلد می‌کنند و بعضی دیگر را در لایه‌های عقب‌تر در پوستر کار می‌کنند.»
سایر اخبار این روزنامه
به مناسبت سالروز بازگشت امام خمینی(ره) به کشور در 12 بهمن 1357 بررسی شد
خیابان‌های منتظرِ انقلاب
«ابتکار» تغییر رویکرد چهره‌های جریان راست سیاسی را بررسی می‌کند
تغییری از جنس اصولگرایی
«ابتکار» وضعیت داد وستد اقتصادی ایران و چین را بررسی کرد
چشم انداز پر ابهام تجارت
رضا دهکی
داروی تلخ نقد پختگی یک انقلاب
«ابتکار» از نحوه چینش بازیگران در پوستر فیلم‌های سینمایی گزارش می‌دهد
مثلث عشقی ممنوع!
70 درصد خاک افغانستان زیر نفوذ فعالیت‌های علنی طالبان
افغانستان را دریابید
آیا با افزایش جمعیت و کمبود آب، صنعت کشاورزی می‌تواند به کار خود ادامه دهد؟
کشاورزی آنلاین
«ابتکار» از موافقان و مخالفان اختصاص 150 میلیون دلار بودجه به صداوسیما و بنیه دفاعی از محل صندوق توسعه ملی گزارش می دهد
حضور حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در مرقد مطهر بنیانگذار انقلاب اسلامی
رئیس‌جمهوری در تجدید میثاق با بنیانگذار انقلاب اسلامی:
رژیم گذشته صدای اعتراض‌ها را نشنید
معاون سیاسی وزارت کشور:
عزم دولت تسهیل تجمعات مدنی است نه تضییق آن
دادستان کل کشور:
حضور فرد بدون حجاب در خیابان، جرم است
وام اشتغال روستاییان درمان کدام درد مزمن ؟!
