«ابتکار» از آغاز روایتی تازه درباره زندگی «جهان پهلوان تختی» گزارش می‌دهد بازگشت قصه «آقا تختی » به پرده نقره ای

فاطمه رنج‌اندیش
روز گذشته خبر ساخت فیلمی از زندگی جهان پهلوان تختی در رسانه‌ها منتشر شد. بر اساس این خبر «زندگی جهان پهلوان تختی» تازه‌ترین تجربه همکاری سعید ملکان و بهرام توکلی است، نگارش فیلمنامه این فیلم سینمایی به تازگی به اتمام رسیده و برای دریافت پروانه ساخت به وزارت ارشاد تحویل شده است. در همین راستا عوامل پشت صحنه این فیلم سینمایی انتخاب شده‌اند و گروه مشغول بازبینی لوکیشن‌های فیلم هستند. به زودی نام بازیگران فیلم «جهان پهلوان تختی» نیز اعلام خواهد شد.
روایت تولید فیلم جهان پهلوان تختی سر درازی دارد. این فیلم بیش از هر چیز یادآور روزهای آخر زندگی استاد مسلم سینمای ایران است، همان زمان که مرحوم علی حاتمی می‌گوید: «حالا مثل این که از این سینما هم باید بروم و یا به قول دیالوگ فیلم‌هایم طعمه دام و صید صیاد شدم و یا می‌شوم و شاید این پایان عشق است و یا آغاز راه و اگر مرگی هست هیچگاه چیز ترسناکی نیست.»
داستان ساخت «جهان پهلوان تختی» به روایت استاد حاتمی اما از این قرار بود که او در سال 1373 تصمیم به ساخت این فیلم گرفت منتها مشکلات بسیاری در سر راهش قرار داشت. حاتمی بعد از «دلشدگان»، ایده ۳ پروژه بزرگ را در سر داشت؛ «ملکه‌های برفی» که به زندگی همسران محمدرضا پهلوی می‌پرداخت و «آخرین پیامبر» که زندگی حضرت محمد(ص)  را روایت می‌کرد. هر دو این پروژه‌ها به دلیل موانع مالی و اجرایی به ثمر نشست. در نهایت حاتمی به سراغ پروژه زندگی مرحوم تختی رفت. جلب رضایت از خانواده تختی و حضور خسرو نظافت در فیلم حاشیه‌هایی را به همراه داشت که بالاخره فیلم با حضور عزت‌الله انتظامی و افسانه بایگان کلید خورد. اگرچه این فیلمنامه با اوج بیماری سرطان حاتمی همراه شد. تا جایی که گفته می‌شود در صحنه به دنیا آمدن تختی، پدر که نگران زندگی همسر و فرزندش است، باید به کناری می‌آمده و با گریه و زاری از خدا می‌خواسته که خانواده‌اش را از او نگیرد. در این صحنه عزت‌الله انتظامی که فکرش درگیر درد و رنج حاتمی بود به کناری می‌آید و با گریه می‌گوید: «خدایا علی رو از ما نگیر!» با این همه عمر استاد بزرگ به سرانجام رساندن داستان زندگی جهان پهلوان تختی قد نداد و این افسوس بزرگ تا امروز در سینمای ایران باقی ماند. چند سال بعد پیشنهاد ساخت این فیلم با صحنه‌های به جا مانده به بهروز افخمی داده شد که خروجی کار کاملا با دیدگاه سازنده اصلی اثر متفاوت بود. همین امر انتقادات زیادی را به همراه داشت. روایت بهروز افخمی از این فیلم چنین بود: «تهیه کننده فیلم جهان پهلوان تختی در پی فوت علی حاتمی ساخت آن را به فیلمسازی جوان و همسرش سپرد. آن‌ها نیز در پی تحقیق و تهیه اطلاعاتی در جهت تنظیم و نگارش فیلمنامه به منزل مرحوم حاتمی می‌روند، همسر مرحوم حاتمی مقداری اسناد و مدارک جمع‌آوری شده را به آن‌ها می‌دهد. کارگردان به همراه دستیارش به محل‌های مختلف می‌روند و در پی گفت‌و‌گو با دوست و همکاران تختی به نظرات مختلفی دست پیدا می‌کنند. در این مسیر عده‌ای با ذکر دلایلی معتقدند او به قتل رسیده است، برخی دیگر مرگ او را توطئه گروه های سیاسی می‌دانند و جمعی می‌گویند که خودکشی کرده است. در این میان مرد ناشناسی که خود را عریضه‌نویس دادگستری در زمان قدیم معرفی می‌کند. در یک تماس تلفنی می‌گوید که زمان کشتن تختی او را مجبور کرده‌اند تا دست خط تختی مبنی بر خودکشی‌اش جعل کند.» از آنجایی که حواشی این فیلم همواره ادامه داشته‌اند و بسیاری معتقدند ساخت ادامه فیلم ناتمام حاتمی به وسیله بهروز افخمی اشتباه بزرگی بوده، پیش بینی می‌شود که حساسیت‌های زیادی بر سر نسخه جدید «زندگی جهان پهلوان تختی وجود دارد. حالا باید دید که ماحصل کار خسرو ملکان و بهرام توکلی چه خواهد بود. به همین بهانه با حسن حسن‌دوست درباره ناگفته‌های حواشی ساخت «جهان پهلوان تختی» گفت‌و‌گو کردیم.


حاتمی می‌خواست از تختی اسطوره بسازد
حسن حسن دوست درباره همکاری با علی حاتمی در فیلم «جهان پهلوان تختی» بیان می‌کند: «از زمان نگارش فیلمنامه در خدمت استاد حاتمی بودم بعد که بیمار شدند برای یک سال این کار متوقف شد. در واقع نزدیک به مرحله تولید بودیم که بیماری به اوج خودش رسید و نتوانستیم به مرحله تولید برسیم. مرحوم حاتمی به خارج از کشور رفت و تا زمانی که دوبار برگردد یک سال طول کشید. وقتی مجددا فیلمبرداری را شروع کردیم، بلافاصله به گروه اضافه شدم. راش‌هایی که هر روز فیلمبرداری می شد را به دستم می‌رساندند و به صورت تلفنی با ایشان در تماس بودم.» حسن دوست درباره همکاری با بهروز افخمی برای ساخت ادامه این فیلم ناتمام توضیح می‌دهد: «از آنجایی که نزدیک به 50 دقیقه مفید از فیلم مرحوم حاتمی فیلمبرداری شده بود. من تمام صحنه‌ها را آماده کرده بودم، حتی یک راف کات کوچکی نیز انجام داده بودم تا ایشان ببینند و نظر دهند اما متاسفانه این امکان میسر نشد. بعد از اینکه قرار شد بهروز افخمی کار را ادامه دهد، تاکید کرد که سبک و شیوه کاریش با مرحوم حاتمی متفاوت است، بنابراین باید فیلم خودش را بسازد. در نتیجه مجبور شد فیلمنامه جدیدی بنویسد و من از ابتدای مراحل فیلمنامه نویسی همراهش بودم. فیلمنامه افخمی ارتباطی با کار مرحوم حاتمی نداشت. او از دیدگاه خودش «جهان پهلوان تختی» را ساخت. اینکه بگوییم این کار درست بود یا نه جایز نیست. چراکه این فیلم با اثر استاد حاتمی کاملا متفاوت است.» او در ادامه توضیح می‌دهد: «من بیشتر به این دلیل وارد کار شدم که گفتند قرار است از تصاویر مرحوم حاتمی در فیلم جدید استفاده شود. من گفتم اگر سناریو اجازه دهد می‌توانیم از تصاویری به عنوان یادبود و جای پای ایشان استفاده کنیم. البته با بهروز افخمی در دوران دانشگاه همکلاس بودیم و همکاری‌های داشتم. بنابراین به اتفاق نظر رسیدیم که تدوین فیلم را انجام دهم. در نهایت فقط چند پلان از تصاویر استاد حاتمی در این فیلم گنجانده شد.» تدوینگر فیلم‌های «بچه‌های آسمان» و «هامون» در مورد 50 دقیقه از فیلمی که مرحوم حاتمی کارگردانی کرده بود، می‌گوید: «این 50 دقیقه همچنان مانده است. چراکه که این تصاویر ناقص است و قابلیت استفاده ندارند. به اصطلاح ماقبل و مابعد آن‌ها موجود نیست. مگر اینکه پیشنهادی از سوی تهیه‌کننده داده شود که فقط به عنوان یادبود آخرین تصاویر به جا مانده از این کارگردان بزرگ سینما جمع‌آوری و دیده شود. نه اینکه داستان داشته باشد.»
حسن دوست همچنین ساخت دوباره «زندگی جهان پهلوان تختی» را به فال نیک گرفته و معتقد است: «به نظرم داستان زندگی تختی به قدری پیچیدگی و درام دارد که شاید 10 فیلم ساز دیگر هم بتوانند درباره آن فیلم بسازند. ضمن اینکه هنوز دقیقا مشخص نیست که علت مرگ او چه بود. همانطور که دیدگاه‌ها مرحوم حاتمی و بهروز افخمی متفاوت بود، مسلما بهرام توکلی نیز نظر دیگری داشته باشد. این اتفاق را باید به فال نیک گرفت.» او درباره دیدگاه استاد حاتمی به زندگی «جهان پهلوان تختی» توضیح می‌دهد: «مرحوم حاتمی می‌خواست از جهان پهلوان تختی یک اسطوره بسازد در عین اینکه حال و هوای آثار حاتمی در این فیلم جاری بود ولی بیشتر جنبه حماسی اثر برجسته بود، من می دانم که می‌توانست این کار را بکند. از سویی دیگر افخمی نیز بیشتر یک تریلر ساخته است که در نوع خودش موفق بود. به عنوان یک تدوینگر آن را از بهترین کارهایم می دانم. ضمن اینکه معتقدم از جمله بهترین فیلم‌های بهروز افخمی هم بود. در این فیلم تحقیقات زیادی کردند و سناریو بر اساس همین تحقیقات نوشته شد.»
سایر اخبار این روزنامه
سیدحسن خمینی: شبکه‌های اجتماعی انحصار را شکسته‌اند شهردار بعدی تهران کیست؟ 7 کاندیدای بهشت «ابتکار» از آغاز روایتی تازه درباره زندگی «جهان پهلوان تختی» گزارش می‌دهد بازگشت قصه «آقا تختی » به پرده نقره ای جلال خوشچهره بازی ترامپ، دیپلماسی تهران سورپرایز ایران برای آمریکا در صورت به خطر افتادن برجام به روایت شمخانی ایران راه خروج از NPT را پیش بینی کرده است «ابتکار» آثار ایجاد سامانه های شفاف سازی را بررسی کرد آجرهای شفاف دیوار های شیشه ای «ابتکار» از تلاش برای تخریب اصلاح طلبان توسط کریمی قدوسی به بهانه سوال از زنگنه گزارش می دهد آیا با وجود تعدد رسانه‌ها باز هم به تاسیس رسانه جدید نیاز داریم؟ هزار هزار رسانه برای نخواندن «‌ابتکار» دلایل برگزاری انتخابات زودهنگام در ترکیه را بررسی می‌کند فرار به جلوی اردوغان رئیس جمهور: می گویند روحانی رای را گرفت و رفت و دیگر از ما یادش رفت؛ والله بالله اینطور نیست دریادار سیاری: دریا یک فرصت بزرگ برای توسعه یک کشور است