روزنامه ابتکار
1397/02/15
واکنش‌های جهانی به ادعاهای نخست وزیر اسرائیل در مورد برنامه هستهای ایران ادامه دارد
شوی تلویزیونی نتانیاهو با پرونده مختومهدو هدف مهم نتانیاهو مشروعیت بخشیدن به دشمنی ترامپ با برجام و منحرف کردن افکار برای سرپوش گذاشتن بر چالش‌های داخلی بود
محمدرضا ستاری
تنها یک هفته به مهلت ضرب‌الاجل آمریکا برای ماندن یا خروج از توافق هستهای باقی مانده است. آمریکایی که با گذاشتن چهار شرط در دی ماه سال قبل اعلام کرده بود که در صورت محقق نشدن این شروط از برجام خارج خواهد شد و این آخرین مهلتی است که به سایر شرکای توافق هستهای می‌دهد. در همین رابطه و در حالیکه طرف اروپایی برجام در حال تلاش و مذاکره برای متقاعد کردن دونالد ترامپ به حفظ توافق هستهای است و ایران نیز با رد هر گونه پیشنهاد مذاکره مجدد و پیوند خوردن برجام به برنامه موشکی؛ موضع خود را به صراحت مشخص کرده است، بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل، عصر دوشنبه گذشته در یک شوی تلویزیونی که با پوشش وسیعی از سوی رسانه‌های معتبر بین‌المللی نیز همراه بود، ایران را به فعالیت‌های هستهای مخفی متهم و ادعا کرد که اسنادی در اختیار دارد که ایران پیش از برجام برنامه تسلیحات هستهای را دنبال کرده و پس از آن نیز این فعالیت‌ها به صورت مخفیانه پیگیری می‌شوند.
مانور روی پرونده‌ای مختومه
این نمایش در حالی توسط نخست وزیر اسرائیل صورت گرفت که در مبحث تخصصی برجام، این ادعاها در پرونده PMD، پیش از به نتیجه رسیدن مذاکرات هستهای میان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی حل و فصل شده بود و بلافاصله پس از توافق هستهای برای همیشه بسته شد. پرونده موسوم به PMD، ابعاد احتمالی نظامی برنامه هستهای ایران را مد نظر داشت که یکی از دشوارترین بخش‌های مذاکرات هستهای میان ایران و گروه 1+5 را تشکیل می‌داد. طبق این پرونده سرویس‌های اطلاعاتی غربی مدعی بودند که ایران پیش از سال‌های 2003 میلادی درگیر پروژه مخفیانه تولید سلاح هستهای بوده است. پس از به نتیجه رسیدن مذاکرات هستهای در تیر ماه 1394، شورای حکام آژانس در بیست و چهارم آذرماه همان سال با تهیه پیش‌نویسی به اتفاق آرا، رای به بسته شدن این پرونده داد و دستور کار آژانس از بررسی مسائل گذشته معطوف به آینده شد. در همین رابطه بود که فصل نوینی از همکاری میان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شکل گرفت که متعاقب آن آژانس با دسترسی نظارت به مراکز هستهای ایران، بیش از ده بار در طول سه سال گذشته، پایبندی کامل ایران به مفاد توافق هستهای را مورد تائید قرار داد.
نمایشی که صدای سی‌ان‌ان و بی‌بی‌سی را نیز درآورد
در همین راستا و در حالیکه کارشناسان و مقامات به خوبی واقفند که صحبت‌های نتانیاهو چیزی بیش از مانور بر روی ادعاهای مطرح شده در گذشته نبوده است، اما همین کارشناسان معتقدند که این حرکت بیش از هر چیز قصد آماده کردن افکار عمومی بین‌المللی برای ایجاد یک اجماع جهانی علیه ایران بوده است. به همین دلیل بود که به جز شبکه بی بی سی که به این امر در همان اول کار اشاره کرد، باقی رسانه‌های بین‌المللی با تمرکز بر این شوی تلویزیونی که پیش از آن نیز در سازمان ملل متحد توسط نتانیاهو اجرا شده بود، تمامی برنامه‌های خود را برای پوشش این نمایش قطع کردند.
پس از گذشت چند روز از این ماجرا و عدم بهره‌برداری لازم از این برنامه، روز پنجشنبه شبکه تلویزیونی سی‌ان‌ان آمریکا در مصاحبه‌ای با نخست وزیر اسرائیل طی اقدامی که بی سابقه عنوان شده است، او را برای این صحبت‌ها به چالش کشید. کریس کومو مجری سی‌ان‌ان در این برنامه به نتانیاهو گفت یک سوالی از شما می‌پرسم که پاسخ آن را با یک بله یا خیر بگویید. آیا شما تسلیحات هستهای در اختیار دارید؟ نخست وزیر اسرائیل در پاسخ به این سوال گفت که ما به دنبال تقابل نظامی با ایران نیستیم و موجودیت هیچ کشوری را تهدید نمی‌کنیم. مجری در ادامه از او پرسید، این پاسخ من نبود، آیا شما سلاح هستهای دارید یا خیر؟ نتانیاهو در ادامه با امتناع از پاسخ صریح به این سوال گفت: آنچه گفتم بهترین پاسخی بود که ممکن است شما دریافت کنید. در همین رابطه بود که شبکه سی‌ان‌ان که در ابتدا این نمایش نخست وزیر اسرائیل را در خبری فوری پوشش داده بود، اعلام کرد: نتانیاهو مطلب جدیدی ارائه نکرده و صحبت‌های او چیز جدیدی برای جامعه جهانی به همراه نداشت.
هدف نتانیاهو چه بود؟
اما به راستی هدف نتانیاهو از این نمایش که بعد مورد تقبیح هم قرار گرفت چه بود؟ واضح است که اسرائیل از همان ابتدا یکی از مخالفان سرسخت توافق هستهای بود، چرا که مقامات این کشور معتقد بودند که با بازگشت مجدد ایران به جامعه جهانی در راستای رفع تحریم‌های هستهای، ظرفیت استراتژیک این کشور نیز در شرایط خاص منطقه خاورمیانه آزاد خواهد شد. به همین واسطه نتانیاهو روز دوشنبه قصد داشت که با یک تیر دو نشان بزند. نخست اینکه آب به آسیاب دشمنی ترامپ با برجام بریزد و در سوی مقابل وقتی اعلام می‌کند که ما اسناد دیگری در رابطه با ایران در اختیار داریم، این ابهام را ایجاد کند که همکاری‌های سیاسی و امنیتی ایران با روسیه در نهایت سر از محافل اطلاعاتی اسرائیل و آمریکا در می‌آورد. او همچنین با توجه به شرایط داخلی اسرائیل سعی داشت در این شوی رسانه‌ای افکار عمومی داخل را از مشکلات جاری منحرف کرده و با بزرگنمایی ابعاد پرونده هستهای ایران نشان دهد که اولویت امنیتی تل‌آویو اکنون در خارج مرزها قرار دارد. به همین دلیل بود که هر چند شخصیت‌ها و نهادهای بین‌المللی واکنشی منفی به این نمایش داشته و آن را فاقد اعتبار عنوان کردند، تنها آمریکایی‌ها بودند که در شرایط فعلی از آن استقبال کردند. در همین رابطه، سارا سندرزسخنگوی کاخ سفید یک روز پس از سخنان نخست وزیر اسرائیل اعلام کرد که شواهد ادعا شده توسط نتانیاهو با اطلاعات آمریکا منطبق است و ما به بررسی دقیق‌تر آنها ادامه خواهیم داد.
سناریوهای ایران در صورت خروج آمریکا از برجام
همین امر می‌تواند دستمایه واشنگتن برای خروج احتمالی از برجام در 22 اردیبهشت ماه جاری باشد. جایی که برخی از مقامات کشورمان نسبت به آن هشدار داده و اعلام کرده‌اند که ایران برای این شرایط خود را کاملاً آماده کرده است. در همین راستا و در تازه‌ترین اظهار نظرهای صورت گرفته، پس از نمایش نتانیاهو، محمدباقر نوبخت سخنگوی دولت اعلام کرد که به احتمال زیاد آمریکا از برجام خارج خواهد شد و در پی آن باید خود را آماده تغییرات متعاقب آن کرد.
این در حالی است که محمدجواد ظریف وزیر خارجه کشورمان نیز روز پنجشنبه در پیامی ویدئویی که به زبان انگلیسی در شبکه یوتیوب منتشر کرد با اشاره به مدت زمان باقی مانده به ضرب‌الاجل تعیین شده توسط دونالد ترامپ، تصریح کرد که ایران زیر بار مذاکرات مجدد در برجام نخواهد رفت و هر نوع متمم جدیدی را در این رابطه رد خواهیم کرد. ظریف همچنین تاکید کرد که بگذارید یک بار برای همیشه این مساله را برای شما روشن کنم. ما نه امنیت خود را به خارج واگذار می‌کنیم و نه بر سر توافقی که با حسن‌نیت اجرا کرده‌ایم، مذاکره مجدد کرده یا چیزی بر آن می‌افزاییم. اگر آمریکا به نقض توافق ادامه دهد یا از آن خارج شود، ما نیز از حق خود برای واکنش نشان دادن استفاده می‌کنیم. سر و صدا یا تهدید، برای آمریکا توافق جدیدی به ارمغان نمی‌آورد. مخصوصا زمانی که آنها به توافقی که هم‌اکنون به دست آمده احترام نمی‌گذارند و تکرار مکررات دو دهه گذشته که توسط آژانس اتمی رسیدگی شده است، برای لغو توافق، کسی را فریب نمی‌دهد.
از سوی دیگر حمید بعیدی‌نژاد سفیر ایران در انگلیس نیز در حالی که سخنگوی دولت این کشور اعلام کرده است که کشورش از توافق هسته ای با ایران حمایت می کند و بر تصمیم ترزامی برای ادامه حمایت از این توافق تاکید دارد، به شبکه تلویزیونی سی‌ان‌ان گفت که ایران برای مواجه با هر سناریویی آماده است و در صورت خروج آمریکا از برجام، احتمال خروج ایران نیز وجود دارد. بعیدی‌نژاد در خصوص اقدامات احتمالی ایران در صورت خروج آمریکا از برجام، اظهار داشت که طرح اول مراجعه به ساختار طرح جامع اقدام مشترک به عنوان مکانیسمی برای حل و فصل اختلافات بر پایه بند سی و ششم است. اقدام بعدی که روی آن در حال برنامه‌ریزی هستیم احتمال خروج متقابل ایران از برجام است که حسن روحانی دستور آمادگی برای چنین وضعیتی را به نهادهای مختلف صادر کرده است. سناریو بعد امکان بازگشت ایران به مرحله پیشی است که می تواند در قالب بازگشت مجدد به غنی‌سازی و باز تعریف همکاری با آژانس باشد.
سایر اخبار این روزنامه
«ابتکار» از تلاش چندباره مجلس برای تحقیق و تفحص از شهرداری تهران گزارش می دهد
بهارستان نشینان درانتظار باز شدن درهای بهشت
«ابتکار » موج ابراز نا امیدی از وعده های محقق نشده دولت روحانی را بررسی می کند
ناصر چشم‌آذر دار فانی را وداع گفت
خاموشی نوای «باران عشق»
محمدعلی وکیلی
پاشنه ورنکشیده ها همان بی انگیزه های امروز؟!
واکنش‌های جهانی به ادعاهای نخست وزیر اسرائیل در مورد برنامه هستهای ایران ادامه دارد
«ابتکار» آثار اقتصادی تصمیم احتمالی ترامپ مبنی بر خروج از برجام را بررسی کرد
اقتصاد ایران در برزخ آمریکایی
ماجرای دور اول اکران نوروزی سینما و شکایت دور دومی‌ها بررسی شد
جنگ فیلم ها برای سالن های سینما
دولت مراکش هفته گذشته به بهانه حمایت ایران از جبهه پولیساریو روابط خود را با تهران قطع کرد
ایران در جام ملت‌های آسیا با عراق، ویتنام و یمن هم گروه شد
دست شانس دایی برای تیم ملی فوتبال
«ابتکار» از ابعاد مختلف فیلترینگ پیام‌رسان تلگرام در ایران گزارش می دهد
روزهای پسا تلگرامی !
جنگ براى تبدیل شدن آمریکا به ابر قدرت انرژى
ره توشه از بزرگان داریم
ایران در جام ملت‌های آسیا با عراق، ویتنام و یمن هم گروه شد
دست شانس دایی برای تیم ملی فوتبال
