یخ رابطه واشنگتن- پیونگ‌یانگ آب می‌شود؟

دکتر صلاح‌الدین هرسنی*- رابطه واشنگتن و پیونگ‌یانگ از زمان به قدرت رسیدن دونالد ترامپ متشنج‌تر از همیشه شد. پیونگ‌یانگ پس از آزمایش یک بمب هسته‌ای هیدروژنی و چند موشک بالستیک قاره‌پیما‌ اعلام کرد خاک ایالات متحده را در تیررس حملات موشکی قرار می‌دهد. در مقابل، واشنگتن با اعمال تحریم‌های گسترده و اعلام تهدیدات نظامی، نگرانی وقوع مجدد جنگ در شرق آسیا و شبه‌جزیره کره را به بالاترین حد در دهه‌های گذشته رساند. به دنبال این موازنه تهدید و وحشت، برگزاری بازی‌های المپیک زمستانی پیونگ‌چانگ سال 2018 فرصتی را ایجاد کرد تا پیونگ‌یانگ مواضع آشتی‌جویانه‌ای را در قبال واشنگتن و متحدانش در حیات سر‌زمینی شبه‌جزیره اتخاذ کند. در این میان، سفر محرمانه‌ای مایک پمپئو به پیونگ‌یانگ و ملاقات با کیم جونگ اون و همچنین همراهی و انگیزه بالای مون جائه این، رییس‌جمهور‌ کره‌جنوبی زمینه‌ساز شرایط ذهنی- روانی دیدار تاریخی دونالد ترامپ و کیم جونگ اون در جزیره سنتوزا سنگاپور شد. حال باید دید که آیا نشست سنگاپور می‌تواند برای کاهش تنش یا تغییر زمانه در شبه‌جزیره کره، یخ روابط‌ واشنگتن- پیونگ‌یانگ را آب کند؟
اگر‌چه نشست سنگاپور نقطه شروعی برای گشودن باب مذاکره واشنگتن- پیونگ‌یانگ است‌ اما هرگونه حصول نتیجه‌ای راهبردی بسته به نوع نگرش و امتیازاتی است که قرار است طرفین در پای میز مذاکره رد و بدل کنند. با توجه به مواضع اعلامی از پیش گفته شده مقامات واشنگتن و پیونگ‌یانگ، به نظر نمی‌رسد شرایط برای امتیاز‌گیری در میز مذاکره برای طرفین آسان باشد. در این وضعیت ترامپ خواهان آن است که حیات سرزمینی شبه‌جزیره را بر اساس اولویت‌های راهبردی خود عاری از تسلیحات هسته‌ای کند و آن‌گونه که خود گفته است، با خلع سلاح کامل پیونگ‌یانگ آن را در شرایط غیرقابل بازگشت قرار دهد و به یک موفقیت بزرگ‌ دست یابد. طرفه آن است که ترامپ در شرایطی خواهان این امتیاز است که سابقه درخشانی در قبال تعهدات بین‌المللی ندارد. خروج آمریکا از توافقات آب و هوایی پاریس، خروج از برجام و اخیرا هم اختلاف با برخی از نزدیک‌ترین متحدان خود در اعضای جی 7 نمونه‌هایی از سوابق نادرخشان آمریکای عصر ترامپ است که می‌تواند در دادن امتیاز از سوی کیم جونگ اون مانع ایجاد کند. در سوی دیگر میز رهبری نشسته است که به چیزی جز تعهد عدم تجاوز آمریکا و متحدان، فروپاشی نظام تحریم‌ها و همچنین کمک‌های اقتصادی در ازای خلع سلاح اتمی رضایت نمی‌دهد. ضمن آنکه اون تلاش کرده که با رایزنی با چین و روسیه موقعیت خود را تقویت کند. حال باید دید که آیا طرفین با محاسبه عقلانی می‌توانند از بروز جنگی اتمی جلوگیری کنند؟ واقعیت آن است که باید از وقوع جنگی که یک طرف آن ترامپ و طرف دیگرش اون باشد، کمی ترسید.
*مدرس علوم سیاسی و روابط بین‌الملل
S.Harsani.k@gmail.com