روزنامه ابتکار
1397/05/11
سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با رای اکثر نمایندگان به وزارتخانه تبدیل میشود
وزارت میراث؛ به نام دولت به کام مجلسزهرا داستانی
سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بالاخره به وزارتخانه تبدیل شد. در واقع این ششمین طرح در طی 9 سال گذشته بود که با موافقت ۱۳۷ نماینده از ۱۹۵ نماینده حاضر در صحن مجلس، مخالفت ۴۱ نفر و رای ممتنع تنها یک نماینده به هدف خورد و به تصویب مجلس دهم رسید. گرچه این اتفاق که در تاریخ این سازمان بی‌سابقه هم نبوده باید به تصویب مجلس شورای نگهبان برسد تا به اجرا درآید اما آنچه که سبب حیرت شده تغییر نظر یکباره مجلس درباره این طرح است. 3 ماه پیش مجلس با ۱۳۹ رای موافق، ۶۳ رای مخالف و ۱۴ رای ممتنع از مجموع ۲۳۲ نماینده حاضر به وزارتخانه شدن سازمان میراث رای منفی داد و دلیل آن را مغایرت این طرح با سیاست‌های کلی نظام در حوزه اداری، اقتصاد مقاومتی و قانون برنامه ششم توسعه عنوان کرد. حالا اما نمایندگان با موافقت‌شان با وزارتخانه شدن این سازمان علامت سوال بزرگی را در افکار عمومی ایجاد کرده‌اند، علامت سوالی که به ابهامات درباره اتفاقات پشت پرده در مجلس دامن می‌زند. آیا وزارتخانه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قرار است به جای حیاط خلوت دولت به اتاق رانت مجلس تبدیل شود؟
پیاده کردن طرحی بر روی سازمانی که همیشه در حاشیه بوده، روسایش تا ماه‌ها پس از تشکیل دولت تعیین نمی‌شده یا در لحظات مورد نیاز فرد اول سازمان تودیع می‌شده تا فردی دیگر برای تاثیرگذاری بر افکار عمومی به اعضای هیات دولت اضافه شود، به این روزها باز نمی‌گردد. سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری همیشه به عنوان حیاط خلوت دولت‌ها شناخته می‌شده و در طی 9 سال گذشته بارها مجلس تصمیم به تغییر ساختار این سازمان گرفته است. یک بار در 27 شهریور سال 1387 طرح یک فوریتی انتزاع سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و الحاق آن به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مطرح شد که کلیات آن در کمیسیون اجتماعی و کمیسیون‌های فرعی مجلس رد شد. بار دیگر طرح یک فوریتی تبدیل سازمان‌های تربیت بدنی، میراث فرهنگی و گردشگری و بنیاد شهید و امور ایثارگران به وزارت و الحاق سازمان ملی جوانان به وزارت ورزش در ۱۷ مردادماه ۱۳۸۸ در دستور کار مجلس شورای اسلامی قرار گرفت که این طرح در تاریخ ۱۲ دی‌ماه ۱۳۸۹ به تصویب رسید و به موجب آن وزارت ورزش از ادغام سازمان تربیت‌بدنی و سازمان ملی جوانان تشکیل شد اما در این مصوبه تصمیمی درباره سازمان میراث فرهنگی و بنیاد شهید و امور ایثارگران گرفته نشد. در 28 خرداد 1390 برای بار دوم طرح انتزاع سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری و الحاق آن به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که 3 سال پیش در دستور کار مجلس قرار گرفته بود، به مجلس بازگشت و باز هم در کمیسیون اجتماعی به عنوان کمیسیون اصلی و در کمیسیون‌های فرعی مجلس رد شد. سوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۱ طرح تبدیل سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری به وزارت و الحاق سازمان حج و زیارت به وزارت جدیدالتاسیس در مجلس هشتم اعلام وصول شد اما به علت اتمام مجلس، طرح مذکور در آن دوره مورد بررسی قرار نگرفت. آخرین طرح نیز طرح تبدیل سازمان میراث فرهنگی و گردشگری به وزارتخانه در ۳۱ شهریورماه ۱۳۹۲ بود که تا پایان مجلس وقت نیز مورد بررسی واقع نشد. این طرح برای بار دیگر با یک ماده و دو تبصره در جلسه علنی مورخ 29 فروردین 1396 در مجلس دهم اعلام وصول شد و با الحاق یک تبصره به آن با هدف جلوگیری از افزایش نیروی انسانی، امکانات و بارمالی برای وزارت جدید و به تبع آن رفع ایراد اصل هفتاد و پنجم قانون اساسی، در تاریخ 6 آذر 1396 به تصویب کمیسیون مشترک رسید. اما تعیین تکلیف این طرح به سال بعد موکول شد که در نهایت نمایندگان در جلسه علنی روز 16 اردیبهشت 1397 با آن مخالفت کردند. اما علی‌رغم این مخالفت این طرح برای بار دیگر به مجلس رفت و با اکثریت آرا روز گذشته به تصویب رسید. این تغییر ساختار در سازمان میراث فرهنگی که به گفته مهرداد بائوج لاهوتی، نماینده لنگرود و عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس «با اهداف اقتصادی رقم خورده است» به نظر می‌رسد با موافقت و اشتیاق مسئولان سازمان میراث نیز روبه‌رو است تا آنجا که مرتضی شکوهی، مدیرکل امور مجلس سازمان میراث فرهنگی گفته است: «اگر شورای نگهبان به طرح وزارتخانه شدن سازمان میراث فرهنگی ایرادی نگیرد یک ماهه این طرح تعیین تکلیف و سه ماهه وزیر معرفی خواهد شد.» این اتفاق در حالی است که تا پیش از این مجلس با این طرح به خاطر مغایرت با سیاست‌های کلی نظام در حوزه اداری، اقتصاد مقاومتی و قانون برنامه ششم توسعه مخالفت کرده و موافقان این طرح دلیل موافقت خود را نظارت هر چه بیشتر بر کار سازمان و جلوگیری از حیاط خلوت شدن این سازمان عنوان کرده بودند.
شوک فعالان میراث از تغییر موضع مجلس
حال این سوال مطرح میشود که آیا اتفاقاتی پشت پرده در مجلس رقم خورده که این مجلس با وزارتخانه شدن سازمان میراث موافقت کرده است؟ آیا مجلس از بقیه وزارتخانه‌ها که از کنج خلوت بیرون آمده‌اند رضایت دارد؟ یا آیا قرار است این وزارتخانه به اتاقی برای رانت مجلسیان بدل شود؟
سید محمدمهدی حجت، از بنیانگذاران سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری این سوال را مطرح می‌کند که «در حالی که مجلس به ضرس‌قاطع با جدایی وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت که یکی از نیازهای اصلی کشور است مخالفت می‌کند چطور با وزارتخانه شدن این سازمان موافقت کرده است؟» او به «ابتکار» می‌گوید: «تبدیل میراث فرهنگی به وزارتخانه هیچ تاثیری در کیفیت رفتار میراث فرهنگی ندارد. همان اهداف، همان برنامه‌ها، همان افراد و سلیقه‌ها و گرایش‌ها باقی می‌ماند و تنها 2 چیز با تغییر مواجه میشود، یکی این که سربرگ این سازمان به وزارتخانه تغییر می‌کند و دوم این است که از این به بعد مجلسی‌ها می‌توانند صلاحیت یا عدم صلاحیت رئیس این وزارتخانه را تعیین کنند. نتیجه این اتفاق کاملا روشن است. اگر مجلس خوب باشد و رفیق کشور باشد و اهداف خوبی را دنبال کنند، طبیعتا افرادی که رای مثبت برای ورود به این وزارتخانه را دریافت می‌کنند افراد بهتری خواهند بود. اما اگر این مجلس به دنبال رانت خواری باشد و از بازار داغ بحث گردشگری استفاده شخصی کنند و با فشار آوردن بر انتخاب وزیر یا بعد از انتخاب وزیر با طلبکاری از او به دنبال نفع شخصی برای خود داشته باشند، این طرح به داد میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نمی‌رسد.»
حیاط خلوت یا اتاق رانت؟
او درباره تبدیل شدن این سازمان به محلی برای رانت‌خواری می‌گوید: «این اتفاق در مجلس مرسوم بوده و کسانی که دستی در دولت داشتند به چشم خود دیده‌اند که برخی و نه همه نمایندگان از جایگاه خود سوء‌استفاده کرده‌اند. بنابراین آنچه که میراث فرهنگی به آن نیازمند است، تغییر سازمان به وزارتخانه نیست بلکه به آنچه نیاز دارد این است که بفهمیم که توقع ما از میراث فرهنگی و صنایع دستی در کشور چیست؟ چرا از آنها نگهداری می‌کنیم؟ چطور باید از آنها بهره‌برداری اقتصادی یا فرهنگی ببریم؟ پاسخ این سوالات همچنان مغفول مانده و هر کسی که بر مسند ریاست این سازمان می‌نشیند از روز دوم سیاست‌های خود را اعلام می‌کند. سیاست‌هایی که به درآمدزایی و اشتغال ختم میشود و تا زمانی که این طور به این سازمان نگاه شود، با وزارتخانه شدن این سازمان چیزی تغییر نمی‌کند.»
نگران میراث دوستان از تغییر اساسنامه میراث
با این حال بیشترین نگرانی حجت تغییر اساسنامه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری است که از سال‌های اولیه تشکیل این سازمان تا به امروز ثابت بوده است. او می‌گوید: «این اساسنامه جنبه ملی بسیار قوی دارد و جایگاه میراث فرهنگی را بُعد تحقیقاتی و فرهنگ‌سازی تعریف کرده است. اگر قرار باشد اساسنامه جدیدی برای وزارتخانه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نوشته شود و گذر از تنگناهای اقتصادی امروز مبنای این اساسنامه باشد تبعات وسیعی بر این سه حوزه مهم خواهد داشت.»
با این حال شاید نیات مثبتی در تغییر ساختار این سازمان وجود داشته باشد و وزارتخانه گردشگری آبی زیر پوست اقتصاد ایران بیندازد. با این حال باید منتظر ماند و دید.
سایر اخبار این روزنامه
دونالد ترامپ بار دیگر در یک گردهمایی سیاسی از امیدواری خود برای مذاکره با ایران سخن گفت
«ابتکار» دلایل فعال شدن نظامیان در عرصه سیاسی کشور را بررسی می‌کند
سربازان دلواپس سیاست
سوال از رئیس‌جمهوری بعد از رفت و آمدهای چندباره بالاخره وصول شد
سوال‌های سیاسی، محورهای اقتصادی
رضا دهکی
گام معلق روحانی
ایران و پرتغال، به شما افتخار می کنم
پیام مبهم کی‌روش در صفحه اینستاگرام
سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با رای اکثر نمایندگان به وزارتخانه تبدیل میشود
«ابتکار» پای صحبت 4 نسل از کنکوری‌ها نشست
غول نامیرا کنکور!
مذاکره مهارتى رهگشا
معاون فرهنگی قوه قضائیه:
حقوق بشر غربی از منافقینی که علیه ملت خود جنایت کرده‌اند دفاع می‌کند
اعتصابات کامیون‌داران سوء‌استفاده‌ها و فرصت‌طلبی‌ها
