بازار داغ کلاهبرداری از شیفتگان مهاجرت

آفتاب یزد- گروه اجتماعی: مهاجرت از کشور و دوری از خانواده و اقوام گر چه بسیار سخت و طاقت فرساست اما همچنان برای کسانی که فارغ‌التحصیل رشته‌ها‌ی مختلف هستند و در پی کارند
گزینه‌ای روی میز محسوب می‌شود. گزینه‌ای که با وجود آینده نامعلوم باز هم برای افرادی که جویای نام هستند و کاری در ایران نمی یابند، به ظن خودشان تنها راه نجات و بقا است. سونامی مهاجرت چند سالی است که ورد زبان‌ها‌ شده و بسیاری از رفتن صحبت می‌کنند؛ شاید به همین دلیل است که کلاهبرداران و شیادان زمینه را برای اخاذی مناسب می‌بینند و این وسط تنها کسانی که بدون اطلاع و شناخت و حتی هدف، تنها قصد رفتن دارند گزینه مناسبی برای اخاذی شیادان محسوب می‌شوند.

> بیشترین دلایل مهاجرت از ایران


فروردین ماه سال جاری بود که مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت کار در بررسی مطالعات خود به علل مهاجرت جمعیت شاغل و جمعیت بیکار کشور پرداخته و عوامل متعددی را در این زمینه تاثیرگذار دانسته بود.
بررسی این مرکز نشان می‌دهد که در سال ۱۳۹۶ بیشترین علت مهاجرت جمعیت شاغلان، پیروی از خانواده و جست‌وجوی کار بوده است؛ به نحوی که پیروی از خانواده با ۴۹.۸ درصد اصلی‌ترین دلیل مهاجرت به شمار می‌رود و پس از آن جست‌وجوی کار با ۹.۷ درصد و یافتن شغل بهتر با ۷.۵ درصد در رتبه‌ها‌ی بعدی قرار می‌گیرند. البته کمترین علت مهاجرت این قشر نیز مربوط به «تحصیل»، «پایان تحصیل» و «انجام خدمت وظیفه» بوده است.
مطالعات مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت کار حاکی است که این نسبت در مناطق شهری و روستایی اگر چه متفاوت است ولی از یکدیگر تبعیت می‌کند؛ به نحوی که در نقاط شهری بیشترین علت مهاجرت در سال گذشته به دلیل «پیروی از خانواده» با سهم ۵۲ درصدی، «جست‌وجوی کار» با سهم ۹.۹ درصدی و «جست‌وجوی کار بهتر» با سهم ۷.۸ درصدی بوده و در نقاط روستایی نیز همچون مناطق شهری بیشترین دلیل مهاجرت به «پیروی از خانواده» با سهم ۳۹.۱ درصدی،«پایان خدمت وظیفه» با سهم ۱۶.۸ درصدی و «جست‌وجوی کار» با سهم ۶.۸ درصدی تعلق دارد.
این در حالی است که محمدرضا جوادی یگانه عضو هیئت علمی دانشگاه تهران چندی پیش در حساب توئیتری خود نوشته بود: «یک میلیون و ششصد هزار ایرانی، در سال 2016 تقاضای ویزای تنوع فرهنگی و نژادی آمریکا را داشته اند یعنی رتبه سوم در جهان.»

> مقصد مهاجرت‌ها‌ کجاست؟
بر اساس گزارش‌ها، آمریکا، کانادا و استرالیا بزرگترین مقصد ایرانیان مهاجر محسوب می‌شود. در حال حاضر، حدود یک میلیون نفر ایرانی در آمریکا اقامت دارند که افراد تحصیلکرده زیادی در میان آنها یافت می‌شود. همچنین گزارش صندوق بین‌المللی پول در سال 2009 نشان می‌دهد، ایران در میان
91 کشور، رتبه نخست را در مهاجرت نخبگان کسب کرده است.
بررسی آمارهای مهاجرت به کانادا و استرالیا نشان می‌دهد طی سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۷ حدود ۲۱۸ هزار نفر در قالب مهاجر، دانشجو یا نیروی کار وارد کانادا شده‌اند. از این میان ۱۱۷ هزار نفر با ویزای مسافرتی وارد خاک کانادا شده‌اند. کمتر از ۶۰ هزار نفر به عنوان مهاجر با مجوز اقامت دائم به این کشور آمده و بقیه ویزای دانشجویی یا کار روی گذرنامه‌‌شان مهر شده است. از سوی دیگر طبق آمارهای رسمی، تعداد کل درخواست ویزای کانادا در ۶ سال گذشته ۲۴۱ هزار مورد بوده که کمتر از ۱۰۰ هزار تا از آنها مربوط به مهاجرت یا ویزای کار و دانشجویی بوده است.
بر اساس آمار مشابه در استرالیا هم تعداد ایرانیانی که در فاصله سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۶ با ویزای موقت به این کشور رفته‌اند بیشتر از ۴۱ هزار نفر نیست. از سوی دیگر محاسبات فکت‌نامه بر اساس الگوی آمارهای موجود در مرکز همکاری‌های اقتصادی نشان می‌دهد، جمعیت ایرانی‌تبارهای کشورهای توسعه یافته در فاصله سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۷، حدود ۶۰۰ هزار نفر افزایش یافته است.

> کلاهبرداری به بهانه مهاجرت
با یک جست و جوی کلی در فضای مجازی در می‌یابیم که سایت‌ها‌ی زیادی برای اخذ ویزای کشور‌ها‌ی خارجی وجود دارند که این سایت‌ها‌ معمولا برای مبالغ قابل توجهی پول از افراد دریافت می‌کنند. در این بین کلاهبرداری شایع ترین موضوعی است که دیده می‌شود.
«اقامت و اخذ ویزای اروپا و آمریکا فقط با پرداخت ۱۴میلیون تومان» این تبلیغات یکی از شبکه‌های ماهواره‌ای است که حالا چند وقتی است افراد زیادی را برای شکایت از آن به جرم کلاهبرداری راهی دادسراها کرده، مجری برنامه خود را وکیل امور مهاجرت معرفی می‌کند و به این بهانه جیب افراد ساده‌لوح را خالی می‌کند. به گفته شاکیان این پرونده شخص در خواست کننده باید در مرحله اول 7میلیون تومان به‌حساب یکی از افراد شرکت که رابط است و در ایران زندگی می‌کند ‌واریز کند. پس از آن مجری تلویزیون که خودش را وکیل امور مهاجرت معرفی کرده وعده می‌دهد که خودشان کارهای قانونی را انجام داده و به محض آماده شدن ویزا، شخص باید 7میلیون تومان دیگر پول پرداخت کند. در آخر هم وعده داده می‌شد که به محض آماده شدن ویزا باید 28میلیون دیگر واریز کنند تا کارهای اجاره خانه و جورکردن کارها انجام شود. افراد که خود را قربانیان این پرونده می‌دانستند بدون هیچ گونه تحقیق و آگاهی به راحتی فریب چرب زبانی‌های مجری را خورده و در مرحله اول 7میلیون تومان به شماره کارتی که به مجری اعلام کرده بود واریز می‌کردند. پس از آن هم با پیگیری‌ها‌ی قربانیان پرونده، مجری با قول این که ویزا سوئدشان در ارمنستان آمده است آنها را روانه ارمنستان می‌کند تا به سفارت سوئد بروند و در ارمنستان هم پس از مراجعه به سفارت سوئد متوجه می‌شدند که هیچ پرونده‌ای مبنی بر اخذ ویزای این اشخاص وجود ندارد و آنها دست از پا دراز تر به ایران باز می‌گردند. این پرونده چند سالی است که در دادسراهای ایران باز است ولی همچنان به شاکیان آن اضافه می‌شود.
سال 93 بود که خبرهایی مبنی بر دستگیری مرد شیادی که به بهانه اخذ ویزای «شینگن» کشورهای اروپایی از مردم کلاهبرداری می‌کرد و در ازای ویزای جعلی، مبلغ ۳۰ میلیون تومان از آنها می‌گرفت، منتشر شد. به گفته شاکیان پرونده پس از اخذ ویزا و با خروج از کشور شخص متقاضی در کشور‌ها‌ی دیگر به دلیل جعلی بودن ویزا بازداشت شده و به زندان می‌افتاد. پس از دستگیری متهم به نام فرشادِ
43 ساله، او منکر هر گونه اطلاع از جعلی بودن ویزا شد و فرد دیگری را به عنوان متهم اصلی معرفی کرد و مدعی شد که چندین سال است با او در زمینه تهیه ویزا همکاری داشته اما آن شخص از کشور خارج شده و گریخته بود.
اواخر سال 95 بود که سرهنگ علی کریمی، رئیس پلیس فتا استان کرمانشاه اعلام کرد که زن کلاهبرداری که خود را به عنوان کارگزار سفارت یکی از کشورهای اروپایی معرفی و به بهانه صدور ویزا بیش از ۸۵۵ میلیون ریال کلاهبرداری کرده بود،دستگیر شد. داستان از این قرار بود که طبق اظهارات، شاکی پرونده از طریق شبکه اجتماعی با خانمی‌ آشنا شده که ادعا می‌کرده کارگزار یکی از سفارتخانه‌های اروپایی است و می‌تواند برای آنها ویزا تهیه کند. شاکی پرونده نیز مبلغ ۸۵‌ میلیون ریال پرداخت کرده اما با توجه به تاخیر طولانی متوجه شده که این ادعا دروغ است و زن کلاهبردار با این شگرد از خیلی‌ها‌ کلاهبرداری کرده است.
همین چند روز پیش سردار عبدالرضا ناظری، فرمانده انتظامی از دستگیری یک زن تبعه بیگانه با بیش از 69 میلیارد ریال کلاهبرداری به بهانه تهیه ویزای کانادا در ورامین خبر داد و گفت:« این متهم با استفاده از وعده‌ها‌ی فریبنده به بهانه تهیه ویزای خانوادگی کشور کانادا ،اقدام به کلاهبرداری از افرادی در سراسر ایران کرده بود؛ ماموران رد وی را در اردوگاه اتباع بیگانه در شهر مشهد مقدس می‌زنند و با هماهنگی مقام قضایی او را که قصد خروج از کشور داشت دستگیر و به پلیس آگاهی استان منتقل کردند.»
موارد اینچنینی بسیار است و خانواده‌ها‌ی زیادی را در مسیر مهاجرت با اولین و بزرگترین شکست روبه‌رو می‌کند. خانواده‌ها‌یی که برای اخد ویزا و اقامت کل زندگی‌شان را فروخته اند و به شیادان سپرده‌اند یا خانواده‌ها‌یی که برای مهاجرت فرزندانشان وام گرفته‌اند و به این کلاهبرداران پرداخته کرده‌اند؛ در این انبوه مهاجرت‌ها‌ مواظب کلاهبرداران کهنه کاری که کمین کرده اند تا از نادانی افراد استفاده کنند، باشیم.