روزنامه آفتاب یزد
1397/07/30
پشتوانه زن را تاریخ عقد تعیین می‌کند؟!
آفتاب یزد- گروه اجتماعی: باورهایی که درباره مهریه وجود دارد و همیشه گفته میشود« مهریه را کی داده و کی گرفته» این روزها سبب شده که این موضوع به یک معضل اجتماعی تبدیل شود! واقعیت جامعه این است که همیشه مرد‌ها مهریه را داده اند و زنان هم گرفته اند! این طور که معلوم است این روزها مهریه یک وجه المصالحه در زمان بحران مشکلات زناشویی به شمار می‌آید، در واقع ضمانت اجرایی است که زنان به عنوان یک اهرم فشار برای برابری حقوقشان در زمان طلاق و جدایی و گرفتن حضانت کودک از آن استفاده می‌کنند. این در حالی است که روز گذشته معصومه ابتکار، معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده بر لزوم محاسبه مهریه بر مبنای قیمت سکه زمان عقد تاکید کرده بود! همین موضوع نیز با واکنش‌ها‌ی زیادی همراه بود. خیلی‌ها معتقدند به وقوع پیوستن این امر تعادل جامعه را بر هم خواهد زد و این در حالی است که شهناز سجادی، دستیار حقوق شهروندی رئیس جمهور در امور زنان و خانواده پیش تر گفته بود که «مشکل افزایش قیمت سکه در بازار به زنان ربطی ندارد و یک بحث اقتصادی است و قرار نیست زنان با حقوق خودشان تاوان مشکلات اقتصادی جامعه را بدهند.» با این حال آنچه که مشخص است این است که طبق بخشنامه رئیس قوه قضاییه دادگاه‌ها به صورت خارج از نوبت و بدون تعیین وقت رسیدگی نسبت به درخواست تعدیل مهریه رسیدگی می‌کنند و مهلت‌های تادیه سکه را متناسب با وضعیت مالی محکومٌ‌‌علیه افزایش می‌دهند تا بدین ترتیب از زندانی شدن محکومین مهریه جلوگیری به عمل آید، با این حال چرا باید معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده این گونه و بدون در نظر گرفتن حقوق زنان بر موضوعی تاکید داشته باشد بدون این که همه جوانب موضوع را مدنظر قرار دهد؟!> مهریه درگذر زمان
در گذشته به این شکل بود که مهریه زنان را وجه نقدی با ارزش ریال تعیین می‌کردند و سال‌ها بعد این مبالغ به نرخ روز پرداخت می‌شد، بعد از آن هم مهریه به ملک اختصاص پیدا کرد و از آن جایی که ملک همیشه با سیر صعودی قیمت‌ها همراه است و چون جوانان توانایی پرداخت نداشتند این موضوع کم کم از جامعه حذف شد. بعد که مهریه‌ها‌ی نجومی روی کار آمد و سال تولد هر شخص تعداد سکه‌ها‌ی مهریه او را مشخص می‌کرد، به دلیل افزایش زندانیان مهریه اعلام شد که مهریه هر چقدر هم که باشد ۱۱۰سکه بیشتر مورد حمایت قانون قرار نمی‌گیرد مگر اینکه در موارد استثنایی مرد استطاعت مالی افزون بر آن را داشته باشد. در این بین عده‌ای از زنان به دلایل واهی مهریه‌ها‌ی عجیب و غریب از جمله دست و پا و حتی چشم همسرشان را به عنوان مهریه در نظر گرفتند که بعد از مدتی هم اعلام شد اعضای بدن همسر به عنوان مهریه تلقی نمی‌شود و همین موضوع سبب شد تا باز هم زوج‌ها‌ی جوان بر موج مهریه ۱۱۰ سکه‌ای سوار شوند. اما حالا که با افزایش روزانه قیمت سکه مواجه هستیم، معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده که قرار است حامی حقوق زنان باشد از محاسبه مهریه بر مبنای قیمت سکه زمان عقد سخن می‌گوید و این دقیقا موضوعی است که بر قوانین نانوشته زن ستیز در کشور صحه می‌گذارد! سخنان این مقام مسئول به طور کلی دلیل این که چرا مهریه را سکه قرار داده اند زیر سوال می‌برد؛ چون دلیل اصلی باب شدن این موضوع این است که سال به سال از ارزش آن کاسته نشود وگرنه همان وجهه نقدی بر مبنای ریال به عنوان مهریه قرار می‌گرفت!
«مهریه پشتوانه زن است و نمی‌توان به بهانه وجود حباب قیمت سکه در قوانین مهریه خللی ایجاد کرد. در مواقعی که زن در زندگی خود احساس نارضایتی می‌کند، مهریه تضمینی برای او است و در قانون هم بر آن تاکید شده است.» اینها سخنان فاطمه ذوالقدر، عضو فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی است اما باید دید صحبت‌ها‌ی معصومه ابتکار که تضاد زیادی با این موضوع دارد می‌تواند نقش پشتوانه زن را ایفا کند؟
> با فضای جامعه زنان و مسائل آن آشنا نیستند
شیما قوشه، وکیل پایه یک دادگستری و فعال حقوق زنان در این رابطه می‌گوید: «صحبت‌ها‌ی خانم ابتکار ناشی از این است که ایشان خیلی با فضای جامعه زنان و مسائل آن آشنا نیستند، یکی از بزرگترین انتقاد‌ها‌یی که در این دوره اغلب فعالین حوزه زنان به آقای روحانی داشتند اساسا به انتخاب ایشان به عنوان معاون امور زنان و خانواده بود؛ چون خانم ابتکار همیشه نیروی سیاسی بودند و هیچ وقت کار مدنی به این شکل مخصوصا در حوزه زنان انجام نداده اند و واقعا باید کسی بر این مسند می‌نشست که فضا را بشناسد. وقتی قانون‌گذار در قانون مدنی ماده ۱۰۸۲ لحاظ کرده است که اگر وجه رایج مملکتی هم باشد باید بر مبنای قیمت روز و تغییر شاخص‌ها محاسبه شود، بنابر این طلا که یک عین معین است و به طریق اولی باید به قیمت روز محاسبه شود. این صحبت خانم ابتکار نشان می‌دهد که ایشان نه متاسفانه از قانون اطلاع کافی دارد و نه از جامعه و نه حتی از مسائل و مشکلات زنان!»
> نه از لحاظ فقهی توجیح دارد
و نه قطعا از لحاظ قانونی
او در ادامه افزود: «زنان از این مهریه می‌توانند به عنوان اهرم فشار استفاده کنند در خیلی از طلاق‌ها معمولا وقتی مرد راضی به طلاق نمی‌شود، زن با توجه به قیمت مهریه اش که ممکن است در طول زمان عدد قابل توجهی باشد آن را بذل می‌کند و در ازایش مشخصا آزادی خودش از آن قید زوجیت را می‌خرد! این که مهریه به قیمت زمان عقد محاسبه شود نه از لحاظ فقهی توجیه دارد و نه قطعا از لحاظ قانونی!چون همان طور که گفتم حتی اگر وجه رایج هم باشد بانک مرکزی هر سال یک شاخصی را اعلام می‌کند که آن عدد به قیمت روز تبدیل میشود؛ حالا چطور می‌توانیم سکه طلا را که عین مشخص است برمبنای قیمت روز عقد محاسبه و پرداخت کنیم! مسلما این صحبت یک حرف غیر کارشناسی است!»
> زیر بنا را برای حقوق زنان مهیا نکردیم
قوشه با تاکید بر این موضوع که این امر حقوق زنان را ضایع می‌کند گفت:« اگر بخواهیم بنیادی درباره حقوق زنان صحبت کنیم من خودم یکی از مخالفان مهریه هستم اما به شرطی که بقیه حقوق برای زنان مهیا باشد. زمانی که این امکان فراهم باشد که شروط ضمن عقد که در واقع جزو حقوق اساسی مرد است به زن داده شود، زن هم در ازای آن مهریه‌ای طلب نمی‌کند و به این طریق به برابری نسبی می‌رسند، در این زمان مهریه یک موضوع زائد است که با دنیای مدرن هم در تعارض است اما وقتی ما زیر بنا را برای حقوق زنان مهیا نکردیم تنها راه همین مهریه است، بنابر این نمی‌توان به صورت کلی گفت که مهریه یک چیز زائد است! مهریه زمانی زائد است که زن از تمام حقوق برابر برخوردار باشد و از طرفی زندگی مشترکی را هم از لحاظ اقتصادی پذیرفته باشد یعنی نفقه هم طلب نکند، حقوقی مثل حق طلاق، حق مسکن و حضانت فرزند را که مرد دارا است، زن هم دارا باشد، در آن زمان طلب کردن مهریه موضوع زائدی است. اما وقتی این حقوق اولیه و بنیادین برای زن به عنوان یک فرد بشری وجود ندارد، مهریه فعلا تنها مستمسک یک زن برای این است که برای رسیدن به خواسته اش از آن استفاده کند.»
او در ادامه تصریح کرد: «زن حتی بعد از مرگ همسرش هم می‌تواند مهریه اش را از ماترک مطالبه کند، در مواردی که زن ارث چندانی هم از شوهرش نمی‌برد مهریه می‌تواند چیزی باشد که زن به واسطه آن بتواند ادامه زندگی اش را تامین کند. مهریه اتفاقا می‌تواند کمک کننده باشد.»
> مردان تقاضای تعدیل کنند
او در رابطه با اقداماتی که باید در جهت بهبود اوضاع زندانیان مهریه انجام داده، می‌گوید: «بهترین اتفاقی که در حال حاضر در حال رخ دادن است این است که افرادی که برای مهریه زندانی هستند هم این امکان را دارند که تقاضای اعسار بدهند یا وقتی که این تقاضا را داده اند و اقساط مهریه به عنوان قیمت روز برای آن‌ها قابل پرداخت نیست می‌توانند تقاضای تعدیل کنند. یعنی به فرض اگر مردی قبلا محکوم شده به این که ماهی یک سکه پرداخت کند وقتی که سکه یک میلیون تومان بوده است، الان که سکه ۴میلیون تومان است می‌تواند تقاضای تعدیل کند. این شاید به ضرر زن باشد چون باید ماهی یک سکه بگیرد اما ۴ ماه یک سکه ۴ میلیونی عملا برابر است با همان ماهی یک سکه یک میلیونی. این گونه هم به حقوق زنان آسیبی وارد نمی‌شود و هم مردان به این منوال از زندان رهایی می‌یابند.»
این فعال حقوق زنان گفت:« خیلی از آقایان ممکن است از این موضوع اطلاعی نداشته باشند یا این که شرایطشان به نحوی باشد که نتوانند ثابت کنند که معسر هستند و توان پرداخت ندارند! بعضی از مردان که بر اساس قانون تجارت، تاجر محسوب می‌شوند امکان دادن اعسار ندارند و طبق قانون تجارت باید اعلام ورشکستگی کنند. اینها کسانی هستند که طبق قانون تجارت عمل تجاری انجام می‌دهند، اگر طبق همین قانون اعلام ورشکستگی کنند آن وقت همین اتفاق برایشان می‌افتد. بنابر این خیلی از این افرادی که در زندان هستند به نظر می‌رسد یا از نظر دادگاه به هر دلیلی معسر شناخته نشده اند، یا نمی‌دانند که میزان قسط را می‌توانند تعدیل کنند و یا این که کلا تاجر هستند! در این بین چه تقصیری متوجه زن است؟»
سایر اخبار این روزنامه
باران خشونت
دلیل مواضع سینوسی ضرغامی چیست؟
حفره‌های مضر یک طرح مفید
چگونه قیمت تخم مرغ از مرغداری تا خرده‌فروشی سه برابر میشود؟
چون به اهداف اصلاحات نرسیدیم نباید کشور را ویران کنیم
رئیس صدا و سیما: نباید آنتن رسانه ملی را به کسی که ادبیات سیاه‌نمایی دارد، بدهید
تایید حکم اعدام دو مفسد اقتصادی در دیوان عالی کشور
90 روی آنتن می‌رود
تکذیب درخواست اعضای دولت از مراجع برای مذاکره با رهبری در موضوع آمریکا
تا 1400 با موضع‌گیری‌های متناقض ضرغامی
پشتوانه زن را تاریخ عقد تعیین می‌کند؟!
شگفتی و گلایه از اقدام دولت
اعترافات تلخ اسحاق
