انتخاب مديران ورزيده؟- اجازه نمي‌دهند

فعال سیاسی اصلاح‌طلب در پاسخ به این سوال که بحث عدم شرکت مجدد در انتخابات بین اصلاح‌طلبان چقدر جدی است؟ گفت: بحثی جدی در اصلاح‌طلبان وجود دارد که آیا باید بدون قید و شرط در انتخابات شرکت کرد یا خیر؟ اما این بحث هنوز به نتیجه‌ای نرسیده است. هر چند شاهدید که برخی از افراد وابسته به جریان اصلاح‌طلب از هم اکنون خود را برای انتخابات دور بعد آماده کرده‌اند. توجیه‌شان هم این است که اگر ما نیاییم وضع بدتر می‌شود! ایرنا نوشت؛ محمدرضا خاتمی افزود: ولی وقتی به واقعیت رجوع می‌کنیم می‌بینیم که مردم معلوم نیست که دیگر قبول کنند که همیشه باید بین بد و بدتر یکی را انتخاب کنند و اگر امکان این را ندارند که بین گزینه مطلوب و نامطلوب یکی را برگزینند احتمالا انتخابات بسیار بی‌روحی خواهیم داشت مخصوصا در شهرهایی که پیشانی سیاسی کشور هستند. وی معتقد است: این بحث جدی در بین اصلاح‌طلبان وجود دارد که اگر قرار است اصلاح‌طلبان واقعا مسئولیت پذیر باشند چرا باید همه تخم‌مرغ‌های خود را در سبد فرد یا افرادی بگذارند که یا هیچ گونه پاسخگویی نسبت به مطالبات اصلاح‌طلبان ندارند و حتی به مطالبات اصلاح‌طلبان حداقل توجه لازم را ندارند. اصلاح‌طلبان برای چه باید این کار را انجام دهند وقتی مملکت روال خودش را طی می‌کند و کسانی که باید تصمیم بگیرند تصمیم می‌گیرند و آنهایی که باید آن تصمیمات را اجرا کنند اجرا می‌کنند. بنابراین دیگر چه نیازی به حضور اصلاح‌طلبان در ساختار قدرت است؟ خاتمی تصریح کرد: البته ما اصلاح‌طلبان معتقدیم، می‌شود مملکت را اصلاح کرد مشروط بر اینکه سیاست خارجه‌مان اصلاح شود و سیاست خارجه‌مان وقتی اصلاح خواهد شد که سیاست داخلی‌مان اصلاح شود. اگر شفافیت و پاسخگویی و تناسب بین اختیار و مسئولیت وجود داشته باشد می‌شود چنین کرد. چرا ما باید در مجلسی حضور داشته باشیم که نه تنها در راس امور بلکه در ذیل هیچ امری نیست؟
غیرمشارکتی‌های مجلس مشارکتی شدند
وی گفت که دو سه ماه بعد از تشکیل حزب نخستین انتخابات شوراهای شهر و روستا برگزار شد. با اینکه بسیار نوپا و تازه تشکیل بودیم و سازماندهی لازم را نداشتیم با موجی که از دوم خرداد شروع شده بود در بسیاری از شهرها لیست دادیم و لیست‌هایمان برنده هم شد. وی افزود: ولی آن موقع اصول ائتلاف را یاد نگرفته بودیم که نتیجه ملموس آن هم سرنوشت شورای اول تهران شد. انحلال شورای شهر تهران نماد بارزی از کم‌تجربگی جریان‌های سیاسی بود. اما برای سال بعد که انتخابات مجلس ششم برگزار شد از سازماندهی مناسبی برخوردار بودیم و در سراسر کشور دفتر و نیرو و امکانات داشتیم و در واقع خود را از پیش تجهیز کرده بودیم. بنابراین ائتلاف ما خیلی اصولی‌تر از انتخابات شوراهای اول بود. وی گفت: در این انتخابات (مجلس ششم) ما نیروی حزبی مشارکت برای نامزدی در سراسر کشور داشتیم اما گاهی براساس مصلحت ائتلاف می‌گفتیم به جای نیروی ما نیروی دیگر گروه‌های اصلاح‌طلب نامزد شوند. در تهران برای تمام 30 کرسی شورا کاندیدا داشتیم اما اگر می‌خواستیم همه آنها را به عنوان یک لیست معرفی کنیم دعوا بالا می‌گرفت بنابراین مجبور شدیم بخش قابل توجهی این فهرست را در اختیار گروه‌های دیگر اصلاح‌طلب بگذاریم لیست اصلاح‌طلبان پیروزی چشمگیری را در ششمین انتخابات مجلس شورای اسلامی به دست آورد و بیش از 190 نماینده منتخب، دوم خردادی بودند. این اکثریت مطلق و برای هر کاری کافی بود. یعنی اگر برای اقدامی دو سوم آرای مجلس را هم نیاز داشتیم مشکلی وجود نداشت. خاتمی اظهار داشت: البته از این 190 تا بین 120 تا 130 نفر نیروهای حزب مشارکت بودند که در این نیروها هم نوساناتی داشتیم چون هر چند در کار حزبی خیلی سازمان یافته‌تر از قبل شده بودیم ولی باز قوام حزبی لازم وجود نداشت. مثلا بعضی افرادی که بر اساس حمایت مشارکت وارد مجلس شدند از ما فاصله گرفتند و بر عکس مثلا در یکی از شهرستان‌ها فردی که رقیب نامزد مشارکت بود رای آورد. حتی در انتخابات بین ایشان و نماینده ما دعوا شده بود ولی همین فرد غیرمشارکتی وقتی نماینده شد عضو فراکسیون حزب مشارکت مجلس و یکی از همسو‌ترین اعضای این فراکسیون شد. خاتمی درباره بررسی لوایح دوقلو در مجلس ششم توضیح داد: در کشورما دو ساختار داریم، یکی ساختار حقوقی و دیگری ساختار حقیقی. بعد از ریاست جمهوری رئیس دولت اصلاحات مقداری بین ساختار حقیقی و حقوقی فاصله افتاد. تا قبل از آن ساختار حقیقی و حقوقی باهم هماهنگ بودند. اما به خصوص بعد از تشکیل مجلس ششم بین ساختار حقیقی و حقوقی فاصله افتاد. ساختار حقیقی روزبه‌روز قدرتمندتر می‌شد و در عین حال که قدرتمندتر می‌شد و از اختیاراتش به تمام معنا استفاده می‌کرد هیچ پاسخگویی نداشت. مثلا درباره توقیف روزنامه‌ها یا دستگیری‌ها یا کارهای دیگری که انجام می‌گرفت پاسخگو نبود. وی افزود: بنابراین نیروهایی که از طرف مردم انتخاب می‌شدند دنبال این بودند که قدرت ساختار حقوقی را افزایش دهند.
اهداف لوایح دوقلو چه بود


وی ادامه داد: بنابراین هدف همه جریانات اصلاحات این بود که با تصویب و اجرای لوایح دوگانه دو مهم صورت بگیرد: 1. انتخابات دموکراتیک‌تر شود 2. اختیارات و قدرت رئیس‌جمهور تثبیت شود تا بتواند با اهرم قانون در مقابل سنگ‌اندازی‌هایی که علیه نهادهای منتخب صورت می‌گرفت و سنگ‌اندازان زیر بار پاسخگویی و قبول مسئولیت آن هم نمی‌رفتند، بایستد. خاتمی تصریح کرد: درباره قانون اختیارات رئیس‌جمهوری اما اختلافاتی بین اصلاح‌طلبان وجود داشت. دوستانی که در دولت بودند می‌گفتند باید این اختیارات دوباره شفاف و مطابق وضع روز بازنگری شود و قانونی مبنی بر اختیارات رئیس‌جمهوری در قانون اساسی تصویب شود. اما ما در مشارکت با آن خیلی موافق نبودیم و اعتقاد داشتیم رئیس‌جمهور ابتدا باید از تمام اختیاراتی که قانون اساسی به او داده است و قانون عادی آن هم وجود دارد استفاده کند ولی اگر دید در جایی نقص وجود دارد آن را به صورت لایحه به مجلس بیاورد تا بررسی شود. اما جمع‌بندی جبهه اصلاحات این شد که این دو با یکدیگر تحت عنوان لوایح دوگانه به مجلس بیاید و بررسی شود که همه اصلاح‌طلبان مجلس و دولت و جامعه بر سر آن به وفاق رسیدند. اما شورای نگهبان آن را رد کرد. در رابطه با این لوایح هم مجلس خیلی خوب و هماهنگ کارش را انجام داد و بسیارصریح و راحت و بدون چالش خاصی آن را به تصویب اکثریت رساند و فقط حدود 70-80 نماینده اقلیت مجلس به آن ایراد گرفتند. اما مانند بسیاری از مصوبه‌های دیگر مجلس ششم در سد شورای نگهبان و بعد مجمع تشخیص مصلحت ماند. خاتمی در پاسخ به این سوال که آقای هاشمی رفسنجانی به عنوان رئیس مجمع این لوایح را پیگیری کرد، گفت: «خیر. به‌رغم پیگیری‌هایی که ما کردیم این لایحه از بایگانی مجمع تشخیص بیرون نیامد.» وی در واکنش به اینکه شما خودتان در این مورد با آقای هاشمی دیداری داشتید، اظهار داشت: خیر. آن موقع شاید با ایشان وقتی به مناسبتی به مجلس می‌آمدند سلام علیکی داشتیم ولی ارتباط شخصی و همین طور حزبی من با آقای هاشمی در جریان انتخابات سال 84 و بعد از آن شروع شد. وی در بخش دیگری گفت: الان شهرداری تهران را ببینید، لیست اصلاح‌طلبان انتخابات شورای شهر را برده و حقش این است که شهردار را خود تعیین کند. ما اصلاح‌طلبان آدم مدیر، مدبر، کاردان و ورزیده کم نداریم تا به عنوان شهردار انتخاب کنیم ولی اجازه نمی‌دهند.