شبکه‌های مافیای قدرت و اقتصاد، مانع توسعه شهرهای کوچک

شبکه‌های شبه‌مافیایی مجموعه‌ای از افرادی هستند که در قالب بهره‌گیری نامشروع و با اتکا به منابع مبتنی بر رانت و قدرت به دنبال کسب موقعیت و ثروت‌اند. به عبارت بهتر، این افراد همان گروه‌های ذی‌نفوذی را تشکیل می‌دهند که از طریق تامین برخی از امکانات برای سهیم شدن در قدرت تلاش کرده و غالبا به‌واسطه تقسیم منافع مشترک در قالب قدرت و اقتصاد از طریق روش‌های غیر قانونی به دنبال کسب مزایای اقتصادی و موقعیت هستند. آنچه که در این بستر به وقوع می‌پیوندد زایل شدن حقوق انسان‌ها و مهم‌تر از آن بی‌عدالتی در باز‌توزیع منابع ثروت در جامعه است. از طرفی دیگر، از بین رفتن سرمایه‌های انسانی و نیروهای کارآمد که در اثر ایجاد کژکارکرد به‌واسطه همین افراد و گروه‌ها به سرخوردگی، افزایش سطح نارضایتی و تزریق افراد عمدتا ناکارآمد و چاپلوس به منظور رشد در موقعیت‌ها و جایگاه‌ها منجر شده که بنای اصلی فساد و مانعی بر رویکرد توسعه ارزیابی می‌شود. این نوع رفتار در شهرهای نسبتا کوچک یا در حال توسعه به مراتب تاثیرات ویرانگری به همراه دارد. چراکه بهره‌گیری نادرست و در راستای فساد، منجر می‌شود که حداقل منابع شهرهای کوچک را از بین برده و آثار اقتصادی و روانی ویران کننده‌ای برای مردم به بار می‌آورد. به گونه‌ای که این نوع رفتار که غالبا در شهرهای کوچک به واسطه فعالیت این شبکه‌ها و تیم سیاسی آنان به‌وقوع می‌پیوندد، نابود کننده استعدادها و روحیه تحول‌خواهی مردم و نخبگان بوده و در یک حلقه بسته فساد اقتصادی و بالطبع تسری آن به دستگاه‌های اجرایی برای زایل کردن حداقل منابع آنان برای اهداف شخصی، فضایی از نا امیدی، مهاجرت، آسیب‌های روانی و مهم‌تر از همه ایستار منفی سیاسی را در جوامع شهری کوچک به همراه دارد. بر این اساس، به جرأت می‌توان ادعا کرد که یکی از محورهای اصلی توسعه نیافتگی و بازتولید فساد در شهرهای کوچک عملکرد این شبکه‌های قدرت و ثروت بوده و بیم از دست دادن این منابع باعث شکل‌دهی اقدامات غیرقانونی در قالب قانون(مانند بهره‌گیری از مزایده‌ها، مناقصه‌ها و طرح‌های پیمانکاری که به واسطه رانت صورت می‌پذیرد) می‌شوند که عمدتا توسط افراد غیر تحصیل‌کرده و فرصت‌طلب دنبال می‌شود. نفوذ در ساختار سیاسی از طریق تطمیع و ترغیب برای همکاری و بازتولید منافع سیاسی مقابل و در مواردی از طریق فرآیندهای دموکراتیک مانند انتخابات نمایندگان پارلمان، زمینه‌ساز این‌چنین بحران‌ها در جوامع شهری کوچک می‌شود. به‌طوری که منافع افرادی قلیل که در مناسبات قدرت قرار دارند و توسط عده‌ای معدود فعالان حوزه اقتصادی و سوءاستفاده‌گر مالی در برابر منافع شهر و مردم قرار می‌گیرد، از طریق روش‌های مختلف انحراف افکار عمومی و تطمیع دست‌اندرکاران دولتی، منافع مردم را زایل کرده و منافع فردی را بازتولید می‌کنند. مهم‌ترین نتیجه این عملکرد، زایل شدن حقوق فردی، نخبگان، تلاشگران و بازتولید فساد و بی‌عدالتی است. به نظر می‌رسد یکی از مهم‌ترین راهکارهای مقابله با این وضعیت در شهرهای در حال توسعه آگاه‌سازی مردم و مقابله با سوداگران اقتصادی است، به طوری‌که این‌گونه افراد در ساختاری از شبکه‌های پیمانکاری، خود را پنهان می‌سازند و افزایش هزینه این اقدام برای حامیان آنان از طریق انتقادات رسانه‌ای و رویگردانی مردم که مانع از به قدرت رسیدن این‌گونه افراد فسادآفرین می‌شود، گام اول در شکل‌گیری توسعه در شهرهای کوچک است.
* استاد دانشگاه