چراغ سبز دانمارک به آمریکا

اطلاعات به دست آمده از اتحادیه اروپا حاکی از این است که کشورهای اروپایی در مورد بسته پیشنهادی به توافق رسیده‎اند، اما درباره اجرای این بسته و میزبانی دفتر مراودات با ایران، اختلاف نظرهایی است. یعنی به عبارتی با مطرح شدن موضوع ایران، یکسری دغدغه‎های ملی و همچنین راهبردهای اتحادیه‎ای درکشورهای اروپایی غالب شده است که این مساله ناراحت‎کننده است. زیرا طی 30 سال اخیر همواره یکی از مباحث اصلی مطرح شده این است که جمهوری اسلامی ایران تلاش کرده مناسبات خود را با اتحادیه اروپا پیش ببرد ولی اتحادیه اروپا در مقابل سعی کرده که در قالب اتحادیه‎ای، با ایران داشته تعامل باشد. در حال حاضر اتحادیه اروپا در مناسبات با ایران در مقابل یک آزمون جدی قرار گرفته است، مناسباتی که بنیاد آن بر حقانیت ایران است. اتفاقاتی مثل موضوع اتهام‌زنی دانمارک به ایران که طی این مدت رخ داده است نشان می‎دهد که برخی کشورها چراغ سبزهایی را به آمریکا به شکل‌ها و روش‌های مختلف نشان داده‌اند. کشور دانمارک با دو هدف این اقدامات را در پیش گرفته است. هدف اول آن، نوعی در اختیار گرفتن دست برتر است. برخلاف کنوانسیون‎های بین‎المللی، سرکرده‎های تروریستی در دانمارک حضور دارند و دانمارک باید طبق قطعنامه‌‎های ضدتروریستی سازمان ملل متحد، امکان مجازات سرکرده‌‎های تروریستی و استرداد آنها به ایران را فراهم کند که در نهایت این اقدام را انجام نداد و به نوعی رفتار فرار به جلو را در پیش گرفت. در وزارت خارجه به نوعی کوتاهی هست و این خواسته‎ها باید زودتر و به صورت رسمی مطرح می‎شد. در رایزنی‎های دیپلماتیک غیرآشکار، دانمارکی‌ها راه حلی پیدا کردند که بر این موضوع سرپوش بگذارند. دوم اینکه این اقدام دانمارک به نوعی چراغ سبز به دشمنان ایران است. جمهوری اسلامی ایران باید در چارچوب مقررات بین‎المللی، کماکان، تقاضای استرداد را پیگیری کند، اما در مجموع این مسائل، نگرانی‎هایی را در مورد رفتار اتحادیه اروپا در قبال برجام ایجاد کرده است. ایران منتظر رونمایی از بسته اتحادیه اروپا است، چون به‌رغم نمادین بودن تحریم‎های آمریکا علیه ایران در 13 آبان، عملا تمام تحریم‎ها علیه ایران اعمال می‌شود و به نوعی یک رایزنی گسترده را در پیش گرفتند و هنوز اتحادیه اروپا حتی کوچک‌ترین اقدام همکاری‎جویانه از خود نشان نداده است. به میزانی کشورهای اروپایی و حتی برخی کشورهای منطقه و جهان مثل چین، روسیه و هند با ایران همکاری‎های سنتی داشته‎اند، این کشورها نوعی سیاست صبر و انتظار را در دستور کار خود قرار داده‎اند و منتظر هستند که ببینند چالش ایران با آمریکا به کجا می‎رسد تا طبق این مسائل، گام‎های بعدی خود را بردارند. در گام اول در سپتامبر و نوامبر، نوعی همراهی را در ارتباط با آمریکا در دستور کار قرار داده‎اند و سعی کردند چراغ سبزی را به آمریکا نشان دهند ولی این کشورها نیز می‎دانند که آمریکایی‎ها نیازمند شرایطی هستند تا سیاست‎های ضدایرانی آنها، اثربخشی لازم را داشته باشد. سیاست صبر و انتظار نیز به گونه‎ای در اتحادیه اروپا شکل گرفته است. لذا بخش اعظم راهبرد ایران به راهبرد داخلی بازمی‎گردد که سیاستمداران و مسئولان در دولت باید تمام ظرفیت‎های داخلی را به کار بگیرند تا کشورهایی که قصد کار کردن با ایران را دارند به این نتیجه برسند که سیاست‎های آمریکا توان و امکان ایجاد نوسان در ایران را ندارد. ایرانی‎ها دارای عزم جدی برای پیشبرد مقتدرانه سیاست‎های خود هستند. در حال حاضر، همکاری‎هایی مبنی بر استفاده از ظرفیت‎های داخلی برای مقابله با تحریم‎ها مشاهده می‎شود. یکی از این ظرفیت‎ها، مناسبات ساماندهی مرزی، ساماندهی مناسبات دوجانبه و تقویت ظرفیت‎های موجود و رفع مشکلات اقتصادی در داخل است.
* رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس