افزایش قیمت بنزین به تورم دامن می‌زند

اختصاص بسته حمایتی دولت به اقشار کم‌درآمد و آسیب‌پذیر چندی است که در صدر اخبار اقتصادی قرار دارد. سرانجام زمان پرداخت بسته حمایتی دولت توسط رئیس سازمان اداری و استخدامی اعلام شد که اولین نوبت اجرای آن درآبان ماه خواهد بود. بسته‌ای که به نیمی از جمعیت کشور که درآمدی کمتر از سه میلیون تومان دارند، تعلق خواهد گرفت و با یک حساب سرانگشتی مبلغ بالایی خواهد بود. بهتر است دولت به جای ارائه این بسته حمایتی به کارخانه‌هایی که در آستانه تعطیلی قرار دارند، کمک کند که منجر به بیکاری بیشتر در جامعه نشود. حتی به تاسیس واحدهای تولیدی جدید اقدام کند تا افراد بیشتری استخدام شوند و بدین ترتیب به ایجاد اشتغال کمک کرده است. فراموش نکنیم که دو تجربه در این رابطه داشته‌ایم. نخست در دوره هاشمی رفسنجانی که بنزین گران شد و دوره دوم زمان احمدی‌نژاد که با بالا بردن حامل‌های انرژی و پرداخت 45 هزار و 500 تومان یارانه نقدی به هر ایرانی به تورم 40 درصدی و نرخ رشد منفی اقتصادی انجامید و قدرت خرید را به شدت کاهش داد که به غیر از مشکلات اقتصادی به بروز آسیب‌های اجتماعی فراوانی در جامعه منجر شد. لذا دولت روحانی حتی با ارائه وام به کارآفرینان که به اشتغالزایی برای بیکاران منجر می‌شود، می‌تواند اثرات مثبت بیشتری از تخصیص بسته حمایتی داشته باشد. دولت می‌تواند در این زمینه به تجربه سایر کشورهای موفق توجه کند. انگلستان از ثروتمندان و صاحبان درآمدهای بالا، مالیات بر ثروت و درآمد می‌گرفت و بین اکثر مردم توزیع می‌کرد به گونه‌ای که بهداشت و درمان در اقتصاد انگلیس رایگان و بیمارستان از همه جا ارزان‌تر بود. دولت به کالاهای ضروری یارانه می‌داد که طی آن مردم از حداقل‌ها برخوردار می‌شدند. بعد از دوره لیسانس برای ادامه تحصیل با بورسیه به این کشور سفر کردم. منازل فاقد نرده آهنی بود و در اکثر حیاط‌ها باز بود ولی حتی یک نفر دزد هم پیدا نمی‌شد. به یاد دارم پنجره اتاقم که همکف خیابان بود را با خیال راحت باز می‌گذاشتم. همه مردم از حداقل‌ها برخوردار بودند درحالی که آموزش و بهداشت هم رایگان بود. افراد در صورت بیماری از خانه خود با پزشک محله تماس می‌گرفتند و دکتر برای ویزیت بیماران به منازلشان مراجعه می‌کرد و داروهای تجویز شده در نسخه به صورت رایگان در داروخانه به بیماران ارائه می‌شد. اما در کشور ما ثروتمندان به جای پرداخت مالیات بیشتر، بعضا از دریافت یارانه هم برخوردار می‌شوند! بنابراین سیاست‌های اقتصادی نادرست به رغم اینکه ممکن است مقدار کمی پول به جیب مردم وارد کند، اما با تورمی که ایجاد می‌کند، در نهایت آسیب‌رسان است. اخیرا صحبت از گران شدن بنزین می‌شود بدون اینکه توجه کنیم بنزین، نهاده حمل و نقل است که با گران شدنش کرایه تاکسی‌ها گران می‌شود و به فشار تورمی بر اقتصاد می‌انجامد. این استدلال که برخی بنزین را از آب آشامیدنی در کشور ارزان‌تر می‌دانند، نادرست است چون باید میزان افزایش حقوق سالانه آحاد مردم را در نظر بگیریم که بین 10 تا 20 درصد است و به این ترتیب می‌توان گفت که حتی آب آشامیدنی هم چندان ارزان نیست.
* استاد دانشگاه