افشاگری الهه مجازات علیه ستاره‌های فوتبال

مقصر جوسازی یک دختر علیه ستاره‌های فوتبال در شبکه‌های اجتماعی کیست؟

آفتاب یزد‌ گروه شبکه: چند روز است که پیجی اینستاگرامی با انتشار استوری‌های متعدد دست به افشاگری اخلاقی علیه چند ستاره‌ی فوتبال کشور زده است.
این خانم از پیام‌هایی که فوتبالیست‌ها به صورت خصوصی برایش فرستاده بودند، عکس گرفت و آنها را در اینستاگرام به اشتراک گذاشت. عکس‌ها با واکنش‌های زیادی همراه بود و چندین ستاره فوتبال ایران را در مظان اتهام قرار داده است. بعضی‌ از این چهره‌ها که توسط این دختر مورد اتهام قرار گرفته‌اند، چهره‌های محبوب فوتبال ایران هستند.


به دختری که می‌خواهد آبروی ستاره‌ها را ببرد، لقب «الهه» مجازات داده‌اند. او چند روزی است که شروع به انتشار فیلم کرده تا ثابت کند عکس‌هایی که از پیام‌های خصوصی ستاره‌های فوتبال گذاشته، فتوشاپ نیست!
موج این افشاگری تا به آنجا پیش رفت که روزنامه خبر ورزشی به آن پرداخت و جزییاتی از آن را منتشر کرد. حالا این خبر دست به دست در شبکه‌های اجتماعی در حال چرخیدن است و باعث افزایش فالورهای این صفحه اینستاگرامی نیز شده است؛ اما ادعاهای او تاکنون تایید نشده است.
واکنش به این خبر به اشکال مختلفی مطرح شد. برخی نسبت به انتشار مسائل خصوصی اشخاص، اعتراض و این کار را دخالت در مسائل شخصی دانستند. در مقابل افرادی با اشاره به مسئولیت اجتماعی فوتبالیست‌ها خواهان واکنش آنها نسبت به این موضوع شدند.
با توجه به این‌که این صفحه تا چه‌اندازه می‌تواند واقعی باشد، در این میان چند سوال کلی مطرح می‌شود، نخست اینکه چه کسی را باید مقصر این ناهنجاری دانست، سلبریتی‌ها را یا افرادی که تشنه شهرت هستند؟ دوم اینکه آیا واکنش نشان ندادن افراد مورد اتهام، خود پاسخی است بر این ادعا؟!
اما دکتر «بهمن کشاورز»، حقوق‌دان و وکیل دادگستری از جنبه حقوقی این موضوع را مورد بررسی قرارداده و می‌گوید: «اینکه خانمی با افرادی ارتباط مکتوب یا شفاهی در فضای مجازی داشته باشد فی نفسه و به خودی خود اشکالی ندارد و مجاز است؛ بدیهی است تعهدات و محدودیت‌های این خانم یا کسانی که با او در تماس بوده‌اند موضوع جداگانه ایست که به بحث ما ربطی ندارد.»
او با بیان اینکه اگر مضمون و محتوای این گفت و گو‌ها یا مکاتبات راجع به مسائل مستهجن یا غیر اخلاقی باشد، از آن جهت قابل تعقیب است، گفت: «البته مخاطبان این خانم که قطعا مکالمه و مکاتبه آنان با او به منظور انتشار نبوده، ممکن است از باب مسئولیت مدنی که دارند، علیه این خانم طرح دعوا کنند.یا به استناد قانون، می‌توان علیه کسانی که از طریق تکثیر و نشر نوار و تصاویر خصوصی، افراد را مورد سوءاستفاده قرار می‌دهند، اقدام به شکایت کیفری کرد.»
این حقوقدان گفت: «اما در صورتی که محتوای گفت و گوهای او با مخاطبانش مضمون مستهجن داشته باشد به استناد قانونی که اخیرا اشاره کردم قابل تعقیب است. اما اگر این مکاتبات و چت‌ها فاقد جنبه‌های مستهجن و غیر اخلاقی باشد، عمل خانم وصف کیفری ندارد. اما واضح است که از نظر اخلاقی کاملا قابل سرزنش و غیر قابل قبول است.»
بهمن کشاورز افزود: «فرض دیگری که ممکن است در اینجا مصداق داشته باشد این است که اگر رفتار این خانم جنبه‌ی شنود، یعنی ضبط و ثبت مخفیانه مطالب بدون اطلاع مخاطب را داشته باشد به موجب قانون جرائم رایانه ای قابل تعقیب خواهد بود.»
هنجار شکنی‌هایی که این روزها به وفور می‌بینیم و مخاطب زیادی پیدا کرده است و با یک جنجال اینچنینی می‌توان به تعدا فالورهای چند صد هزار نفری دست یافت را از نظر یک جامعه شناس مورد بررسی قرار دادیم.
«امان الله قرایی مقدم» با اشاره به اینکه سلبریتی‌ها و افراد مشهور بعد از گسترش رسانه‌ها و افزایش دامنه برد شبکه‌های مجازی در همه‌ی زمینه‌ها اعم سیاست، اقتصاد و امور فرهنگی و حتی مسائل پزشکی دخالت می‌کنند، گفت: نوعی بهره برداری نادرست برای مشهور شدن در جامعه وجود دارد که مصداق آن همین خانم ناشناخته ای است که به وسیله چت‌کردن با افراد مشهور، بدون هیچ هزینه‌ی مادی و رسانه ای معروف شده است. این جامعه شناس افزود: «اینگونه افراد با ترفندهای گوناگون از جمله تظاهر به بیماری یا داشتن مشکلی خاص، سعی دارند به وسیله شبکه‌های اجتماعی، خودشان را بزرگ و مشهور کنند.
او با مسئول دانستن هر دو گروه فوتبالیست‌ها و فرد افشا کننده، گفت: هر دو گروه در اینجا دچار خطا و اشتباه هستند؛ هم آن خانم که با نوعی بهره‌برداری تبلیغاتی از افراد مشهور، خودش را معروف کرده (که بعدا نیز می‌تواند از این شهرت استفاده کند) و هم فوتبالیست‌هایی که مورد بهره برداری قرار گرفته‌اند.
قرایی با اشاره به اینگونه هنجارشکنی‌ها، گفت: یکی از سوءاستفاده‌های نادرست از شبکه‌های اجتماعی بعد از ورود تلفن‌های همراه به زندگی مردم، این است که دیگر دیوار و حریمی وجود ندارد.
از سویی کمرنگ شدن ارزش‌ها و هنجارهای جامعه، افراد را دچار بی‌هویتی کرده است؛ این افراد به عناوین مختلف کوشش می‌کنند که هویت یافته و خودشان را در جامعه مطرح کنند.
این جامعه شناس با اشاره به پیشفرض‌های فرهنگی استفاده از شبکه‌های اجتماعی گفت: اصولا فرهنگ ما یک فرهنگ مداخله گر است یعنی افراد به خودشان اجازه می‌دهند در هر کاری دخالت کنند که ما از نظر روانشناسی اجتماعی به آن «تلقین وجهه» می‌گوییم. تلقین وجهه یعنی استفاده یا سوء استفاده از افراد مشهور برای استفاده‌های تبلیغاتی و غیره مانند استفاده ریگان از فرانک سیناترا در انتخابات امریکا و یا استفاده رقیب روحانی از تتلو در انتخابات ایران.
این جامعه شناس با عنوان اینکه مثال‌های فوق به خوبی نشان می‌دهد که فرهنگ مداخله در زندگی دیگران، برای بهره‌برداری تبلیغاتی امری بدیهی است، افزود: رفتار این خانم در کشور ما نمونه یک خرده فرهنگ جدید است، فرهنگ قدیم بر اساس چارچوب‌هایی مانند حرمت، تعصب، رعایت حریم خصوصی افراد بنا شده بود و افراد در زندگی یکدیگر دخالت نمی‌کردند. اما امروز به دلیل دخالت این شبکه‌های اجتماعی و هم به دلیل فروریختگی فرهنگی و ارزش‌ها اینگونه دخالت‌ها وجود دارد.