روزنامه آفتاب یزد
1397/09/19
کریسمس پیش از ننه سرما و شب یلدا آمد!
آفتاب یزد- گروه اجتماعی: این بار هم کریسمس قبل از ننه سرما و شب یلدا به ایران رسید! با نزدیک شدن به جشن کریسمس که تولد حضرت مسیح و جشن سال نو مسیحیان است و تقریبا در کشور ما همزمانی پیدا می‌کند با جشن دیرینه شب یلدا ، شاهد هستیم که در اماکن عمومی پیش از آنکه نام و نشانی از جشن باستانی شب یلدا در دیده شود، دکور همه مغازه‌ها و پاساژها پر شده از وسایل مربوط به کریسمس! پیش از این هم در جشن‌ها‌لووین شاهد بودیم که برخی از جوانان گرایش خاصی به جشنهای اروپایی پیدا کرده‌اند و بدون اینکه اطلاعات کافی از مراسم مربوطه داشته باشند تنها به این دلیل که از مد عقب نمانند جشن‌ها‌لووین را برگزار کردند و این برای کشور ما که از فرهنگ غنی برخوردار است نگران کننده به نظر می‌رسد!> کریسمس در تیراژه!
عکسی که مشاهده می‌کنید از مرکز خرید تیراژه در اشرفی اصفهانی گرفته شده است، مکانی که افراد زیادی در آن عبور و مرور می‌کنند؛ وقتی وارد این مرکز خرید می‌شوید اولین چیزی که به چشم می‌خورد درخت بزرگ کاجی است که در مرکز این پاساژ قرار گرفته و افراد بسیاری در اطراف آن در حال گذر هستند. برخی بدون اهمیت از کنار این درخت کاج که به شکل زیبایی تزئین شده عبور می‌کنند و عده‌ای نیز برای گرفتن عکس دقایقی را در کنار این درخت می‌گذرانند؛ اما موضوع حائز اهمیت این است که در این مرکز خرید هیچ نام و نشانی از شب یلدا یا ننه سرما وجود ندارد! گویی در یک مرکز خرید در یکی از کشورهای اروپایی هستید که هیچ نام و نشانی از ایران در این مرکز خرید وجود ندارد!
دیدن بابا نوئل در خیابان‌ها موضوعی نیست که بتوان به راحتی از آن چشم پوشی کرد! آن هم بابا نوئلی که با خنده و شوخی سعی دارد جوانان را به داخل رستوران اعیانی یا یک بوتیک لوکس دعوت کند!
این روزها شاهدیم که جشن کریسمس دیگر به مسیحیانی که در ایران زندگی می‌کنند خلاصه نمی‌شود و تمایل جوانان به طراحی ویترین فروشگاه‌ها، رستوران‌ها و حتی خانه‌ها با نمادهای کریسمس افزایش یافته و علاقه مردم از عکس گرفتن با یک درخت کریسمس یا بابانوئل فراتر رفته و اکنون حتی عده‌ای هر ساله درخت کریسمس در خانه‌هایشان برپا می‌کنند.
> کپی برداری ناقص و نا مطلوب
از کشورهای غربی!
این بار اولی نیست که شاهدیم جوانان به تقلید از فرهنگ غربی، کورکورانه از چیزی پیروی می‌کنند! پیش از این نیز در جشن‌ها‌لووین و جمعه سیاه شاهد بودیم که خیلی از ایرانی‌ها بدون اینکه از جزئیات جشن‌ها‌لووین خبر داشته باشند یا دلایل برگزاری جمعه سیاه را بدانند تنها به این دلیل که از غافله جا نمانند دست به تقلید زده بودند! به طوری که در مدت زمان کوتاهی همه فضای مجازی پر شد از عکس‌ها‌ی مربوط به مهمانی‌ها‌ی ولنتاین و مراسم مربوط به جمعه سیاه! موضوع زمانی نگران کننده میشود که با یک سیر کوتاه متوجه می‌شوید طی سالیان اخیر این نوع الگو برداری‌ها از کشورهای غربی افزایش یافته و همچنان سیر صعودی خود را طی می‌کند! سالهای گذشته شاهد بودیم که در روزهایی مثل روز ولنتاین دکور مغازه‌ها پر می‌شد از کادوها و جعبه‌ها‌ی رنگی و تبلیغات گسترده‌ای نیز در جهت برپایی این روز برگزار می‌شد! با اینکه مسئولین هر گونه فعالیت مغازه‌ها جهت تبلیغات روز ولنتاین را ممنوع کرده بودند اما باز هم شاهد بودیم که ویترین برخی از مغازه‌ها پر بود از وسایل مربوط به روز ولنتاین! این در حالی است که روز چهارشنبه سوری در کشور ما که به آخرین چهارشنبه هر سال اختصاص می‌یابد این روزها دیگر کمترین شباهتی به جشن چهارشنبه‌سوری دارد و بیشتر به جشنهای آتش‌بازی در چین شباهت دارد و لازم به ذکر است که همه مواد محترقه نیز از همان کشور چین تهیه و وارد میشود! در واقع می‌توان گفت فرهنگ شادی و جشن در کشور ما تبدیل به یک کپی ناقص و نامطلوب از کشورر‌ها‌ی دیگر شده که نه تنها کیفیت آن جشنها را حفظ نکرده بلکه با تلفیق در فرهنگ ایرانی و به اصطلاح ایرانیزه شدن این جشنها به یک سری جشن و شادی بی‌پایه و اساس و بی‌منطق تبدیل شده است! این در حالی است که جشنهای ایرانی و باستانی ما روز به روز در حال فراموش شدن هستند و هر سال شاهدیم که کمرنگ تر از سال قبل با جشنهای ایرانی برخورد میشود و تقریبا می‌توان گفت گرایش مردم نسبت به این جشنها کاهش چشمگیری داشته است! برای بررسی بیشتر این موضوع با علیرضا شریفی یزدی، جامعه شناس فرهنگی به گفت و گو نشستیم.
> کریسمسی که فراگیر شد!
این جامعه شناس معتقد است: «پرداختن به این موضوع از جنبه‌ها‌ی خاصی برخوردار است چون ما به طور سنتی چندین سال است که در کشور خودمان هموطنان مسیحی داریم و جشن کریسمس حداقل در شهرهایی مثل تهران، اصفهان و ارومیه و مکان‌ها‌یی که مسیحی‌نشین هستند به صورت یک امر طبیعی و سنتی، پرشکوه برگزار میشود و این موضوع هیچ ربطی به فرهنگ غربی که وارد کشورمان میشود، ندارد به ویژه در مورد کریسمس، برگزاری این جشن در کشور ما قدمت طولانی دارد و حتی از دوره صفوی این مراسم در ایران برگزار می‌شده و به نوعی بخشی از فرهنگ ما محسوب می‌شودو این موضوع قابل انکار نیست.البته از گذشته به این‌اندازه فراگیر نبوده و این فراگیری در سالهای اخیر اتفاق
افتاده است.»
> یلدایی که از طرف مسئولان حمایت نمی‌شود
او افزود:« بعد دیگری از ماجرا این است که بسیاری از جشن‌ها‌یی که جهانی شده در حال حاضر در کشور ما نیز جایش را باز کرده و در سالهای اخیر شاهد هستیم که این جشنها در کشور ما نیز برگزار میشود؛ برای مثال جشن‌ها‌لووین که یک پایه افسانه‌ای دارد در برخی کشورهای اروپایی و آمریکایی نیز برگزار میشود؛ این روزها شاهدیم که جشن‌ها‌ی‌ها‌لووین و غیره که کاملا غربی هستند و هیچ سنخیتی با فرهنگ ما ندارند در کشور ما نیز برگزار می‌شوند! متاسفانه ما طی دهه‌ها‌ی اخیر به میزانی که بر مسائل دیگر تکیه داشته ایم در جشنهای باستانی ایرانی تاکید نداشته‌ایم و سرمایه گذاری نکرده ایم، برای مثال جشن یلدا که یک جشن باستانی است از طرف مردم احیا و پاسداشت میشود و از حمایت دستگاه‌های ذیربط مثل وزارت فرهنگ و ارشاد بی‌بهره است! همین کم توجهی مسئولان می‌تواند زمینه ساز ورود جشنهای غربی و بیگانه به جای جشنهای داخلی و باستانی شود!»
> جشنهای غربی؛ بهانه‌ای برای شادی
این جامعه شناس افزود:« از طرف دیگر مردم احساس نیاز به شادی و نشاط دارند و روشن است وقتی که جامعه به سمت جشنهای خاص کشیده میشود نشان دهنده این است که در درون جامعه نیاز به شادی و نشاط و تحرک در ابعاد بالایی وجود دارد و چون پاسخ درستی در این باره دریافت نمی‌کند همین موضوع باعث میشود که مردم سعی کنند از هر بهانه‌ای برای تزریق شادی استفاده کنید؛ مخصوصاً در شرایطی که برخی مشکلات در جامعه خودش را نشان می‌دهد! بسیاری از مسائل سبب شده تا مردم در یک رکود به سر ببرند و به طور ناخودآگاه به هر نوع بهانه‌ای که بتواند حتی برای لحظه‌ای آنها را از این رکود خلاص کند چنگ بزنند، ضمن اینکه این را هم نباید فراموش کرد که چه بخواهیم و چه نخواهیم بسیاری از جشنهای غربی مثل‌ها‌لووین و کریسمس دیگر از بُعد خاص خودش خارج شده و به یک جشن بین‌المللی تبدیل شده و در واقع بعد جهانی پیدا کرده است و در خیلی از کشورها شاهدیم که این جشنها برگزار میشود. این جشنها پیش از آنکه یک آیین سنتی و مذهبی مخصوص به یک کشور خاص باشد بهانه‌ای برای شادی جهانی هستند و در کشور ما هم خیلی‌ها از این شادی بهره‌مند می‌شوند.»
> جشنهای ایرانی
باید جایگزین جشنهای غربی شود
او در ادامه تصریح کرد:« اگر بخواهیم ریشه‌ای موضوع را آسیب‌شناسی کنیم متوجه می‌شویم که بی‌برنامگی دستگاه‌های ذیربط برای حفظ و اشاعه عنصر‌ها‌ی فرهنگی شادی‌زای ایرانی و مذهبی است که سبب کم رنگ شدن جشنهای داخلی و پررنگ شدن جشنهای خارجی شده است البته رسانه‌ها هم در این باره نقش‌آفرین هستند. به عقیده من اگر بازنگری در باره جشنهای آیینی، مذهبی و باستانی کشورمان صورت بگیرد و با دید بازتری به جشنهای داخلی نگاه شود، ما می‌توانیم به سرعت جشنهای مذهبی و باستانی را جایگزین جشنهای خارجی و غربی کنیم! چون با توجه به قدمتی که از نظر فرهنگی در کشورمان وجود دارد خیلی سریع می‌توانیم این جشنها را بازسازی کنیم ولی متاسفانه چنین حمیتی در برخی از مسئولان کشور دیده نمی‌شود! اگر ما نسبت به مناسک، آداب و رسوم و جشنهای داخلی کشورمان به صورت منفعلانه برخورد کنیم و برنامه‌ای برای جایگزین کردن جشنهای غربی نداشته باشیم و صرفاً اینگونه جشنها را انکار کنیم و دیگران را برای رفتار‌ها‌ی غربی‌شان نهی کنیم، در سالهای آتی خیلی از جشنهای ایرانی و باستانی به فراموشی سپرده میشود و جشنهای غربی جایگزین آنها می‌شوند و این نگران کننده است چون لطمه بزرگی به فرهنگ ما وارد می‌کند!»
در وضعیتی قرار داریم که برای احیا فرهنگمان مجبوریم ساز و کاری بیندیشیم که جشنهای داخلی جایگزین جشنهای غربی در کشورمان شوند و این موضوع بسیار تاسف بر انگیز است؛ آیا بهتر نیست مسئولان به جای پاک کردن صورت مسئله به فکر حل مشکلات موجود باشند؟
سایر اخبار این روزنامه
نشست اوپک؛ موفقیت یا بزرگنمایی؟
توبیخ وزیر آموزش به خاطر پخش مسابقه فوتبال در مدارس
سیداحمد خمینی سالم است
بی پولی و پیروی از شایعات
دلار ارزان میشود، کاغذ گرانتر !
افشاگری الهه مجازات علیه ستاره‌های فوتبال
تکرار حاشیه برای سید احمد
جنبش جلیقه زردها
تایید حکم اعدام باقری درمنی
کریسمس پیش از ننه سرما و شب یلدا آمد!
خلبانانی که کوچ نکرده‌اند بسیار وطن‌پرست هستند
