آسیب‌شناسی «همدلی» درخصوص هدایت نشدن نقدینگی به بورس از نگاه کارشناسان بی‌اعتمادی، بازار سرمایه را از رمق انداخت

همدلی| گروه اقتصادی- فاطمه آقایی‌فرد: مقصد نهایی پول‌های سرگردان در اقتصاد، همچنان نامعلوم است. این را می‌توان از چهار برابر شدن حجم پول‌های سرگردان طی سال‌های اخیر فهمید. از اضافه شدن روزانه هزاران میلیارد تومان به این سرمایه‌ها و از سوالاتی که هنوز هم در ذهن مردم پرسه می‌زنند تا شاید یک روزی برای پس‌اندازهای خرد و خانگی خود جایی مطمئن‌تر از چهارراه‌استانبول یا سایر بازارهای موازی پیدا کنند. زخم این پول‌های سرگردان بر بدنه اقتصاد چند وقت پیش بود که باز شد. داستان خرید ارز و سکه برای جلوگیری از افت قدرت خرید، هجوم سرمایه‌های مردم به بازار مسکن و خودرو، حالا دیگر حکایتی آشنا برای همه سرمایه‌داران است.
همان روزهایی که قیمت دلار و سکه ساعت به ساعت بالا می‌رفت و چهارراه‌استانبول را برای خرید این کالاها جذاب‎تر از همیشه می‌کرد. آن روزها، عده‌ای دلار را با قیمت پایین‌تر از 10‌هزار تومان خریدند و تنها چند هفته بعد آن را با قیمت نزدیک به 20 هزار تومان فروختند و به این ترتیب قدرت خرید خود را یا حفظ کردند یا حتی بالاتر بردند. اما این همه ماجرا نبود و این بازار برای عده دیگری که دست روی دست گذاشتند و آنقدر صبر کردند تا دلار غافلگیرشان کند، ماجرای دیگری را رقم زد که هنوز هم تلخی آن از یادشان نرفته است.
داستان سرمایه‌گذاری در بازار ارز و سکه اگرچه دیگر به انتهای خود رسیده و اوضاع با کنترل بانک مرکزی؛ دیگر به گونه‌ای نیست که بخواهد کسی را برای سرمایه‌گذاری وسوسه کند، اما سوال مهمی را به میان آورده است. یکی از سوالاتی که می‌توان مطرح کرد این است که در این مدت نقش بازار سرمایه در جذب نقدینگی چه بوده و به راستی چه برنامه‌ای برای تشویق سرمایه‌گذاری در بورس ایجاد شده است؟ اما آن‌طور که از گزارش‌ها و اظهارنظرهای کارشناسی برمی‌آید، سیاست مناسبی در زمینه جذب سرمایه‌های مردم در بازار سرمایه تاکنون اتخاذ نشده و این مساله باعث شده تا مردم اگر پولی برای سرمایه‌گذاری داشته باشند، به تنها جایی که فکر نکنند همین بازار سرمایه باشد. نبود سیاست‌های مناسب برای جذب سرمایه‌ها در بورس از یک طرف و در نتیجه نبود اطمینان به این بازار باعث شده تا هر سال شاهد اخبار افزایش نقدینگی سرگردان در اقتصاد باشیم.
روند رو به رشد نقدینگی و نبود سیاست‌گذاری مناسب برای جذب پول‌های سرگردان چند وقت پیش بود که صدای رئیس سابق اتاق بازرگانی را هم درآورد. 20 تیر ماه امسال بود که یحیی آل‌اسحاق، به ایسنا گفت: «بحران فعلی  نقدینگی است و روزانه


حدود هزار میلیارد تومان به این نقدینگی اضافه می‌شود.»
بسیاری از تحلیل‌گران اقتصادی در این شرایط بازار سرمایه را بهترین جا برای جذب نقدینگی معرفی می‌کنند. این در حالی است که بر اساس گزارش‌ها، بخش زیادی از سیاست‌های اجرا شده به منظور کنترل بازارهایی همچون ارز و سکه در ماه‌های اخیر، موجب شده تا صنایع مختلف و شرکت‌های بورسی نتوانند به لحاظ سود سازی و به دست آوردن حاشیه سود ناشی از فاکتورهای اقتصادی، سود پیش بینی شده خود را محقق کنند. نتیجه اینکه مردم از بورس شناخت کافی ندارند و ریسک از دست دادن سرمایه در بازار سرمایه باعث شده تا پول‌های مردم جذب این بخش نشود.
هر چند که به باور بسیاری از تحلیل‌گران اقتصادی، ممکن است روند سرمایه‌گذاری در بورس کند باشد، اما این به مفهوم ارزشمند نبودن سرمایه گذاری در بورس نیست. نتیجه اینکه علاقه به بازار ارز، طلا، مسکن و خودرو باعث شده تا بورس همچون دیگر بازارهای موازی نتواند خود را با تغییرات اقتصادی تطبیق دهد و با تاخیر زمانی رشد کند. نکته قابل‌تامل این است که مردم هیچ اعتمادی به بازار سرمایه ندارند و تحت این شرایط این بازار محل مناسبی برای جذب پول‌های مردم نیست. این در حالی است که در علم اقتصاد، بازارهای سهام به عنوان بخشی از سیستم مالی از اهمیت قابل‌توجهی در اقتصاد برخوردار هستند و طبیعا باید برای جذب سرمایه‌های مردم نیز سیاستی را داشته باشند.
حمیدرضا میرمعینی، کارشناس بورس، در این‌باره به «همدلی» می‌گوید: «بازار سرمایه در تمام کشورهای دنیا و حتی ایران وابسته به شرایط اقتصادی در داخل و خارج از کشور است، با توجه به اینکه چند وقتی است که جنگ تعرفه‌ای در میان آمریکا، اروپا و چین آغاز شده، بنابراین بازار سرمایه چه در
داخل و چه خارج تحت تاثیر این موضوع قرار گرفته است.»
به گفته میرمعینی: «با توجه به اینکه اقتصاد چه در داخل و چه خارج اکنون با موانع جدی مواجه است، بنابراین فکر نمی‌کنم بازار سرمایه چشم‌انداز مناسبی برای سرمایه‌گذاری داشته باشد و فعلا تحت تاثیر اتفاقات داخلی قرار گرفته است.» این کارشناس در ادامه افزود: «با توجه به سایر مولفه‌های اقتصادی و تحولاتی که چندان مثبت نیستند، به‌نظر نمی‌رسد که این بازار گزینه مناسبی برای جذب سرمایه‌ها باشد.»
اظهارنظرها در این زمینه متفاوت است. هرچند به باور میرمعینی چشم‌انداز بازار سرمایه روشن نیست. اما عده دیگری از تحلیلگران بر این باور هستند که هیچ مانعی برای ورود نقدینگی به بازار سرمایه وجود ندارد و باید با سیاست‌گذاری‌های مناسب در این بازار، بخش زیادی از نقدینگی را راهی بورس کرد. به گفته بسیاری از تحلیل‌گران اقتصادی، حمایت از بازار سرمایه و بهبود سودآوری شرکت‌ها یکی از ابزارها برای کنترل نقدینگی است و تکمیل این فرآیند می‌تواند صدمات ناشی از نقدینگی سرگردان به فضای اقتصادی کشور را کاهش دهد.
سایر اخبار این روزنامه