روزنامه آفتاب یزد
1397/11/08
طنین صدای خسرو آواز ایران در رسانه ملی
آفتاب یزد – گروه شبکه: «ایران‌ای سرای امید، بر بامت سپیده دمید/ بنگر کزین رَهِ پُرخون، خورشیدی خجسته رسید»، بیت بخش ابتدایی تصنیفی ساخته شده توسط محمدرضا لطفی است که با صدای استاد محمدرضا شجریان پس از سالها، دیروز از شبکه سوم سیما پخش شد.این اتفاق چنان میمون و خجسته است که می‌توان رویکرد صدا و سیما را به قبل و بعد از آن تقسیم کرد، تا جایی که حتی از آینده و روزهای خوش رسانه ملی خبر می‌دهد. چرا که اگر این اتفاق به درستی آنچه که رسانه‌ها گفتند، اتفاق افتاده باشد، فال نیکی است که تعبیر شده و نوید تغییر رویکردهای پیشین مدیران این سازمان را می‌دهد. خبر بازگشت دوباره طنین صدای خسرو آواز ایران به رسانه ملی به شکلی ناباورانه، شادی آفرین است و می‌تواند در این شرایط سخت کشور، امید را به جان مردم بدمد.
> هنوز جای ربنای شجریان خالی است
در سال‌ها‌ی نه چندان دور طنین دعای «ربنای» شجریان مفتاح زبان روزه داران و بی‌شک نغمه زیبای آن آشنای دلنشین گوش ایرانیان بود. ربنا برای همه مردم ایران، جزو نغمه‌های معنوی و احساس برانگیز است.
برخی معتقدند شجریان و مواضع سیاسی او قابل تامل است که در جای خود باید مورد بررسی قرار گیرد اما اگر بخواهیم پخش نشدن ربنا و مناجات شجریان را با مواضع سیاسی او گره بزنیم، بی‌تردید در حق مردم خوب عمل نکرده‌ایم. که البته اگر پخش تصنیف «سپیده» یا همان «ایران‌ای سرای امید» را سر آغازی برای حضور دوباره استاد آواز ایران در رسانه ملی بگیریم، پخش ربنای او نیز کار سختی نیست و می‌تواند ماه رمضان آینده را خاطره‌انگیزتر از هر سال دیگر کند.
> چرا شجریان ممنوع الصدا شد!
زمانی محمدرضا شجریان به خاطر رعایت نکردن حقوق مولف از پخش بی‌اجازه آثارش از صداوسیما شکایت کرد و بررسی شکایت او تا ماه رمضان سال 88 نیز ادامه داشت. در آن زمان شجریان «ربنا» و «مناجات افشاری» خود را به ملت ایران تقدیم و تاکید کرد حساب این دو اثر از بقیه آثارش جداست.
بعد از شکایت رسمی این هنرمند از صداوسیما، عده‌ای از مدیران رادیو و تلویزیون اعلام کردند دیگر حتی ربنای استاد را هم پخش نمی‌کنند، از جمله این افراد می‌توان به محمدحسین صوفی، معاون صدا اشاره کرد که در واکنشی تند اعلام کرده بود: «از این پس حتی در ماه رمضان صدای محمدرضا شجریان از شبکه‌های رادیویی پخش نمی‌شود.» او که پیش از این ریاست مرکز موسیقی صداوسیما را به عهده داشت، در گفت‌و‌گو با ایسنا گفته بود: «برای تولید برخی از آثار استاد شجریان سازمان صداوسیما هزینه کرده است، با این حال از این پس هیچ‌یک از این آثار از رادیو پخش نمی‌شود.»
چند روز بعد از اظهار عقیده صوفی، زراعتگر، مدیر نظارت و ارزشیابی مرکز موسیقی صداوسیما سعی کرد واکنش تند او را تعدیل کند. او گفت: «تصمیم‌گیری برای پخش یا عدم پخش در مورد آثار مختلف شجریان متفاوت است، اما هرگونه تصمیم‌گیری و مصوبه حقوقی که بر اساس درخواست این هنرمند اتخاذ شود، حتی اگر شامل ادعیه و ربنا نیز باشد، مورد پذیرش مرکز موسیقی نیز قرار خواهد گرفت.» و پرویز فارسیجانی، دبیر شورای معارف سیما هم با تکذیب محدودیت پخش این اثر از رادیو و تلویزیون، گفت: «نگفته بودم که محدود پخش میشود. منظورم این بود که ربناهای مختلفی با صدای هنرمندان مختلف پخش خواهد شد که یکی از این کارها به آقای شجریان اختصاص دارد. ما ربناهای مختلفی در سازمان داریم و در گذشته هم پخش می‌شده ولی امسال به خاطر حساسیت زیاد روی آقای شجریان، بحث برانگیز بود.»
با همه این تفاسیر از سال 88 به بعد هیچ یک از آثار استاد شجریان در صدا و سیما پخش نشد که این امر با واکنش‌ها‌ی زیادی از سوی مردم و بسیاری از چهره‌ها‌ی فرهنگی و اجتماعی همراه بود.
در سال 95 نیز مرتضی میرباقری معاون سیما درباره ادامه ی پخش نشدن صدای استاد شجریان از صدا و سیما گفته بود: «محمدرضا شجریان بعد از انتخابات 88 برای خودش یک منعی قرار داد که ما نمی‌توانیم صدایش را پخش کنیم. اگر ایشان از مواضع خود بعد از انتخابات 88 عدول کرده و بازگشته باشد و آن را اعلام کند، ما صدای ایشان را پخش می‌کنیم.»
> سر انجام شکایت شجریان از صدا و سیما
در شهریور ماه امسال نیز وکیل مدافع محمدرضا شجریان از ابلاغ حکم دادگاه کارکنان دولت درباره شکایت موکلش از صداوسیما خبر داده و گفته است: «دادگاه، شکایت شجریان مبنی بر پخش بدون مجوز آثارش را در صداوسیما رد کرده و گفته انتشار این آثار در رسانه ملی موجب شهرت شجریان شده و به زیان او نبوده است!»
محمدحسین آقاسی به ایلنا گفت:« رای صادره مغایر صریح قوانین است و قطعا به این حکم اعتراض می‌کنیم زیرا معتقدیم حکم، با نادیده گرفتن محتویات پرونده و مستندات من به عنوان وکیل شاکی صادر شده است. بدون تردید اگر در مرحله تجدید نظر دقت کافی شود، این رای باید نقض شود وگرنه پیام بدی برای صداوسیما دارد مبنی بر این که از این به بعد می‌تواند آثار هنرمندان را که برای تولیدشان وقت و هزینه صرف می‌کنند، بدون موافقت صاحب اثر پخش کند.»
شهرام ناظری، استاد آواز ایرانی، در واکنش به این موضوع گفت: «... الان ۴۰ سال است که آثار مرا پخش می‌کند و هیچ حق و حقوقی به من نداده است. هیچ قراردادی نبسته و هیچ اجازه‌ای هم نگرفته است. اگر بخواهند نگاهی صحیح، قانونمند و عادلانه داشته باشند، باعث تعجب است. به خارج از این مملکت نگاه کنید و به هنرمندان‌شان که هر قطعه‌ای در هر جایی از آنها پخش شود، خود به خود و به صورت طبیعی مبلغی را که به عنوان حق‌الزحمه برایشان در نظر گرفته‌اند به حسابشان می‌ریزند و زمانی که هنرمند از دنیا می‌رود، این حق‌الزحمه به فرزند او و حتی به نسل‌های بعدی‌اش پرداخت میشود و اساسا داستانشان با ما متفاوت است، چرا؟ چون همه چیزشان روی قانون است.»
> نادیده گرفته شدن سرمایههای اجتماعی؟
بارها از شجریان به عنوان یکی از نایاب‌ترین گوهرها و سرمایه اجتماعی نام برده شده به طوری که به زعم بسیاری از بزرگان موسیقی، شجریان به قله‌ها‌یی از موسیقی ایران، خطاطی و حتی شکار و نوازندگی دست یافته است که تاکنون هیچ هنرمند ایرانی به آن دست نیافته است. استفاده از همه سرمایههای اجتماعی کشور در حالی که دشمنان خارجی بیش از هر زمان دیگری بر ایران هجمه وارد می‌کنند، می‌تواند امید را چون خون در رگ مردم ایران که در شرایط سختی قرار دارند، جاری و ساری کند.
> محبوبیت شجریان در میان مردم
به جرات می‌توان گفت شجریان با بیش از 60 سال سابقه فعالیت در زمینه موسیقی و آواز، محبوب ترین هنرمند ایرانی معاصر است. او که برنده چندین جایزه بین المللی است بنا بر اعلام سایت انجمن آسیا پرآوازه‌ترین هنرمند موسیقی اصیل ایرانی به شمار می‌آید، همچنین روزنامه ونکوورسان او را یکی از مهم‌ترین هنرمندان موسیقی جهان و یکی از 50 صدای برتر دنیا اعلام کرده است. محبوبیت او در میان جامعه و مردم به قدری است که با یک سرچ ساده اسم او در شبکه‌های مختلف، با صدها پست و نوشته‌ای روبرو می‌شوید که شامل طیف گسترده سنی جوان، میانسال و مسن است.
امید است که با عزم جدی همه مسئولان کشور و مدیران صدا وسیما صدای استاد و خسرو آواز ایران که این روزها با سرطان حنجره نیز دست و پنجه نرم می‌کند، بار دیگر از رادیو و تلویزیون بر قلب و گوش مردم بنشیند.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
چرایی حمایت از مادورو
صنعت بیمه و بازی مار و پله
از آتلیه تا کارگاه
صادرات قانون محور و بدون رانت
تشکر مادورو از حمایت اردوغان؛ رئیس‌جمهور ونزوئلا گفت آماده مذاکره است
اعضای بدن مرد فداکار مترو اهدا می شود
«شاخ‌های مجازی» گرداننده اصلی سایت‌های کلاهبرداری
کلاهبرداران مهاجرت به عمان در کمین هستند
از همراهی با روحانی پشیمان نیستم
حقایقی تلخ در مورد بیماری «اس‌ام ای»
طنین صدای خسرو آواز ایران در رسانه ملی
انتظار از حوزه علمیه قم برای حل ابهام‌ها و مشکلات دینی
آدرس جهانگیری به مردم!
نسخه «تورم زا» مرکز پژوهش‌های مجلس به دولت
