تابلوهای تبلیغاتی رانتی !


گاهی چیزهای کوچکی، شهر را با همه بزرگی اش تحت تاثیر قرار می‌دهد و فضای شهر را برای شهروندان زیبا و دلپذیر می کند و گاهی اوقات، همان چیزها منظر و سیمای شهری را با آسیب مواجه و چهره نازیبایی را ایجاد می کند. سازه های رول آپ و استرابوردهایی در حجم بسیار زیاد مدتی است به فضای تبلیغات محیطی شهر مشهد اضافه شده که تعداد زیاد و بی رویه آن در کنار بیلبوردهای تبلیغاتی که از قبل در مشهد وجود داشت، سیما و منظر شهری را بر هم زده و شهر را در احاطه تابلوهای تبلیغاتی قرار داده است؛ موضوعی که گلایه شهروندان را نیز به دنبال داشته است. بر اساس اطلاعات موجود، هم اکنون 400 سازه استرابورد به فضای تبلیغات محیطی شهر اضافه شده است، آن طور که معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری مشهد اعلام کرده است «اوضاع نامناسب اقتصادی سبب کاهش تقاضای تبلیغات درسازه های پرهزینه بزرگ و بیلبوردی و افزایش گرایش به سازه های خرد و کم هزینه شده است و متاسفانه بدون هیچ گونه ارزیابی تاثیرات فرهنگی و اجتماعی و حتی سنجش اثربخشی تبلیغی، تعداد فراوانی سازه استرابوردی با بدسلیقگی و جانمایی نامناسب با سرمایه گذاری بخش خصوصی به محیط شهر افزوده شده که مورد نقد ما نیز است.» حال این سوال وجود دارد که چرا و با چه ساز و کاری این سازه های جدید تبلیغاتی به پیمانکار واگذار شده است؟
پای رانت در میان است؟
اگر هزینه  تجهیزات و نصب هر کدام از این استرابوردهای تبلیغاتی را به صورت پیش فرض حدود 5 میلیون تومان در نظر بگیریم، پس با این پیش فرض، در مجموع پیمانکار این سازه ها،حدود 2 میلیارد تومان برای نصب 400 استرابورد هزینه کرده است. از طرفی بر اساس برآوردهای ضمنی، به طور متوسط حداقل هزینه تبلیغات برای یک ماه روی این سازه ها حدود 2 میلیون تومان است. با یک حساب سرانگشتی می توان متوجه شد که پیمانکار مربوط در عرض دو ماه و نیم می تواند این 2 میلیارد تومان هزینه ای را که برای تجهیزات و نصب این سازه های استرابورد خرج کرده است، به دست بیاورد و وارد مرحله سودآوری شود. حال سوال این جاست که چنین ظرفیتی برای کسب درآمد با چه ساز و کاری در اختیار  پیمانکار بخش خصوصی قرار گرفته است؟ به عبارت بهتر پیمانکار  مربوط به چه رانتی توانسته بهره برداری از این ظرفیت را به دست آورد؟


انتقاد از جانمایی تعداد زیاد استرابوردها با بدسلیقگی و با سرمایه گذاری بخش خصوصی
برای بررسی موضوع و با توجه به این که در گذشته متولی اصلی نصب، جانمایی و نظارت بر رول آپ ها معاونت فرهنگی و اجتماعی شهرداری مشهد بود، با هادی بختیاری معاون شهردار مشهد در این باره گفت و گو می کنیم. وی سوالات «خراسان رضوی» را به صورت مکتوب پاسخ داد و گفت: حاکمیت مدیریت تجاری و نگاه سوداگرایانه به سازه‌های تبلیغ محیطی مورد قبول ما نیست و ما نیز با آن مخالفیم. وی افزود: متاسفانه با توجیه افزایش درآمدها و شکل گیری منابع درآمدی پایدارتر و البته وجود نگاه هزینه ای به تبلیغات فرهنگی، تمام سازه های تبلیغ محیطی به جز قاب عکس ها از سازمان اجتماعی و فرهنگی گرفته شده و در اختیار بخش تجاری قرار گرفته است. رئیس سازمان اجتماعی و فرهنگی شهرداری مشهد تصریح کرد: اوضاع نامناسب اقتصادی سبب کاهش تقاضای تبلیغات درسازه های پرهزینه بزرگ و بیلبوردی و افزایش گرایش به سازه های خرد و کم هزینه شده است و متاسفانه بدون هیچ گونه ارزیابی تاثیرات فرهنگی و اجتماعی و حتی سنجش اثربخشی تبلیغی، تعداد فراوانی سازه استرابوردی با بدسلیقگی و جانمایی نامناسب با سرمایه گذاری بخش خصوصی به محیط شهر افزوده شده که مورد نقد ما نیز است. وی گفت: تبلیغات تجاری پر حجم و متراکم بدون نگاه جامع دارای آثار زیانبار فرهنگی و اجتماعی و روانی است که ما نیز با آن مخالفیم.
بختیاری همچنین در پاسخ به این سوال که ظرفیت بهره برداری از این سازه های جدید با چه ساز و کاری به بخش خصوصی واگذار شده است ، اظهار کرد: ساز و کار این موضوع در اختیار سازمان سامان دهی مشاغل شهری و فراورده های کشاورزی است و معاونت فرهنگی دخل و تصرفی در آن ندارد.
استرابوردها بر اساس طرح جامع تبلیغات نصب شده است
در ادامه با مدیرعامل سازمان سامان دهی مشاغل شهری و فراورده‌های کشاورزی شهرداری مشهد به عنوان متولی تبلیغات شهری گفت و گو می کنیم. به بهروز کیانی درباره گلایه شهروندان از افزایش بی رویه تعداد سازه های تبلیغات محیطی و مخدوش شدن چهره شهر می گوییم و از راهکارهای این سازمان برای رفع این گلایه شهروندان سوال می کنیم که به «خراسان رضوی» پاسخ می دهد: با چه معیاری می گویید چهره شهر را دستخوش تغییر کرده است؟ معیارتان چیست؟ تعداد زیاد یعنی چه؟  معیار و خط کش شما چیست؟ به چه تعداد می گویید زیاد؟ این که تعدادش زیاد شده، شهر هم گسترش پیدا کرده است. وی می افزاید: شما ابتدا طرح موضوع می کنید. قضاوت هم ‌می کنید. این ها همه مکان یابی و بر اساس طرح جامع تبلیغات نصب شده است، فکر نمی کنم تعدادش زیاد باشد. به هر حال در این شهر به این بزرگی و وسعت، لازم است سازه تبلیغاتی در تمام سطح شهر وجود داشته باشد.
کیانی تصریح می کند: ما در شهرداری سامانه ۱۳۷ داریم‌ و تا همین الان فقط دو سه مورد شاکی داشتیم که یک مورد در احمدآباد بوده و سازه ای در مقابل مغازه فروشنده ای باعث کاهش دید شده بود، یک مورد هم در فلسطین بود که مشکلی مشابه داشت‌. من شاکی دیگری ندیده ام. برای همراهی با آن دو شهروند نیز قرار شد آن سازه جابه جا شود که فکر می کنم تا الان جا به جا شده باشد‌.وی بازهم تاکید می کند: تعداد این‌سازه ها اصلا زیاد نیست و به تناسب است.‌ تعریف من و شما و دیگران از تعداد زیاد متفاوت است. ما براساس سنجش و مسافت مختلف در نقاط مختلف و با کارکردهای مختلف سازه ها را نصب می کنیم. از آن جایی که در بولوار  وکیل آباد غیر از پل های عابر و سواره، سازه دیگری نداشتیم حالا با نصب سازه جدید گمان می شود که تعدادش زیاد است و می تواند این برداشت وجود داشته باشد‌. وگرنه تعداد آن کارشناسی شده و مجوزهای لازم و مکان یابی را دریافت کرده است.در ادامه برای پیگیری نحوه واگذاری این ظرفیت به بخش خصوصی و احتمال وجود رانت در این زمینه مجدد با بهروز کیانی تماس می گیریم که وی پاسخی به تماس ما نمی دهد.