روزنامه آرمان امروز
1398/02/19
خروج از برجام به نفع ایران نیست
برجام نتیجه توافق کشورهای موسوم به 1+5 و ایران بود. منتها می‌توان گفت توافق اصلی میان ایران و آمریکا بود و از این جهت می‌توان گفت با خروج واشنگتن از این توافق عملا چیزی از برجام باقی نماند. اما این مساله بدان معنا نیست که ما در شرایط کنونی دست به اقداماتی همچون خروج از برجام و یا NPT بزنیم. به‌نظر می‌رسد اگر تهران دست به چنین اقداماتی بزند، طرف مقابل به هدفش که همانا خروج ایران از برجام بوده خواهد رسید. در این صورت ایران متهم به خروج از برجام میشود و در نتیجه آن، فشارها بیشتر شده و اجماع بین‌المللی علیه تهران شکل می‌گیرد. ضمن اینکه اروپا نیز بهانه خوبی برای عمل‌نکردن به تعهداتش خواهد داشت. به‌نظر می‌رسد هدف واشنگتن وادارکردن تهران به خروج از برجام بوده تا بدین‌وسیله بتواند فشارها علیه ایران را افزایش دهد. در داخل برجام هر آن چیزی که برای ایران مجاز شمرده شده، تهران می‌تواند در چارچوب توافق هسته‌ای و با استناد به بندها ی23، 26 و 37 برجام عمل کند. همچنین ایران می‌تواند در صورت عمل‌نکردن هر یک از طرفین به بندهای برجام بخشی از تعهدات خود را متوقف کرده و از میزان همکاری‌هایش با آژانس بکاهد و پروتکل الحاقی را به حالت تعلیق درآورد. مجموعه این اقدامات را تهران می‌تواند در چارچوب برجام انجام دهد و از سوی دیگر هیچ‌گونه بهانه‌ای هم به طرف مقابل ندهد. ایران می‌تواند از طریق فعالیت‌های دیپلماتیک، رسانه‌ای و تبلیغاتی روی این نکته تاکید کند که برجام یک توافق بین‌المللی بود که توسط قطعنامه 2231 شورای امنیت تکمیل شد و خروج یکجانبه آمریکا از توافق هسته‌ای، نقض قطعنامه شورای امنیت است. ایران می‌تواند با چنین اقداماتی در عرصه افکار عمومی در نظام بین‌الملل حقانیت خود را اثبات کند. از سوی دیگر تهران باید طرف اروپایی را وادار کند تا به تعهدات مالی مبنی راه‌اندازی اینستکس هرچه سریع‌تر عمل کرده و تصریح کند زمانی که منافع تهران تهدید شود، قاعدتا باقی‌ماندن در برجام برای ایران معنایی نخواهد داشت. برجام بزرگ‌ترین دستاورد دیپلماتیک اتحادیه اروپا بود و حفظ آن برای طرف‌های اروپایی مساله‌ای حیثیتی محسوب می‌گردد. اتحادیه اروپا با روی کار آمدن دونالد ترامپ به لحاظ سیاسی و اقتصادی عملا دچار مشکل شده است. مقابله با یکجانبه‌گرایی ایالات متحده در دوره ترامپ جزو برنامه‌های اتحادیه اروپا است اما اینکه اتحادیه اروپا تا چه میزان توان مقابله با ایالات متحده و ایستادن در برابر زیاده‌خواهی‌های آمریکا را دارد، جای سوال دارد. این نکته‌ای است که در تحلیل‌ها متاسفانه به آن توجه نمی‌شود. اتحادیه اروپا حتی اگر اراده لازم را برای ایستادن در برابر ایالات متحده داشته باشد، مخصوصا در رابطه با حفظ برجام، به‌نظر نمی‌رسد توان و پتانسیل لازم را برای این کار داشته باشد. به همین دلیل اتحادیه اروپا سیاستی را در پیش گرفته که می‌توان از آن تحت‌عنوان صبر استراتژیک نام برد. اروپایی‌ها منتظرند ببینند چه اتفاقی خواهد افتاد. ممکن است تمام برنامه‌های طرف اروپایی بر این مبنا باشد که گفت‌وگوها را ادامه دهند تا شاید در انتخابات 2020 آمریکا تحولی صورت گرفته و ترامپ پیروز نشود و دموکرات‌ها روی کار بیایند و روند بازگشت به برجام با دولت جدید در کاخ سفید صورت پذیرد. اما نکته مهم این است که اتحادیه اروپا توان لازم برای خارج‌کردن برجام از شرایط کنونی را ندارد. البته برخی بر این نظرند که اروپا در نهایت در برخی سیاست‌های معطوف به خاورمیانه با آمریکا هم‌نظر است که تهدیدهایی برای منافع اروپا وجود دارد. اما اتحادیه اروپا بر این نظر است که باید از طریق همکاری و تعامل و نه از طریق فشار، هجمه، تحریم، تهدید و برخوردهای قهرآمیز تهدیدها را مهار کرد. واقعیت امر این است که اروپایی‌ها نیز همانند ایالات متحده خیلی دید مثبتی نسبت به فعالیت‌های کشورمان در منطقه ندارند فقط نوع برخورد و روششان متفاوت است. بنابراین حفظ برجام از لحاظ حیثیتی و سیاسی برای اروپا بسیار مهم است نه به‌خاطر ایران، بلکه به‌دلیل حفظ و پیشبرد منافع اروپا در منطقه خاورمیانه، اما قدرت و توان مقابله و ایستادگی در برابر یکجانبه‌گرایی آمریکا را ندارند.*استاد دانشگاه و کارشناس روابط بین‌الملل
سایر اخبار این روزنامه
برجام در اغما
خروج از برجام نباید از ما شروع شود
آمريكامصالحه با ايران را با گزينه جنك دنبال مي كند
امروز وظیفه حوزه‌ها از گذشته سنگین‌تر است
راه‌اندازی گشت رضویون
در بازار ارز سرمایه‌گذاری نکنید
محاکمه رضوی و دلاویز و ۲۹ مدیر وقت بانک سرمایه
تصمیم خردگرایانه ایران در قبال برجام
یاد د اشـت‌‌هـای اخـتصـاصـی
اقدام هیبتی- حیثیتی ایران
خروج از برجام به نفع ایران نیست
نگران پس از من نباشید، نگران خصومت آمریکا باشید
محاکمه رضوی و دلاویز و ۲۹ مدیر وقت بانک سرمایه
در بازار ارز سرمایه‌گذاری نکنید
تصفیه دل و دوری از ریا (۲)
بورس سبزپوش شد، دلار رشد کرد
سانسور اطلاعات صادراتی!
این بار نوبیت آیت الله صادق لاریجانی
