روزنامه آفتاب یزد

مراقب باشیم آمریکا را خوشحال نکنیم

آفتاب یزد- گروه سیاسی: ایران، گام سوم، آری یا نه؟! پانزدهم شهریورماه آخرین فرصت اروپا برای منصرف کردن کشورمان از برداشتن سومین قدم در کاهش تعهدات برجامی‌اش است. پرسش اینجاست که آیا اروپا در این چند روز اقدامی که مانع این کار از سوی ایران شود، انجام خواهد داد؟
محمدعلی بصیری کارشناس مسائل بین‌الملل درباره گام سوم کاهش تعهدات برجامی ایران با ما به گفت‌وگو می‌نشیند.

ایران گام سوم را برخواهد داشت یا نه؟


همواره ایران به این نکته اشاره کرده بود که اگر اروپا حرکت جدی را در راستای منافع ایران و اجرای تعهدات برجامی بردارد آن‌ها نیز گام سوم را متوقف می‌کنند و چه بسا اگر اقدامات اروپا بسیار مثبت باشد از دو گام قبلی هم صرفنظر کرده و دوباره به صورت کامل به برجام برخواهند گشت.
اما ظاهرا اروپایی‌ها، حداقل خواسته ایران
را تاکنون محقق نکردند. با این حال کشورمان تا دقیقه 90 که پانزده شهریور است سعی می‌کند با دیپلماسی غیر مستقیم به اروپا پیام بفرستد تا دراین چند روز باقی مانده، آن‌ها حرکتی کنند تا ایران گام سوم را برندارد.

گام سوم ایران قرار است به کدام سمت وسو برود آیا ممکن است،خروج از برجام تلقی شود؟
ایران احتمالا باز هم درصد غنی‌سازی را بالاتر ببرد، البته در گام‌های بعدی ممکن است از برجام یا حتی ان پی تی خارج شود. اینها را باید در گام‌های بعدتر و سخت‌تر دید. بنابراین فکر می‌کنم که ایران در گام سوم از غنی‌سازی 4.5 درصد نیز عبور می‌کند و بالاتر می‌رود.

این که در گام سوم ایران غنی‌سازی بیست درصد را عملی کند بعید می‌دانید؟
ممکن است تا 20 درصد هم برویم اما باید دید که چه تصمیمی گرفته می‌شود.

اروپا باید چه اقدامی در این چند روز انجام دهد تا ایران را از برداشتن گام سوم منصرف کند؟ کشورمان تعریف معینی از اقدام عملی اروپا برای منصرف شدن ایران از گام سوم داشته است؟
به هر حال اینستکس و تعهد اروپا نسبت به خریدو انتقال نفت ایران، مطالبه کشورمان است. اما اروپایی‌ها بازی می‌کنند و هنوز اینستکس عملی نشده است. خود اینستکس هم عایدی‌اش برای ایران یک مبلغ محدود برای کالای محدود است.

وقتی فدریکا موگرینی بعد از دو ماه از انتشار خبر انجام اولین تراکنش اینستکس می‌گوید هنوز این تراکنش به سرانجام نرسیده است و اینستکس زمان زیادی می‌برد، با این اوصاف باید گام سوم ایران را حتمی دانست؟
اروپا با شعارهایی که می‌دهد نقش پلیس خوب را بازی می‌کند. آن‌ها عملا با آمریکایی‌ها بیشتر همکاری می‌کنند. آنها به دنبال این هستند که در بلند مدت نتایج خواسته‌های ترامپ را به ایران تحمیل کنند، این یک واقعیت است. نمونه‌اش اقدامات اخیر فرانسه است. با این بازی درواقع در صدد هستند تا توان اقتصادی ایران تحلیل برود و زمانی که این توان تحلیل رفت، آن گاه خواسته‌های آمریکا و اروپایی‌ها در بحث مذاکرات و تعهدات جدید شکل می‌گیرد. بنابراین آنها زمان می‌خرند. اروپا با زبان چانه زنی و دیپلماسی و آمریکایی‌ها با زبان فشارو تهدید. ولی هردو یک هدف را تعقیب می‌کنند و آن این است که ایران را بیشتر از این محدود کرده و خلع سلاح کلی کشورمان را در حوزه‌هایی که نسبت به آن حساس هستند به ثمر بنشانند.

آقای بصیری! ممکن است اروپا در فرصت باقی مانده تا پانزدهم شهریور تزریق 15 میلیارد دلار به اینستکس را عملیاتی کند تا از طریق آن جلوی گام سوم را بگیرد. آیا این 15 میلیارد چیزی هست که ایران را از برداشتن گام سوم منصرف کند؟
این موضوع بستگی به مسئولین کشورمان دارد، اگر تا حدودی منافع را تضمین شده بدانند با همین 15 میلیارد، فعلا گام سوم را به عقب می‌اندازند اما مبلغ قابل تامل نیست و بازهم ممکن است علی رغم این تزریق فرایند اینستکس عملیاتی نشود.

نظر شما چیست، آیا ایران حاضر خواهد شد،
علی رغم آنکه اینستکس تراکنشی را هنوز عملیاتی نکرده، با تزریق 15 میلیارد به این سازو کار، عملیاتی نشدن تراکنش‌های اینستکس را ندید بگیرد و گام سوم را رهاکند؟
ممکن است. به هر حال ممکن است ایران غیر از اینستکس نیز موضوع به ظاهر کوچکی را به عنوان فرصتی برای به تعلیق‌انداختن گام سوم بداند اما تا کنون حتی این اقدامات کوچک هم انجام نشده‌اند تا ایران منصرف شود.

از دیدگاه شما ایران در شرایط فعلی باید گام سوم را بردارد یا این اقدام به صلاح نیست؟
به هر جهت باید از همین الان تا روز پانزدهم شهریور ماه، رایزنی‌ها و چانه زنی‌ها صورت بگیرد، نمی‌توان بی‌گدار به آب زد، باید از فرصت‌ها استفاده شود، برای همین است که ظریف به اروپا پیغام می‌دهد که تا پنجشنبه درجهت
منصرف کردن تهران فرصت دارند.

فکر می‌کنید چه چشم‌اندازی بعد از گام سوم ایران، پیشروی کشورمان، منطقه و رابطه با اروپا خواهد بود؟
قاعدتا مسئله پیچیده‌تر می‌شود. از همین روست که ایران در برداشتن گام سوم نسبت به دو گام دیگر احتیاط می‌کند و مدام از احتمال لغو این گام در صورت اقدامی مثبت از طرف اروپایی می‌گوید. به هر حال بعد از گام سوم مذاکره با اروپا مشکل‌تر هم می‌شود.

فکر می‌کنید برداشتن گام‌های اول و دوم تا چه میزان برای منافع ایران موثر بود که اکنون ایران از گام سوم سخن می‌گوید؟ آیا به نظرتان گام سوم روش خوبی برای تغییر رویه اروپاست؟
ببینید! ظاهرا آن‌ها نیز به این جمع‌بندی رسیدند که اگر ایران با همین فرمان گام‌ها را بردارد، نهایتا با خروج ایران ازبرجام و سپس بردن پرونده ایران به شورای امنیت،کشوررا دوباره پای میز مذاکره دیگری می‌آورند. یکی از ابزارهایی هم که در راستای این اقدام دارند وقت کشی و سوزاندن زمان در برابر عمل به تعهداتشان در فاصله بین برداشته شدن این گام هااز سوی ایران است، وگرنه اروپا می‌توانست حق ما را بیشتر از این بدون اینکه دردسری از سوی آمریکا برایش داشته باشد به ما بدهد. بنابراین آن‌ها از سوختن زمان و گام‌های ایران نگرانی آن چنانی ندارند وگرنه حقوق زیادی به ایران می‌دادند. اروپایی‌ها بر این باورند که دست ایران بسته‌تر از آنهاست برای همین است که منفعل عمل می‌کنند.

ظریف! بارها در اظهاراتش از جمله در روز گذشته تاکید براین داشت که برخلاف اروپا، چین و روسیه به برجام پایبند بودند، اساسا پایبندی روسیه و چین به برجام در یکساله اخیر چه قدر به کار ایران آمده است که تهران دائم از آن سخن می‌گوید؟
به هر حال چین و روسیه جزو طرف‌هایی هستند که با ایران خریدو فروش نفت دارند یا تجارت می‌کنند، بدیهی است این دو کشور در مباحث اقتصادی نسبت به اروپا همراه‌تر با ما بوده و البته هر از گاهی برخی شرکت‌های مثلا چینی نیز در دورزدن تحریم هابه ایران کمک کردند. اما این دوکشور هم تازمانیکه ایران در برجام است به صورت جسته و گریخته این کار‌ها را انجام می‌دهند. اگر ایران گامی بردارد که خروج ازبرجام به شمار بیاید آن موقع موضع این دو به سمت اروپا و آمریکا برمی گردد. چین وروسیه چون به غرب تعهد دارند بیشتر به طرف غرب متمایلند تا به سمت ایران.

سوال بعدی من نیز این است که
بعد از گام سوم ایران، چه قدر می‌توان روی کمک‌های چین و روسیه حساب باز کرد؟
مثل دوره‌های قبل است. اما باید بپذیریم منافع چین و روسیه به سمت غرب به مراتب بیشتر از ایران است و در آخر، روسیه و چین با طرف غربی هم پیمان خواهد شد.

بنابراین چرا ظریف اینقدر به خوش عهدی
چین وروسیه اشاره کرده و روی آن‌ها حساب می‌کند؟
بدیهی است در شرایط چانه‌زنی کنونی، او برای کاهش فشارها باید چنین بگوید، اگر قرار باشد تا وی نیز چین وروسیه را در کنار اروپا قراردهد چیزی جز فشارهای بیشتر علیه ایران به ارمغان نمی‌آورد. به هر حال از این ستون به آن ستون فرج است و از همین روست که اکنون از چین وروسیه می‌خواهد به نفع ایران استفاده کند.

اگر ایران گام سوم را بردارد این موضوع در نهایت به سمت مذاکرات با آمریکا و وبرجامی جدید ختم خواهدشد؟
بستگی به این دارد که گام سوم چگونه تعبیر شود، اگر این گام به معنای خروج از برجام برای طرف اروپایی تلقی شود آن موقع می‌توان گفت که به سمت این مسیر می‌رویم. به هر حال ایران در پس این گام‌ها به دنبال بازی با زمان هم هست. از همین روست که هیچ گاه خروج کامل از برجام را کلید نزده است، ایران می‌خواهد تا این روند را تا سال 2020 تداوم دهد، چون کشورمان امیدوار است که ترامپ در آن سال رئیس جمهور نباشد و یک دموکرات بر سر کار بیاید. ایران اکنون به دنبال مدیریت گام‌های کاهش تعهداتش براساس این فرمول است. اما ایران اگر مطمئن شود که ترامپ رئیس جمهور باقی می‌ماند آن موقع وضعیت فرق می‌کند و حتی ممکن است مذاکرات با همین دولت را نیز رد نکند.

ظریف در اظهارات اخیر خود با صراحت گفته بود،احتمال آنکه ترامپ در چهارساله دوم رئیس جمهور بماند خیلی زیاد است. این به معنای آن است که آن سناریو و تلاشی که ایران تا سال 2020 زمان بخرد، دیگر فراموش شده است. اگر ترامپ در 2020 پیروز میدان شود چه خواهد شد؟
ایران در آن صورت سناریوی دیگری را در پیش خواهد گرفت و آن جدا کردن هرچه بیشتر ترامپ از اطرافیانش مانند پامپئو و بولتون است. اینکه می‌بینید ظریف در مدتی تلاش داشت تا گروه بی‌
را به معنای گروهی که سعی می‌کنند ترامپ را به سمت تندروی ببرند در ادبیات سیاسی جا بیندازد.
می‌تواند ناشی از همین پیش‌بینی حضور ترامپ در چهارساله دوم ریاست جمهوری باشد. ایران در مرحله اول امیدوار است که ترامپ و جمهوریخواهان در سال 2020 بر سر کار نباشند، اما بعد از آن پروژه دیگری را نیز دنبال می‌کند و آن جداسازی ترامپ از سایر تندروهاست تا مسیر دیپلماسی با او به طور کلی بسته نباشد. اکنون هم ایران نشان داد تا موضع تندروهای اطراف ترامپ مانند بولتون و پمپئو که می‌گفتند ظرف شش ماه تا یکسال اقتصاد ایران درهم‌می‌شکند یا فرو می‌پاشد و با دادن حداکثر امتیازها با آمریکا مذاکره می‌کند، باطل است.

ایران در چهارساله دوم ترامپ را باید چگونه تصور کنیم؟
اگر فشارها مدیریت شود ایران شاید بتواند در چهارساله دوم هم مذاکرات غیر مستقیم حداقلی انجام دهد تا وارد برجام دومی که آمریکا با آن شرایط می‌خواهند نشود. ایران زمان می‌خرد تا فشارها و تحریم‌ها را به حداقل برساند و شاید بیش از این هم زمان را بتواند ولو در چهارساله دوم ترامپ مدیریت کند تا به پنج سال بعد و انتخابات 2024 برسد.

بنابراین ایران پیش‌بینی چهار ساله دوم ترامپ را هم کرده است.
قاعدتا همین طور است. هرچند در رسانه‌ها برخی از شکست ترامپ می‌گویند اما کشورمان چهارساله دوم ترامپ را پیش‌بینی کرده است.

تحلیل خود شماچیست؟ واقعا در شرایط فعلی ایران باید چه بکند؟ آیا باید این گام‌های کاهش تعهدات را با این شرایط ادامه بدهد یا باید راهکار دیگری‌اندیشید؟
به هر حال دولت کار درستی را طبق محاسباتی انجام می‌دهد.

چرا کار درست؟
برای آنکه واقعا امتیاز حقوق برجامی امان را از اروپا نگرفتیم و چیزهایی که می‌خواستیم محقق نشده است. اما نباید کاری هم بکنیم که آمریکا خوشحال شود.

از دید شما گام سوم را باید چگونه برداشت؟
باید به گونه‌ای باشد که برچسب خروج از برجام به ایران نخورد تا روسیه و چین هم علیه ما تحریک نشوند. گام سوم را به گونه‌ای برداریم که فشار براعضای اتحادیه اروپا و آمریکا بیشتر شود اما باید به درستی این موضوع را محاسبه کرد. ایران باید روی قسمت‌هایی که حساسیت عمومی را نسبت به فعالیت‌های هسته‌ای مان بالا می‌برد اما در عین حال آن‌ها را علیه ما بسیج نمی‌کند، تمرکز داشته باشد. ایران باید در گام سوم تمام این محاسبات و سبک و سنگین‌ها را داشته باشد. حالا چه غنی‌سازی را بیشتر کنیم،آزمایش‌های موشکی اضافه انجام دهیم، یا بخش‌های دیگری از سانتریفیوژها را ادامه دهیم.
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
به امید دیدارِ «یسنا» (شهروند)پرونده‌ای که باز است (اعتماد)افزایش ۳۵ درصدی حقوق بازنشستگان تأمین اجتماعی (خراسان) آمریکا با آتش بازی نکند؛ سلاح‌هایی در اختیار داریم که فکرش را هم نمی‌کنید (کيهان)
سایر اخبار این روزنامه
بارگذاری اطلاعات پروانه وکالت در سایت مجوزهای کسب و کار الگویی کارآمد برای فقر زدایی جاکلیدی‌ها هم گران شده بود در اندوه ماتادورها و دلتنگی دره‌های آن سوی سویل، ژانا از درد رها شد و استخوان‌هایش در کرانه‌های آسمان چرا برداشتن گام سوم لازم است رتبه نخست کنکور در مترو دستفروشی می‌کند! آقایان به انتقادهای تند کیهان و سلام زمان پدرم نگاهی بیندازند مراقب باشیم آمریکا را خوشحال نکنیم استخدام ماهیگیر به جای تصفیه فاضلاب پنج پیش فرض ترامپ که محقق نشد رواج معلم خصوصی شبکه صرافان قلابی در کمین تاجران ایرانی هنر هیچ‌وقت به انتها نمی‌رسد سامانه‌های مخفی‌ای داریم که قدرت برترساز ما خواهد بود الگویی کارآمد برای فقر زدایی جاکلیدی‌ها هم گران شده بود اونا کجا ما کجا