شاید کوتاه و مقطعی!

آفتاب یزد – گروه اقتصادی: هراس جهان از ویروس موسوم به کرونا که از کشور چین به دنیا سرایت کرده است تمامی ندارد. اقتصاد دنیا تحت تاثیر این امر قرار گرفته تا جایی که شاهد ریزش بازارهای جهانی هستیم. از آنجایی که کشور چین اولین و بزرگترین شریک تجاری ایران است، همواره بیم آن می‌رود که این روابط حداقل در کوتاه مدت تحت تاثیر گسترش شیوع ویروس مرگبار کرونا قرار گیرد.
> سطح روابط تجاری ایران و چین
ایران فروشنده انرژی و مواد خام به دنیا بوده و چین هم بزرگترین خریدار این نوع کالاست. از طرف دیگر چین بزرگترین صادرکننده تکنولوژی، ماشین آلات و کالا در دنیا به حساب می‌رود و بیش از ۸۰ درصد واردات ما هم مواد اولیه و کالاهای واسط است که از طریق چین
تامین می‌شود.


مناسب بودن روابط سیاسی به علاوه مکمل بودن اقتصاد دو کشور باعث می‌شود که رابطه آنها همیشه رو به رشد بوده و هر سال افزایشی از نظر حجم کالا وجود داشته است. هرچند امکان دارد برخی سالها اندکی بالا و پایینی درباره ارزش دلاری مبادلات اتفاق افتاده باشد که متاثر از قیمت‌های جهانی انرژی و مواد خام بوده است.
چین شریک اول تجاری بیش از ۱۳۰ کشور است و ما یکی از آن کشورها هستیم. حتی کشورهایی هم هستند که از نظر سیاسی در اردوگاه‌های معروف به غرب و آمریکا جای دارند، اما باز هم شریک اول تجاری آنها چین است. این مسائل واقعیت اقتصادی است و ربطی به سیاست ندارد.
> ایران سومین شریک تجاری چین در خاورمیانه
در خاورمیانه ایران سومین شریک چین است، اولین شریک عربستان و دومین امارات که آن‌ها در اردوگاه‌های سیاسی دیگری هستند، اما بیش از همه با چین ارتباط دارند. امروز اقتصاد چین ۱۶ درصد از کل اقتصاد جهان را به خود اختصاص داده و سهم ۳۰ درصدی رشد اقتصاد دنیا را در اختیار دارد. رقم تجارت میان ایران وچین در سال 2019 رقم به بیش از ۲۰ میلیارد دلار رسیده است. از این سو بیم آن می‌رود حجم تجارت کشورمان با چین به‌خاطر این بیماری تحت تاثیر قرار گیرد. هنوز یک ماه از سال نگذشته که بازار نفت جهان بزرگترین دشمن امسال خود را پیدا کرده است که هنوز علاجی برای آن وجود ندارد.
ویروس کرونای جدیدی که در چین شایع شده است، شبیه سارس یا سندرم حاد تنفسی است که به شدت تنفس را دشوار کرده و باعث تب و خستگی شدید می‌شود. شیوع این ویروس قیمت‌های نفت را پایین برده است زیرا انتظار می‌رود تقاضا برای نفت در چین که یکی از بزرگترین بازارهای جهان است، ضربه ببیند. هر چند گفته می‌شود راه درمان این ویروس کشف شده اما برای اطمینان بخشی به دنیا هنوز راه طولانی پیش پای چینی‌ها است.
> وضعیت بازار نفت جهان
با ویروس چینی چه می‌شود؟
این ویروس نه تنها مرگبار بوده بلکه به شدت مسری هم است و هراس از آن اکنون به بازارهای نفت دنیا نیز سرایت پیدا کرده است. نگرانی شخصی از احتمال سرایت ویروس و بیماری باعث خواهد شد مردم تاحدودی سفر رفتن را متوقف کنند. حتی این واهمه که مردم ممکن است سفر رفتن را متوقف کنند، کافی است تا باعث افول اقتصادی شود. نگرانی‌های فردی شاید با نگرانی‌های اقتصادی بی‌ارتباط به نظر برسند اما در اقتصاد جهانی انعکاس پیدا می‌کنند زیرا مردم عادت‌های سفر رفتن، خرید و تجارت را تغییر می‌دهند. بازارهای نفت حساسیت ویژه‌ای به تقاضای چین برای نفت دارند. تقاضای چین برای نفت یکی از عوامل موثر بر قیمت‌ها در سال ۲۰۱۹ بود. حتی تصور این که تقاضا از سوی چین که دومین مصرف‌کننده بزرگ نفت جهان به شمار می‌رود، افت پیدا کند ریسک ژئوپلیتیکی و اختلالات تولید نفت مانند حمله به تاسیسات نفتی عربستان سعودی در سپتامبر گذشته و توقف فعلی تولید بیش از یک میلیون بشکه در روز نفت لیبی را تحت الشعاع قرار داد. شاید از نظر مصرف نفت چین با مصرف ۱۳.۵میلیون بشکه در روز نفت در سال ۲۰۱۸ بسیار پایین‌تر از آمریکا با مصرف ۲۰.۵ میلیون بشکه در روز قرار می‌گیرد اما چرا چین خیلی اهمیت دارد؟ در توضیح این موضوع باید خاطرنشان کرد رشد تقاضا برای نفت است که روی قیمت‌ها تاثیر می‌گذارد و رشد تقاضای چین برای نفت بسیار بیشتر از آمریکا است. در واقع نرخ رشد سالانه تقاضا برای نفت چین ۵.۵ درصد و در مقابل، آمریکا ۰.۵ درصد بوده است. و عمده نفتی که چین مصرف می‌کند وارداتی است که به اهمیت این کشور در بازار نفت می‌افزاید. حتی اوپک و موفقیتش در اجرای پیمان محدودیت عرضه هم نمی‌تواند اخبار منفی که پیرامون کندی رشد تقاضای چین وجود دارد را تحت الشعاع قرار دهد. از همه تهدیداتی که برای صنعت نفت در سال ۲۰۲۰ پیش‌بینی شده بود هیچ کس انتظار نداشت شیوع سریع یک ویروس در چین بیش از هر اتفاق دیگری روی تقاضای این کشور برای نفت تاثیر منفی بگذارد. تمامی جوانب اقتصاد روی بازار نفت اثر می‌گذارد اما آنچه در این میان قابل توجه است، تاثیر این ویروس روی سفر است که به نوبه خود روی سفرهای هوایی و مصرف سوخت جت و بنزین تاثیر دارد. با استمرار عرضه بالا در بازار، افت تقاضا زمانی بدتر از این نمی‌توانست اتفاق بیفتد. آن هم زمانی که بازار نفت امیدوار بود تقاضا در آستانه تعطیلات سال نوی چینی که زمان افزایش سفر و هدیه دادن است، افزایش پیدا کند. در برابر چنین رویدادی از دست اوپک حتی با وجود فلج شدن تولید لیبی و کاهش بالاتر از میزان توافق شده تولید عربستان سعودی، کار چندانی ساخته نیست. ویروس جدید ممکن است تاثیر مشابه شیوع بیماری سارس داشته باشد که در سال ۲۰۰۲ باعث افت ۲۰ درصدی قیمت نفت شد. تحلیلگران گلدمن ساکس هفته گذشته پیش‌بینی کردند با توجه به تاثیر بیماری سارس، شیوع ویروس جدید ممکن است به قیمت کاهش تقاضا برای نفت به میزان ۲۵۰ هزار بشکه در روز در سال ۲۰۲۰ تمام شود که شامل ۱۷۰هزار بشکه در روز تقاضا برای سوخت جت خواهد بود. بانک آمریکایی گلدمن ساکس پیش‌بینی کرد
تقاضای چین برای نفت ممکن است به دلیل شیوع ویروس کرونای جدید افت کند و باعث شود قیمت نفت حدود سه دلار در هر بشکه کاهش پیدا کند اما قیمت‌های نفت طی چند روز گذشته بیش از چهار دلار و ۵۰ سنت در هر بشکه کاهش پیدا کرده و قیمت نفت برنت اکنون بالای ۶۰ دلار است و اختلال تولید نفت در لیبی را کاملا نادیده گرفته است. پیامدهای ویروس جدید آشکارا شده و زندگی روزمره را مختل کرده است. طبق گزارش روزنامه نیویورک تایمز، در چین اکران فیلمها به تعویق افتاده و مقاصد جذاب گردشگری شامل شهر ممنوعه تعطیل شدند و مردم برنامه‌های سفرشان را لغو کردند. بر اساس گزارش اویل پرایس، سوال این نیست که آیا این ویروس باعث افت تقاضا برای نفت خواهد شد یا خیر بلکه سوال این است که این ویروس تقاضا برای نفت را چه میزان کاهش خواهد داد. برآورد دقیق تاثیر بیماری جدید راحت نیست زیرا چین درباره پیشرفت این ویروس شفافیت
به خرج نمی‌دهد.
> ایران نگران از دست دادن شریک تجاری خود باشد؟
اما ایران باید برای از دست دادن شریک اول تجاری خود تحت تاثیر بیماری مهلک کرونا دست بردارد؟ به خصوص که ایران صادرات نفت خود را در شرایط سخت تحریم‌ها به چین دارد و سایر کالاها نیز هر دو کشور مبادله می‌کنند.
مجیدرضا حریری رئیس اتاق ایران و چین می‌گوید: ویروس کرونا با تعطیلات سال نوی میلادی در چین مصادف شده است و این موضوع ارتباطی به افزایش قیمت طلا و نفت جهانی ندارد.
> رئیس اتاق ایران و چین: کاهش سطح مبادلات
مقطعی است
رئیس اتاق ایران و چین در پاسخ به این پرسش که آیا ویروس کرونا در تجارت ایران و چین اثرگذار است؟ گفت: این بیماری تنفسی است و ربطی به کاهش حجم مبادلات تجاری ایران و چین ندارد. ممکن است ظرف یک ماه آینده تغییراتی در سطح مبادلات تجاری ایران و چین ایجاد شود، اما این کاهش سطح مبادلات تجاری مقطعی است. وی در ادامه افزود: پیش‌بینی کاهش سطح مبادلات تجاری با چین هم به علت شروع تعطیلات سال نوی میلادی است اما تاثیر چندانی در کاهش میزان مبادلات تجاری ندارد؛ این در حالی است که عده‌ای از تحلیلگران معتقدند قیمت نفت، طلای جهانی، فلزاتی همچون فولاد و سنگ آهن به دلیل شیوع این بیماری افزایش یافته است. او اظهار کرد: اینکه گفته می‌شود قیمت طلا و نفت جهانی به دلیل شیوع این نوع بیماری‌ها افزایش یافته فرضیه‌ چندان درستی نیست؛ چرا که این بیماری با تعطیلات سال نوی میلادی در چین مصادف شده است. معتقدیم با تمهیداتی که دولت چین در نظر گرفته این بیماری ظرف دو هفته آینده مهار خواهد شد.