روزنامه ابتکار

آیا نوازندگان خیابانی به دنبال دریافت مجوز می‌روند؟ چاله بوروکراسی سر راه موسیقی خیابانی

گروه فرهنگ و هنر – شهر شاید از دور به نظر چند ساختمان و خیابان و اتوبان بیاید، شاید دود و ترافیک برایمان تداعی‌کننده شهر باشد اما شهر و زیست شهری چیزی بیش از این است. فرهنگ هر شهر، هویت آن را شکل می‌دهد و موسیقی خیابانی بخشی از آن است. گرچه موسیقی خیابانی در اکثر شهرهای دنیا امری پذیرفته شده است اما نوازندگان خیابانی در کشور ما همچنان با مشکلاتی دست‌و پنجه نرم می‌کنند.
شهر، تنها مجموعه‌ای از کالبدهای ساخته شده به دست انسان نیست. شهر، به معنای صحیح‌تر، منظری است که از عناصری متعددی تشکیل شده و است عناصر به واسطه درک شهروندان از آنها شکل می‌گیرد. بخشی از ذهنیت‌های افراد هم به واسطه رویدادهای سیال در شهر شکل می گیرد. موسیقی خیابانی، هنری شهری و رویدادی سیال است که به دلیل ارتباط بی واسطه و مستقیم با مخاطب، ذهنیت‌های قوی و عمیقی را برای او رقم می‌زند و چهره شهر را تغییر می‌دهد. این هنر شهری از قرون اولیه میلادی در غرب وجود داشته و در ایران نیز از دوران پیش از اسلام حیات خود را آغاز کرده است. بنابراین، موسیقی خیابانی، هنری غربی و وارداتی نیست و از گذشته در فرهنگ شرقی و ایرانی- اسلامی جایگاهی ویژه داشته است.
هنر خیابانی را به صورت کلی اینگونه تعریف می‌کنند: «هنر خیابانی به نوعی از آثار هنری اطلاق می‌شود که در مقابل آثار هنری رسمی موزه‌ها، کلیساها و گالری‌ها سربرآورده است.» موسیقی هم یکی از شاخه‌های هنری است که اتفاقا از نوع خیابانی‌اش به شدت استقبال می‌شود.
از آنجا که ورود به مارکت موسیقی کار ساده‌ای نیست موسیقی خیابانی یکی از راه‌های عرضه هنر این جوانان به مخاطبان است. در بسیاری از کشورهای دنیا موسیقی خیابانی بخشی از زندگی روزمره مردم است. افراد بسیاری ساعت‌ها در گوشه خیابان‌ها یا پارک‌ها برای مدتی با سازشان برای عابران می‌نوازند و در مقابلش عابرانی اگر بخواهند، هر مبلغی که دوست داشته باشند را در کلاه یا ظرف‌شان می‌ریزند. حتی در بعضی کشورها حتی برای نوازندگان خیابانی جشنواره هم برگزار می‌کنند و آن‌ها را مورد حمایت قرار می‌دهند اما متاسفانه موسیقی در کشور ما با سختی‌ها و مشکلات بسیاری دست به گریبان است. در این میان موسیقی خیابانی اوضاع وخیم‌تری به نسبت موسیقی‌های رسمی دارد.


حتما شما هم هنگام تردد از خیابان‌های شلوغ شهرتان با جوانانی رو‌به‌رو شده‌اید که ساز به دست تلاش می‌کنند تا بهترین اثری را که می‌توانند برای مخاطب بنوازند، عابران هم به عنوان مخاطبان این کنسرت‌های بسیار کوچک خیابانی اجرای این جوانان را نگاه می‌کنند اما همیشه کار این نوازندگان به همین راحتی هم نیست. گاهی برخوردهایی با آن‌ها به دلیل همین نواختن موسیقی صورت می‌گیرد، سازهای‫شان توقیف می‌شود یا حتی با خودشان برخوردهای نامناسبی صورت می‌گیرد. به عنوان مثال دو سال گذشته در یکی از شهرهای شمالی برخورد بدی با سه نوازنده شمالی شد که بازتاب گسترده‌ای هم در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها داشت. بارها درباره لزوم ساماندهی موسیقی خیابانی صحبت شده است. مرداد ماه سال 97، اعلام شده بود که کمیسیون فرهنگی مجلس، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، شهرداری تهران، وزارت اطلاعات و ناجا تصمیم‌ گرفته‌اند که برای اجراهای خیابانی موسیقی باید مجوز دریافت شود. قرار بود با این مجوزها گروه‌های موسیقی که اجراهای خیابانی دارند بتوانند در پارک‌ها، مراکز خرید، مراکز تفریحی، بازار، خیابان و .. اجرا داشته باشند. بنابراین این گروه‌ها به رسمیت شناخته می‌شدند. حجت‌الاسلام احمد مازنی، رئیس وقت کمیسیون فرهنگی مجلس دراین‌باره گفته بود که ملزم کردن گروه‌های موسیقی خیابانی صرفاً به خاطر «حفظ احترام نوازندگان» آنهاست.
اما پروانه سلحشوری، عضو سابق کمیسیون فرهنگی مجلس اما پیش از این گفته بود «منوط کردن اجراهای موسیقی خیابانی به کسب مجوز از مراجع دولتی و حکومتی تصمیمی کاملاً اشتباه، با تبعات منفی خواهد بود».
حجت نظری همان سال گفته بود: وزارت ارشاد باید محور تصمیم‌گیری باشد و مجموعه‌هایی همچون شهرداری و پلیس نیز کمک‌کننده باشند. اگر می‌خواهیم اقدام جدی در‫مورد تعیین وضعیت گروه‌های موسیقی خیابانی اتفاق بیفتد باید وزارت ارشاد وارد میدان شود؛ در غیر این صورت شهرداری نمی‌تواند با بخشنامه و مصوبه به ادامه فعالیت این گروه‌ها کمک کند. به همین دلیل نیز لازم است که کارگروهی برای بررسی وضعیت و حمایت از این هنرمندان با محوریت وزارت ارشاد تشکیل شود.
حالا پس از گذشت دو سال نظری دوباره با تاکید بر همان موارد قبلی از لزوم تعیین تکلیف گروه‌های موسیقی خیابانی از سوی وزارت ارشاد گفته است: شورای شهر تهران با مصوبه ساماندهی مشاغل سیار و بی‫کانون، تمام مشاغل سیار از جمله گروه‫های موسیقی خیابانی را به رسمیت شناخته است. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز باید این گروه‌های موسیقی را تعیین تکلیف کرده و نسبت به ارائه مجوز لازم به این گروه‌ها اقدام کند.
نظری با بیان اینکه شورا و شهرداری درمورد سایر مشاغل نیز این دغدغه‌ها را دارد، گفت: می‌بینید که درمورد ون کافه‌ها نیز با وجود اینکه شهرداری به آنها مجوز فعالیت در شهر را می‫دهد، اما لازم است که صنف مربوطه نیز مجوزهای لازم را صادر کند. مثلا به دلیل کافه بودنش باید فارغ از جواز کسب، مجوزهای بهداشتی لازم را از وزارت بهداشت اخذ کند. به‌طور کلی مجوزهای لازم را از مراجع قانونی می‌گیرند و مجوز حضور در فضاهای شهری را هم شهرداری، مطابق مصوبه شورای شهر صادر خواهد کرد.
به گفته این عضو شورای شهر تهران، در‫مورد موسیقی خیابانی نیز ما در مدیریت شهری می‌توانیم به آنها محل‌هایی برای فعالیت داده و فعالیت آنها را تسهیل کنیم. اما باید مجوز فعالیت خود را از وزارت ارشاد اخذ کنند. چراکه حتی اگر شهرداری نسبت به ارائه مجوز به این گروه‌ها اقدام کند، اما آنها مجوز از وزارت ارشاد نداشته باشند، نهادهای دیگر می‌توانند مانع فعالیت این گروه‌ها در سطح شهر شوند.
وی با بیان اینکه نیاز داریم تا نگاه مثبت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را برای ساماندهی این مهم داشته باشیم، گفت: من حاضر هستم به عنوان نماینده مردم و عضو کمیته سیاست گذاری و نظارت مصوبه ساماندهی مشاغل سیار و بی کانون، با هر مرجع ذی‫صلاح و ... مذاکره کنم تا مقدمات فعالیت کاملا قانونی این عزیزان را داشته باشیم چرا که این حضور نه ‌فقط به توسعه اشتغال کمک می‌کند، بلکه باعث افزایش نشاط اجتماعی نیز خواهد شد. به‌خصوص ما در شرایط کرونایی و پسا کرونا، به ‌شدت به افزایش نشاط اجتماعی و فعالیت‌های مفرح نیازمندیم.
نظری با بیان اینکه شهرداری تنها یک بعد از ساماندهی این گروه‌ها است و لازم است وزارت ارشاد وارد شود، افزود: درصورتی که تعامل لازم بین نهادهای مختلف صورت نگیرد احتمالا این نهادها مطابق قوانین و مقررات، شهرداری را وادار خواهند کرد تا وارد عمل شده و در راستای همین قوانین، مانع فعالیت این گروه‌ها خواهند شد.
حال پرسش این است که چرا این افراد که قرار نیست تولیدات‌شان را به عرضه انبوه برسانند یا محتوای فرهنگی‌شان را در قالب سی‌دی و‌... توزیع کنند و به فروش برسانند، باید به چنین مجوزهایی نیاز داشته باشند؟ آن هم در شرایطی که دریافت مجوز از نهادهای مربوطه معمولا پروسه‌ای طولانی و فرساینده است. اصلا آیا نوازندگان خیابانی به دنبال دریافت مجوز می‌روند؟
در شرایطی که جامعه با بحران‌های روانی متعدد روبه‌رو است، یکی از راه‌های التیام، همراهی و همدلی است و هنر می‌تواند وسیله خوبی در این جهت باشد. شاید بهتر باشد کمی بیشتر به ظرفیت‌های موسیقی در چنین شرایطی نگاه کنیم و از این راه برای درمان روان آسیب‌دیده جامعه استفاده کنیم، چه بسا همین نت‌هایی که فضای شهر را رنگ‌آمیزی می‌کنند راهکار برون‌رفت از فشارهای مضاعف روانی موجود در جامعه باشد.
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
به امید دیدارِ «یسنا» (شهروند)افزایش ۳۵ درصدی حقوق بازنشستگان تأمین اجتماعی (خراسان)پرونده‌ای که باز است (اعتماد) آمریکا با آتش بازی نکند؛ سلاح‌هایی در اختیار داریم که فکرش را هم نمی‌کنید (کيهان)
سایر اخبار این روزنامه
آیا نوازندگان خیابانی به دنبال دریافت مجوز می‌روند؟ چاله بوروکراسی سر راه موسیقی خیابانی جلال‌خو ‌ش چهره اروپا میان دو صندلی آیا اصلاحات با کمبود کاندیدای ریاست جمهوری مواجه است؟ چالش بزرگ انتخاباتی اصلاح‌طلبان چند اظهارنظر جالب درباره حواشی پرونده اکبر طبری خبرساز شد از عضویت طبری در مجاهدین خلق تا ابهام‌های تصویر جسد قاضی منصوری «ابتکار» از چالش‌های پیش روی ساکنان محورهای تاریخی-‫فرهنگی درپی طرح‌های عمرانی شهرداری گزارش می‌دهد تهران و کابل در مسیر رفع حاشیه‌های اخیر قدم برمی‌دارند روابط ایران و افغانستان در جاده تعامل موسسه خیریه فعال در حوزه کودکان فقر و کار پلمپ شد «ابتکار» راهکار رویدادهای تجاری برای عبور از بحران کووید 19 را بررسی کرد اندوه تجارت در فراق نمایشگاه معاون اول رئیس‌جمهوری تاکید کرد بازگشت ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصاد کشور دغدغه‌ای ملی است ترامپ هم می‌خواهد سختگیر به‌نظر برسد و هم دنبال توافق است روایت بولتون از تضاد ترامپ-ترامپ بازگشت به پوپولیسم و پسرفت تراز توسعه خاورمیانه و‌ گسل تنش‫های لفظی ینگه دنیا بازگشت به پوپولیسم و پسرفت تراز توسعه