بازگشت به پوپولیسم و پسرفت تراز توسعه

امین جمشیدزاده *- این روزها در رسانه‫ها جدای از خبر داغ فوت قاضی منصوری مرتبط با پرونده طبری در رومانی که به سرعت بر روی تلکس خبرگزاری‫های داخلی و خارجی نشست. به کرات خبر از بازگشت پوپولیسم و خیز دوباره احمدی‫نژاد برای انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم در۱۴۰۰ می‫شود که در چند روز اخیر این قضیه با واکنش تند اصولگرایان مواجه شده است و احمدی‫نژاد پس از مدت‫ها در لفافه بودن و بست نشینی و گعده‫های شبانه و صدور بیانیه و مانیفست برای یاران غار خویش، وزرای سابق و حلقه زنارش در انتخابات مجلس یازدهم اکنون که تعدادی از آنان را راهی بهارستان کرده است با فراغ بال و خیالی آسوده پشت صحنه منتظر نقش‫آفرینی آنها بوده تا مقدمات حضور مجددش فراهم شود که در این بحبوحه چندی پیش شمس‫الدین حسینی وزیر اسبق اقتصاد وی در مصاحبه‫ای گفته بود رابطه عاطفیش سوای رابطه سیاسی‫اش با احمدی‫نژاد ادامه دارد و برقرار است و اکنون زمزمه‫هایی از بازگشت دوباره او به صحنه در جامعه برای انتخابات سال آینده شنیده می‫شود وی به خوبی واقف و آگاه است که پیروزی‫اش از راه سوم و پوپولیسم می‫گذرد که دو بار آن را آزموده و از آن سرفراز بیرون آمده است و حالا با به میان آمدن محک تجربه برای بار سوم می‫خواهد وارد گود شود چرا که از قدیم گفته شده شرط پهلوانی در زورخانه و رسیدن به این نشان اسم و رسم دار سه بار است اما غافل از این مسئله که مردم دست وی را خوب خوانده‫اند و بار دوم با صدور قطعنامه‫های پیاپی در سازمان ملل علیه کشور و شعارهای پوپولیستی عوام‫گرایانه جامعه را در ورطه قهقرایی قرار داد؛ پوپولیسم وی آموزه و روشی سیاسی بود در طرفداری نشان دادن از حقوق و علایق مردم عامه در برابر نخبگان جامعه که این قضیه در قرن بیستم میلادی بیشتر با جنبش‫های آمریکای لاتین (ونزوئلا، بولیوی، کوبا...) و هند شناخته می‫شد و نخستین بار در ایران در سال۱۳۸۴و پس از پیروزی در انتخابات سوم تیر در رقابت با رئیس فقید مجمع تشخیص مصلحت نظام آیت الله هاشمی رفسنجانی و رسیدن به کرسی ریاست جمهوری در پاستور ا...نژادی آن را پیاده کرد و به منصه بروز و ظهور رساند از دهه۱۹۸۰میلادی به بعد پوپولیسم در کشورهای کانادا، ایتالیا، هلند، اسکاندیناوی و ایالات متحده نیز درجاتی از موفقیت را به دست آورده است؛پوپولیسم دارای چند ویژگی کلی است:۱- جلب پشتیبانی مردم با توسل به وعده‫های کلی و مبهم با شعارهای ضد امپریالیستی «تحقق عدالت و مهرورزی در جامعه در خلال سال‫های ۸۴ تا ۹۲ و داعیه مدیریت جهان از شعارهای کلی احمدی‫نژاد در این سال‫هاست.» ۲-پیشبرد اهداف سیاسی؛ مستقل از نهادها و احزاب موجود با فراخوانی توده های مردم به اعمال فشار مستقیم بر حکومت ۳-بزرگداشت و تقدیس مردم و خلایق با باور و اعتقاد به اینکه اهداف سیاسی باید به اراده و نیروی مردم و جدا از احزاب یا سازمان‫های سیاسی پیش برود. البته آیین و سنت سیاسی پوپولیستی در هر کشوری شکل ویژه‫ای داشته است. در نهضت‫های پوپولیستی معمولا ائتلافی آشکار یا ضمنی میان طبقات مختلف با منافع متفاوت و گاه متعارض برقرار می شود.تداخل اقشار گوناگون در این نهضت ها به طور عمده ناشی از عدم شکل طبقاتی و عدم وجود مرزبندی روشن طبقاتی است. پوپولیسم دارای مشخصات عوام فریبی، تکیه بر توده‫های مردم،نداشتن ایدئولوژی مشخص، بورژوایی بودن و عناصری از ضدیت با امپریالیسم و ملی‫گرایی است؛ توسعه خواهی و پر و بال دادن به نیروهای وابسته به بازار داخلی و گاه آزادی‫های کارگری و سندیکایی و دموکراتیک از ویژگی‫های بارز و عمده دوران پوپولیسم احمدی‫نژاد در کشور است. این منش و ایده که اکثر مردم ساده لوح هستند باعث می‫شود که ورود به قدرت سیاسی برای مردم به سختی یا تحت شرایط خاصی صورت پذیرد. برخی از بنیان‫گذاران آمریکا نیز اعتقادات مشابهی داشتند و به معنای روشن‫تر بخشی از طبقه اشراف‫زاده‫های قدیمی که آموزش و پرورش بهتری داشته‫اند در تصدی کرسی‫های قدرت صلاحیت بیشتری را برای خود قائل بوده‫اند. سایر استدلال‫های رایج و معمول علیه پوپولیسم احمدی‫نژاد در کشور به گونه‫های مختلف از سوی چپ و راست «اصلاح‫طلب و اصولگرا» است و به همین اسلوب وی راه سوم و میان بر را برای بسیج کردن و تحمیق توده‫ها آزمون نمود و به کار بست و با این حربه رای آنها را به سبد خویش در ۳ تیر ۸۴ و ۲۲ خرداد ۸۸ ریخت و اکنون که شرایط صعب و دشواری همزمان با تحریم و کرونا توامان حادث شده و ایالات متحده و دونالد ترامپ رئیس جمهوری این کشور در ۱۸ اردیبهشت ۹۷ با خروج یکجانبه و افراطی خویش از معاهده بین‫المللی برجام یک تروریسم تمام عیار اقتصادی علیه ملت نستوه و قهرمان و دولت تلاشگر و خدوم ایران اعمال کرد و تحریم‫های خویش را دوباره برقرار نمود حالا در این بحبوحه احمدی‫نژاد که پس از مدت‫ها در خفا و پشت پرده بوده مترصد فرصت دوباره است و خیز برداشته تا برای انتخابات آتی ریاست جمهوری در۱۴۰۰ هجری شمسی عرض اندام کند و وارد گود رقابت شود که البته خوابی است که تعبیرش روشن است و از هم اکنون دود سفید این آتشفشان خاموش در سپهر سیاست کشور دیده می‫شود و با واکنش تند و بی‫اقبالی اصولگرایان مواجه شده است.
* فعال سیاسی اصلاح‫طلب
سایر اخبار این روزنامه
آیا نوازندگان خیابانی به دنبال دریافت مجوز می‌روند؟ چاله بوروکراسی سر راه موسیقی خیابانی جلال‌خو ‌ش چهره اروپا میان دو صندلی آیا اصلاحات با کمبود کاندیدای ریاست جمهوری مواجه است؟ چالش بزرگ انتخاباتی اصلاح‌طلبان چند اظهارنظر جالب درباره حواشی پرونده اکبر طبری خبرساز شد از عضویت طبری در مجاهدین خلق تا ابهام‌های تصویر جسد قاضی منصوری «ابتکار» از چالش‌های پیش روی ساکنان محورهای تاریخی-‫فرهنگی درپی طرح‌های عمرانی شهرداری گزارش می‌دهد تهران و کابل در مسیر رفع حاشیه‌های اخیر قدم برمی‌دارند روابط ایران و افغانستان در جاده تعامل موسسه خیریه فعال در حوزه کودکان فقر و کار پلمپ شد «ابتکار» راهکار رویدادهای تجاری برای عبور از بحران کووید 19 را بررسی کرد اندوه تجارت در فراق نمایشگاه معاون اول رئیس‌جمهوری تاکید کرد بازگشت ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصاد کشور دغدغه‌ای ملی است ترامپ هم می‌خواهد سختگیر به‌نظر برسد و هم دنبال توافق است روایت بولتون از تضاد ترامپ-ترامپ بازگشت به پوپولیسم و پسرفت تراز توسعه خاورمیانه و‌ گسل تنش‫های لفظی ینگه دنیا بازگشت به پوپولیسم و پسرفت تراز توسعه