گروه صنعت و تجارت: هرج و مرج های اقتصادی، گرانی کالاها و محصولات، تولید داخل را به حدی رسانده که موضوع گرانی امروز به معضل عدم هدایت اقتصاد تبدیل شده است. مردم هر روز افزایش قیمتها را رصد میکنند و کالاها یکی پس از دیگری از سبد خانوار حذف میشود. امروز گرانی محصولات تولید داخل نسبت به ماههای اخیر فاصله چند ده میلیونی را تجربه کرده است از اینرو ارزانترین خودروی کشور نیز در حال خروج از سبد خانوارهاست. در این میان بازار خودرو هر روز بحرانی تر از گذشته میشود و قرار نیست متولیان این بخش به این جنجال آفرینی خاتمه بدهند. هر روز یک رویداد جدی و هر روز یک اظهار نظر تازه تلنگری به این بازار آشفته قیمت است.

صنعت خودرو نیز متأثر از جریانهای اقتصادی هر روز وضعیت نامناسبی را از شرایط اقتصادی گزارش میدهد و مردم نیز از ادامه بحران در این بخش گلایه دارند. حالا دولتمردان و متولیان امور نه اعتنایی به این دردسرهای ایجاد شده در صنعت خودرو دارند نه به بازار آشفته آن؛ تنها دیدگاه دولت رسیدن به نقطه عطف هدف گذاری شده یعنی چرخش نقدینگی در بازار غیرمولد است! مدت هاست همه صاحبنظران و کارشناسان به دنبال توقف خط تولید خودروهای بی کیفیت از جمله پراید بودند، اما دولت گوش به این حرفها نمیداد و همچنان بر تولید این خودروها مصمم بود. حالا که پراید را بر مرز قیمتی ۱۰۰ میلیون تومانی نشاندند قرار سالهای گذشته را امروز اجرایی کردند و خیال همه را از توقف تولید این خودروی پر تقاضا راحت کردند. اما نکته جالب در این است که هنوز از این خودرو به عنوان بمب خبرساز و همچنین اهرم فشار بر بازار استفاده میشود و از بقایای مانده این نوع خودرو چه در کارخانه و چه در بازار میخواهند به نفع احسن استفاده کنند.

تقاضای بالای خرید پراید، ارزانی و تسهیل در خرید لوازم یدکی، این خودرو را به عنوان بالاترین سهم فروش در بازار خودروی ایران معرفی کرده است. سال ۷۲ بود که پراید وارد بازار کشور شد و به دلیل قیمت مناسب از طرف مردم مورد استقبال خوبی قرار گرفت؛ این خودرو بعد از پیکان جزو خودروهای پرطرفدار به شمار میرفت چرا که تمام اقشار جامعه توان خرید آن را داشتند.

این خودرو در کنار محبوب بودن معایب زیادی از جمله نداشتن ایمنی، مشکلات موتوری، کیفیت پایین ادوات و داشبورد، کیفیت پایین ساخت کابین و همچنین ساختار جلوبندی تعلیق ساده و ضعیفی که دارد باعث شد محبوبیت خود را از دست دهد و تنها مزایای این محصول قیمت پایین آن نسبت به خودرویهای دیگر در کشور و مصرف پایین بنزین در آن است. امسال خط تولید پراید در کشور پس از ۲۵ سال متوقف شد، اما این خودرو همچنان در ایران خبرسازی میکند و این روزها قیمت آن به ۱۰۰ میلیون تومان رسیده است.

قصه تلخ گرانی و نابسامانی در بازار ادامه دارد

محمدرضا نجفی منش، عضو اتاق بازرگانی و عضو هیات مدیره انجمن قطعهسازان بارها بر مشکلات تولید خودرو و علل آشفتگی بازار تاکید و انتقاداتی داشته است. وی در گفتگویی اظهار داشت: عددی که برای تامین نیاز صنعت خودرو تخصیص داده اند جوابگوی این صنعت نیست. به گفته نجفی منش، مادامی که قیمت خودرو منطقی نشود این قصه تلخ گرانی و نابسامانی قیمت در بازار ادامه دار است، این قیمتها باید جوابگوی تولید باشد از این رو منطقی بودن قیمت گذاری خودرو باید بر مبنای نرخ مواد اولیه که ۱۰۰ درصد افزایش داشته و همچنین دستمزدهایی که بالای ۴۰ درصد افزایش را درسال جاری تجربه کرده اند، باشد. وی تصریح کرد: از سوی دیگر نرخ ارز حدود ۱۰۰ درصد افزایش داشته و همین موضوع بحران جدی را در صنعت خودروسازی کشور ایجاد کرده است، از این رو نمیتوان انتظار داشت با ۱۰ تا ۲۰ درصد افزایش نرخ خودرو مشکل این صنعت حل شود. هنوز مشخص نیست که چه حساسیت نابجایی وجود دارد که در چنین شرایطی قیمت همه کالاها و محصولات افزایش پیدا میکند، اما نوبت به افزایش قیمت خودرو که میرسد مورد انتقاد همه قرار میگیرد. به اعتقاد عضو هیات مدیره انجمن قطعهسازان، بهترین راهکار برای برگشت ثبات به این صنعت و آرامش در بازار خودرو، عدم قیمت گذاری از سوی دولت است. دولت بگذارد مانند سایر کالاها و محصولات، عرضه و تقاضا خود تعیین کننده قیمت خودرو باشد. این فعال اقتصادی ادامه داد: این در حالی است که اگر قیمت بالا برود قطعاً فروش کم خواهد شد و عکس این ماجرا در صورت تعیین قیمت مناسب قدرت مردم برای خرید بیشتر خواهد شد و بازارکشش بیشتری را برای عرضه خواهد داشت. عضو اتاق بازرگانی تصریح کرد: این دخالت شخص ثالث در قیمت گذاری فاجعه آفرین بوده است. اگر این قضیه به زودی حل و فصل نشود بحران صنعت خودرو و به دنبال آن شرایط نامناسب بازار ادامه دار خواهد بود.

قیمت پراید با نرخ دلار ۲۲ هزار تومان گران نیست

نجفی منش می گوید: هوشمندی بازار، خودروی پراید را به ۱۰۰ میلیون تومان رسانده است. قیمت ذاتی پراید ۶ هزار دلار است، زمانی که دلار هزار تومان بود قیمت این خودرو در بازار ۶ میلیون تومان فروخته میشد زمانی که دلار به ۳ هزار و ۲۰۰ تومان رسید قیمت این محصول به ۲۰ میلیون تومان رسید یعنی با همان ۶ هزار دلار محاسبه میشد؛ اما امروز دلار به ۲۲ هزار تومان رسیده و بازار با این رقم تعیین کننده قیمت نهایی پراید است و طبق این ارزیابی، مردم قیمت خودرو پراید را با توجه به اینکه تا حدود ۱۱۰ تا ۱۲۰ میلیون هم برسد ارزش خرید آن را میدانند و میپذیرند و میخرند. عضو هیات مدیره انجمن قطعهسازان گفت: مردم عموماً در این اقتصاد متضرر اصلی هستند؛ چه در بازار خودرو و چه در سایر بازارها البته یک نکته وجود دارد که اقشار ضعیف بیشترین لطمه را در این گرانیها متحمل میشوند. عضو اتاق بازرگانی تاکید کرد: اگر دولت در قیمت گذاری ها دخالت نمیکرد شاید قیمت پراید روی همان ۶۰ میلیون تومان میایستاد چراکه خودروساز بیشتر توان تولید را داشت.

عزاداری برای توقف تولید پراید

از طرف دیگر امیرحسین کاکایی، کارشناس صنعت خودرو درباره ایجاد تنشهای بعد از توقف تولید پراید می گوید: مدت هاست که تصمیم بر این گرفته شد که خودرو پراید از خط تولید خارج شود، اما هیچ گاه انتظار نمیرفت در چنین شرایطی این مهم اجرایی شود. به گفته کاکایی، برای خروج پراید از خط تولید باید عزا میگرفتند و مرثیه سرایی میکردند نه اینکه جشن برپا کنند.

در این وضعیت یکی از بزرگترین اشتباهاتی بود که دولت و سیاستمداران از طرف خود به مردم تحمیل کردند و باعث تشدید تنش در بازار خواهند شد. زمانی میتوانند ادعای خروج خودرویی را از خط تولید داشته باشند که متناظر و جایگزین آن، خودروی مناسب دیگری جایگزین کرده باشند. دانشیار دانشکده مهندسی خودرو دانشگاه علم و صنعت ایران گفت: هیچ کسی مخالف توقف تولید پراید نیست اما امروز زمان این اقدام نبود. این کارشناس صنعت خودرو ادامه داد: اوضاع بازار خودرو آنقدر بد است که این تغییرات میتواند آسیبهای جدی تری به صنعت خودرو وارد کند. با این نحوه سیاستها مشخص نیست به کجا میخواهند برسند؛ خودروی پراید که به عنوان ارزانترین خودرو در بین مردم محبوبیت و افزایش تقاضا داشت را بدون ملاحظات اقتصادی، از چرخه خرید مردم خارج کردند. دانشیار دانشکده مهندسی خودرو دانشگاه علم و صنعت ایران تاکید کرد: پراید از لحاظ قیمت و کاربرد در بین اقشار مردم به ویژه اقشار ضعیف جامعه تقاضای زیادی داشت چرا که به راحتی میتوانستند با هزینه پایینتر از سایر خودروهای تولیدی آن را تعمیر و قطعاتش را تعویض کنند.