بهای اینترنت و تبلت؛ چالش‌های سال تحصیلی جدید

آفتاب یزد- گروه گزارش: دانش‌آموزان این روزها نمی‌دانند ذهنشان معطوف به آموزش و تحصیل باشد یا مراقبت از مبتلا نشدن و ناقل کرونا نشدن و یا آموختن با نوشت‌افزارهای الکترونیکی که قیمت آنها سر به فلک کشیده و اینترنت‌های ذغالی که سرعت آنها با استاندارد جهانی زمین تا آسمان فاصله دارد!؟ فقط نگاهی به ویترین بازارها تکان‌دهنده است به اندازه کافی! گوشی‌های تلفن‌همراه و تبلت‌ها در حالی در دو هفته اخیر بین ۱۰تا ۱۵درصد گران شده‌اند که آنها مهم‌ترین ابزار برای آموزش مجازی میلیون‌ها دانش‌آموز
به شمار می‌روند. با شیوع کرونا آموزش مجازی در تمام کشورهای دنیا
در دستور کار قرار گرفت. کشورهایی که از قبل، بستر آموزش مجازی و مدارس هوشمند را دنبال کرده بودند در این‌باره مشکل زیادی نداشتند و با در نظر گرفتن یکسری برنامه‌های خاص توانستند آموزش خود را پیش ببرند. دانشگاه‌های بزرگ نیز دقیقا در همان زمان، آموزش مجازی را آغاز کردند. در ایران اما کمی موضوع متفاوت بود. ما بستر آموزش مجازی را نداشتیم. اتصال مدارس به شبکه ملی اطلاعات برقرار شده بود، زیرساخت مهیا بود اما درباره آموزش مجازی و ساز و کارش هیچ چیز نمی‌دانستیم. البته هنوز هم با گذشت این همه مدت مشکلات زیادی در آموزش مجازی کشور وجود دارد. مهم‌ترین آن شاید دسترسی به تلفن همراه، تبلت و کامپیوتر باشد. وسایلی که تهیه آن برای بسیاری از اقشار جامعه سخت و شاید غیرممکن است. خصوصا اگر در خانه چند دانش‌آموز داشته باشند. بازار موبایل با تمام التهابی که دارد و گوشی‌هایی که قیمت آن‌ها به‌سرعت امکان دارد تغییر کند، این روزها محل تردد افرادی شده که دنبال ارزان‌ترین نوع تلفن همراه و تبلت هستند. کسانی ‌که دست آخر هم
زورشان می‌رسد صرفا یک گوشی دست چندم را خریداری کنند تا شاید گره‌ای از مشکل‌شان باز شود. اما در بازار گوشی موبایل چه خبر است؟ «محسن بهنامی» از فروشندگان گوشی سامسونگ و آیفون که سالهاست در این حوزه کار می‌کند. به ایرنا گفته است: از دو هفته قبل گرانی گوشی همراه با افزایش قیمت آیفون آغاز شد و پس از آن واردکنندگان گوشی نیز قیمت‌ دیگر برندها را افزایش دادند. این فروشنده بازار تلفن‌همراه درباره این‌که آیا شروع آغاز سال تحصیلی به صورت مجازی توانسته قیمت‌ها را بیش از گذشته بالا ببرد، افزود: افزایش قیمت به واسطه این مسئله تاثیر خود را روی قیمت تبلت‌ها گذاشته است. تبلت‌هایی که الان ارزان‌ترین نوع آن از یک برند شناخته شده، سه میلیون و ۵۰۰ هزار تومان است. او در خصوص افزایش قیمت گوشی تاکید می‌کند از آن‌جایی که برنامه «شاد» بر روی گوشی‌های آیفون قابل نصب نیست، گرانی این مدل تلفن‌همراه، خیلی ربطی به آغاز مدارس ندارد. وقتی بازار به سمت گرانی می‌رود، همه چیز را با خود به همان سمت هدایت می‌کند. اما فارغ از اظهارات این فرد به همکاران ما در این رسانه آنچه هویداست اینکه بازار تبلت‌های چینی که در بازار هنوز موجود هستند نیز داغ است. تبلت‌هایی که می‌توان با قیمت 2 میلیون تومان آنها را خریداری کرد. البته کیفیت نرم افزاری و سخت افزاری این تبلت‌ها در اغلب مواقع برای آموزش کودکان و اینکه چندین ساعت در دسترس‌شان باشد مناسب نیست. چرا که کارشناسان بازار گوشی معتقدند علاوه بر قیمت بالای گوشی‌های تلفن همراه، تعدادی از فروشندگان اقدام به فروش گوشی‌های کپی می‌کنند. گوشی‌هایی که کیفیت خوبی ندارند و فردی که قبلا اصل گوشی را ندیده باشد، قطعا نمی‌تواند از ظاهر و جعبه تشخیص دهد، موبایل و یا تبلتی که به او فروخته‌اند اصل نیست. فروشندگان بازار تلفن‌همراه معتقدند به طور نمونه، نمونه کپی گوشی تلفن همراه A۷۰ سامسونگ را به نرخ یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومان به جای گوشی اصل به افراد ناآگاه می‌فروشند، این در حالی است که قیمت اصل آن اکنون در بازار 8 میلیون تومان است. و تلخ‌تر آنکه معمولا هم این کار را در شهرستان‌های کوچک و دورافتاده انجام می‌دهند، جایی که شاید کمتر کسی متوجه آن شود! البته بر اساس آنچه خبرنگار گروه گزارش آفتاب یزد از بازار کشف کرد ترفند فروشنده‌ها این است که گوشی موردنظر را با قیمت پایین‌تر از اصل به فروش می‌رسانند، تا خریدار با خیال این‌که توانسته تخفیف بگیرد، گوشی را بدون درنگ از آن‌ها خریداری کند. بالا و پایین شدن ارز هم از دیگر مواردی است که باعث می‌شود فروشندگان و واردکنندگان قیمت گوشی را بالا ببرند. مسئله مهم این است که افزایش قیمت دلار، قیمت گوشی را بالا می‌برد اما زمانی که با کاهش قیمت ارز مواجه می‌شویم، قیمت تلفن همراه تغییر نمی‌کند. با توجه به رشد قیمت دلار در هفته‌های اخیر، بهای انواع تلفن همراه تحت تاثیر قرار گرفته و روند صعودی داشته است. مسئله گرانی گوشی علاوه بر مسائل کلان کشور، دو سر دارد که شامل فروشنده و واردکننده است. فروشندگان اعتقاد دارند واردکنندگان که با ارز نیمایی یا دولتی گوشی
را وارد می‌کنند، حق پاسپورت نمی‌دهند و هزینه رجیستری‌ اندکی می‌پردازند گوشی را با قیمت دلار آزاد و احتساب حق امتیاز پاسپورت به فروشندگان می‌فروشند و به همین دلیل است که قیمت گوشی بالا می‌رود. آن‌ها باید تعادل بازار را برقرار کنند اما از هر فرصتی برای گرانی گوشی استفاده می‌کنند. واردکنندگان گوشی تلفن همراه نیز می‌گویند، کسبه بزرگ و قدیمی بازار قیمت گوشی را افزایش می‌دهند. آن‌ها ادعا می‌کنند در بازار تلفن همراه ۵۰ نفر هستند که قیمت را بالا می‌برند و سود این کار به صورت کلان به جیب‌شان می‌رود. بارها مصاحبه و کنکاش در جزئیات این روایت‌ها هنوز مشخص نکرده است که نبض بازار تلفن همراه را چه کسی بالا و پایین می‌کند. اما فقط گوشی و تبلت نیست که به بار هزینه خانواده‌ها افزوده است. محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات،‌ چند روز پیش از اتصال تمامی مدارس به شبکه ملی اطلاعات خبر داد و اعلام کرد کار اتصال پرسرعت و رایگان همه‌ مدارس کشور به شبکه‌ی ملی اطلاعات به پایان رسید تا دسترسی همگانی به آموزش مجازی محقق شود. او در پیج شخصی خود در اینستاگرام نوشت: آغاز سال تحصیلی جدید فرا رسیده، ممکن است شما هم مجبور باشید از آموزش مجازی استفاده کنید. تلاش می‌کنم اطلاعات خلاصه و مهمی را درباره نحوه استفاده و هزینه‌ها تقدیم‌تان کنم. اگرچه این نوع آموزش منجر به نگرانی والدین از آفات فضای مجازی نیز شده است. نگرانی که وزیر این پاسخ را به آنها داده است: اگر فرزند شما از کامپیوتر یا لپ‌تاپ استفاده می‌کند، شما می‌توانید با استفاده از قابلیت family safety سیستم عامل ویندوز، مراقب حضور فرزندانتان در فضای مجازی باشید و دسترسی او را مدیریت کنید. اگر اطلاعات بیشتری لازم دارید، از جست‌وجوی گوگل کمک بگیرید. اگر فرزند شما از تبلت یا گوشی هوشمند اندروید استفاده می‌کند، ساده‌ترین کار برای مدیریت دسترسی و نظارت بر کودک در فضای مجازی، استفاده از ابزار google family link است. وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ادامه داد: اگر هنوز ابزاری برای فرزند خود تهیه نکرده‌اید یا علاقمند به گره‌گشایی نیازمندان و خرید تبلت‌ برای آن‌ها هستید، توصیه می‌کنم از تبلت‌های ایرانی انارستان خرید کنید. انارستان همه ابزارهای مدیریت والدین را دارد و مطابق فرهنگ ایرانی‌اسلامی و نیاز کودکان ساخته شده است. آذری جهرمی خاطرنشان کرد: اگر فرصت کافی برای کار کردن با ابزارهای گفته‌شده را ندارید و علاقمندید این کار را دولت برای شما انجام دهد، چند راهکار پیش روی شماست، اول اینکه اپراتورها سیم‌کارت‌های خاص کودکان ارائه می‌کنند. مثلا همراه اول سیم‌کارت انارستان را مدت‌هاست ارائه می‌کرده و ایرانسل نیز محصول مشابهی داشته است. دسترسی به اینترنت در این سیم‌کارت‌ها صرفا بر اساس یک لیست سفید صورت می‌گیرد. وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در مورد هزینه‌های استفاده از اینترنت اعلام کرده است: اگر از گوشی، هم‌زمان هم کودک و هم والدین استفاده می‌کنند، اپراتورها موظف شده‌اند با تعریف یک کد دستوری ستاره مربع، امکان جابه‌جایی بسته فعال را فراهم کنند. به‌عبارتی تا گوشی در اختیار کودک است، بسته شاد و زمانی که در اختیار والدین است، بسته عادی فعال باشد. شرکت‌های اینترنت خانگی نیز موظف شده‌اند، بسته شاد را تعریف و امکان فعال‌سازی یا غیرفعال‌سازی را فراهم کنند. بنابراین سیم‌کارتی تحت عنوان سیم‌کارت شاد توزیع نخواهد شد و مراقب سوءاستفاده و تماس‌های تلفنی کلاهبرداران برای فروش سیم‌کارت، تحت این نام‌ها باشید. اگرچه وزیر ارتباطات مشخص نکرد که اگر اپراتورها را موظف می‌کند مگر در ماجرای گرانفروشی آنها که مدت مدیدی از اولتیماتومهای عنوان شده نیز گذشته است اپراتورها همراهی لازم را کردند که در این مورد نیز بکنند! آذری جهرمی با اشاره به هزینه اینترنت برای معلمان هنگام آموزش مجازی توضیح داد: در یک کار فشرده، تمام مدارس کشور به اینترنت پرسرعت و شبکه ملی اطلاعات به‌صورت رایگان متصل شده‌اند. بنابراین در زمان حضور در مدرسه، استفاده از شبکه برای شما رایگان خواهد بود. البته ارائه بسته‌هایی شبیه آن‌چه در فروردین تقدیم کردیم هم در دستورکار است که اطلاع‌رسانی خواهیم کرد. وی درباره هزینه‌های آموزش برای والدین و دانش‌آموزان نیز اظهارکرد: به همه اپراتورها ابلاغ کردیم که استفاده از شاد، برای همه شما رایگان خواهد بود، اما ممکن است مدارس از سایر ابزارها هم برای آموزش مجازی بهره بگیرند، به‌زودی بسته ویژه دانش‌آموزان هم برای همه آن‌ها تعریف و ارائه خواهیم کرد. علی‌الحساب شاد رایگان است. احمدرضا فتوحی کارشناس آموزش تحصیلی در گفتگو با خبرنگار "آفتاب یزد" می‌گوید: با شیوع ویروس کرونا در سال گذشته و نبود سیستم کامپیوتر برای اینکه فرزندان از شبکه شاد استفاده کنند خانواده‌ها مجبور بودند تا گوشی موبایل خود را در اختیار آن‌ها قرار دهند. وی ادامه می‌دهد: اما گاهی اوقات برخی از کلاس‌ها با یکدیگر تداخل داشت و بچه‌ها برای استفاده از کلاس‌ها دچار مشکل می‌شدند. فتوحی اظهار می‌کند: اما خرید بسته‌های اینترنت یکی دیگر از مشکلات بود چرا که توان اقتصادی خانواده‌ها در ایران پایین آمده است و در خرید بسته‌های اینترنتی دچار مشکل هستند. وی تصریح می‌کند: خانواده‌های بسیاری را سراغ دارم که برای سال تحصیلی جدید تصمیم بر این گرفته‌اند که یک دستگاه کامپیوتر و یا تبلت برای بچه‌ها خریداری کنند تا بتوانند از آموزش‌های مجازی استفاده کنند، ولی قیمت‌ها بسیار بالاست و از طرف دیگر هیچ فروشگاهی نیز به صورت اقساطی فروش ندارد تا بتوانند آن را به صورت قسطی خریداری کنند. این کارشناس تحصیلی ادامه می‌دهد: با فرض اینکه با هر شرایطی خانواده‌ها مبادرت به خرید تبلت کنند اما خرید بسته‌های اینترنت یکی از هزینه‌های اضافی است که بر دوش والدین دانش‌آموزان افتاده است؛ چراکه والدین مجبور هستند تمامی هزینه‌هایی که در سال گذشته برای راهی کردن بچه‌ها به مدارس انجام می‌دادند امسال هم انجام دهند. به گفته وی با این روند تبعیض آموزشی بین دارا و ندار تنها دستاورد نظام آموزشی ایران خواهد بود! با توجه به اظهارات این کارشناس و همچنین مردمانی که در تماس‌های با روزنامه و همچنین رصد وضعیت بازار توسط گروه گزارش روزنامه "آفتاب یزد" انجام شد به نظر می‌رسد سال تحصیلی جدید یکی از پرچالش‌ترین سالهای تحصیلی در تمام ادوار است و مشخص نیست بهره وری آموزشی سال گذشته و سال جدید تحصیلی چه سرنوشتی را برای نظام آموزشی کشورمان و تربیت نسل با حداقل آموخته‌ها رقم خواهد زد! به قول مادر یکی از دانش‌آموزان در بازار موبایل رضا در تهران: «خدا به خیر کند با این وضعیت که عاقبت آن مشخص نیست!»