روزنامه ابتکار
1399/06/16
چرا خوانندگان در سال‌های اخیر ارائه تک‌آهنگ را ترجیح می‌دهند؟ مرثیه‌ای برای «آلبوم»ها
گروه فرهنگ و هنر – شاید تا همین 10 سال پیش قبل از آنکه اینترنت چنین فراگیر شود، تعداد آلبوم‌های موسیقی که هر ماه به بازار ارائه می‌شد بسیار بیش از تک‌آهنگ‌های منتشر شده بود. اما حالا چند سالی است که خوانندگان تمرکز خود را بر تک‌آهنگ‌ها و اجرای کنسرت گذاشته‌اند چون فکر می‌کنند انتشار آلبوم موسیقی دیگر توجیه اقتصادی ندارد...تیرماه، وزارت ارشاد آمار تک‌آهنگ‌هایی که در بهار 99 مجوز گرفتند را منتشر کرد. بنا بر اعلام روابط عمومی دفتر موسیقی، در سه‌ماهه نخست سال جاری، ۸۳۹ تک‌آهنگ از دفتر موسیقی مجوز دریافت کرده است که این تعداد در بهار سال گذشته ۴۹۵ تک‌آهنگ بوده و افزایش حدود دوبرابری داشته است؛ یعنی به طور میانگین در هر روز، تقریبا ۱۰ تک‌آهنگ مجوز گرفته است. این در حالی است که در سه ماه نخست سال 97، تعداد تک‌آهنگ‌های مجوز گرفته ۲۷۷ بودند. با توجه به این تعداد البته طبیعی است که برخی از این تعداد بالای تک‌اهنگ محتوای بسیار نازلی داشته باشند. در سه‌ماهه بهار امسال هم ۶۲ آلبوم منتشر شده و این آمار در بهار گذشته 76 آلبوم بوده است و سال پیشترش این ۹۱ آلبوم موسیقی در سه ماهه بهار منتشر شده بودند. همه این آمارها نشان از افزایش قابل توجه تک‌آهنگ‌ها و کاهش معنی‌داری تعداد آلبوم‌های مجوز گرفته دارد.
کارشناسان معتقدند چندین علت برای کاهش انتشار آلبوم موسیقی وجود دارد که شاید یکی از آنها کاهش خرید آلبوم و افت اقتصاد موسیقی باشد. سودآورترین راه درآمدزایی در عرصه موسیقی جهان، برگزاری اجرای زنده کنسرت است. امروزه دیگر با وجود سایت‌های اینترنتی و فضای مجازی، فروش آلبوم در قالب سی.دی عملا وجود ندارد. شاید بتوان گفت به علت افزایش هزینه‌های تولید آلبوم، درخواست برای تولید تک آهنگ این قدر زیاد شده است. برای کسب مجوز ترانه‌های آلبوم و ترانه تک آهنگ هم پروسه یکسانی وجود دارد.
مسلم نادعلی‌زاده، دبیر علمی شورای شعر، ترانه و کلام ارشاد در خصوص دلیل افزایش دو برابری صدور مجوز تک آهنگ در بهار امسال نسبت به پارسال گفته است: ما سال گذشته در این زمان، بیش از دو هزار پرونده در نوبت رسیدگی داشتیم؛ حدود شش تا هفت ماه رسیدگی به ترانه‌ها در شورا طول می‌کشید، ولی با برنامه ریزی که صورت گرفت و تلاش دوستان و همکاران، الان پاسخگویی در کمتر از یک هفته صورت می‌گیرد. در گذشته شورا جلسات کمی را برگزار می‌کرد و البته حجم کار‌ها هم به اندازه امروز نبود. الان روزانه حدود ۸۰ پرونده برای اخذ مجوز ارسال میشود که در برخی پرونده‌ها یک شعر و در برخی تا بیست شعر وجود دارد. اگر فقط چند روز کارشناسان شورا به پرونده‌ها رسیدگی نکنند، طبیعتاً تعداد درخواست‌ها زیاد و با تاخیر در پاسخگویی، نارضایتی ایجاد میشود و چه بسا عده‌ای هم از این تاخیرها، سودجویی کنند.
دبیر علمی شورای شعر، ترانه و کلام دفتر موسیقی ارشاد در توضیح چرایی تولیدات فراوان موسیقایی افزود: تا تقاضایی وجود نداشته باشد، عرضه هم وجود ندارد. افزایش تقاضا به خاطر بازار گرم پدیده خوانندگی و مخاطب زیاد آن است. مخاطب آثار موسیقیایی، جوانان و مردم هستند. بیش از ۳۶۰ شرکت موسیقی وجود دارد و هزاران نفر به صورت مستقیم و غیر مستقیم، در این زمینه فعالیت می‌کنند و روی کار‌ها تاثیر می‌گذارند. قرار است در آینده تصمیماتی در خصوص تغییر روند مجوز دادن به تک آهنگ‌ها اتخاذ شود.
محمد علی بهمنی، شاعر و ترانه سرا درباره نیز دلیل بالا رفتن درخواست مجوز تک آهنگ گفت: دلیل افزایش صدور مجوز ترانه این است که همه دوست دارند خواننده شوند. اگر دراینباره صحبتی خلاف کنیم برخی می‌گویند این‌ها صدا‌های آینده هستند و باید آنان وارد عرصه خوانندگی شوند. مردم چند قسمت شده‌اند برخی از محتوای ترانه‌ها تعریف می‌کنند و برخی دیگر سکوت می‌کنند، به خاطر اینکه واکنش‌ها تلخ است، حتی برخی مخاطبان توهین می‌کنند که چرا ما درباره محتوای اثری نظر داده‌ایم؟!
همچنین شهاب اکبری، آهنگساز و تنظیم کننده موسیقی پاپ درباره دلیل افزایش تک آهنگ گفت: هزینه تولید آلبوم خیلی بالا است. امروزه دیگر مردم بابت خرید CD و آلبوم، هزینه‌ای پرداخت نمی‌کنند. همین یکی از دلایلی است که خوانندگان به ساخت تک آهنگ روی می‌آورند.
کیان پورتراب آهنگساز، ترانه‌سرا و خواننده گروه کامنت نیز درباره علت کاهش تعداد آلبوم‌های موسیقی به نسبت تک‌اهنگ‌ها گفته است: اصولاً با شرایط فعلی موسیقی، انتشار آلبوم کاملاً مربوط به علاقه شخصی خواننده است. بازخوردی برای آن خواننده ندارد و توجهی به تک‌تک قطعات آلبوم نمی‌شود. من نیز از این قاعده مستثنی نیستم، هرچند همیشه دوست دارم ایده‌ای را از ابتدا تا انتهای آلبوم پیاده کنم. به همین دلیل تصمیم گرفتم که قطعات آلبوم را به صورت تک‌آهنگ منتشر کنم تا تمام قطعات آلبوم شنیده شود.
اما این اتفاق یعنی افزایش تعداد تک‌آهنگ‌ها در مقابل کاهش تعداد آلبوم‌ها چه تاثیری در روند موسیقی کشور خواد داشت؟ حیدر کاکی، نوازنده تار، تنبور و سه‌تار، پیش‌تر در این‌باره گفته بود: دولت تفاوتی بین موسیقی سنتی و پاپ قائل نیست؛ این در حالی است که باید حمایت بیشتری از موسیقی ملی نشان دهد. در تمام دنیا از کسی که در عرصه موسیقی ملی کشور خود فعالیت می‌کند، حمایت‌هایی میشود که موسیقی ملی آنجا را حفظ کند؛ به عنوان نمونه به او سالن رایگان جهت اجرا می‌دهند یا اینکه برایش حقوق در نظر می‌گیرند؛ ولی متاسفانه در ایران اینگونه نیست. در نتیجه همه این موارد باعث میشود هنرمند دیگر برای انتشار فیزیکی آلبومی که برایش سود مالی ندارد تلاش نکند و تنها به انتشار چند تک‌آهنگ و در نهایت اجرای یک کنسرت بسنده کند. به همین دلیل موسیقی ما دچار یک سیر نزولی خواهد شد و پیشرفت نخواهد کرد.
اما نقش وزارت ارشاد به عنوان نهاد نظارتی که وظیفه اعطای مجوزها بر عهده او است در این امر چگونه است؟ آیا ممکن است این اتفاق ناشی از سیاست‌گذاری‌های این وزارتخانه باشد؟ کاکی معتقد بود وزرات ارشاد خودش را از ماجرا کنار کشیده است. او گفت: ارشاد با حمایت از موسیقی‌های جدی‌تر می‌تواند چرخ اقتصاد موسیقی‌های سنتی و محلی را به کار بیندازد. در واقع می‌تواند سالن رایگان یا با تخفیف در اختیار آنها قرار دهد و اگر قرار است ۱۰ درصد از سود مالی اجرای یک کنسرت پاپ را که در یک سالن چند هزار نفری اجرا می‌کند بردارد، نباید همین سیستم را برای کنسرت‌های اقوام که در سالن‌های کوچک‌تر اجرا می‌کنند نیز پیاده کند.
این در حالی است که نادعلی‌زاده درمورد آسان‌گیری وزارت ارشاد در امر مجوز دادن تصریح کرده است: عده‌ای ما را سخت‌گیر و عده‌ای سهل‌انگار می‌دانند. هر کسی از ظن خود شد یار ما! در ماه‌های اخیر، برای اصلاح و بهینه شدن آثار، روی ارزش ادبی و بحث محتوایی سخت‌گیری‌هایی کردیم. ما به ضوابط پایبندیم و در عین حال اقتضائات موسیقی، هنر و شرایط جامعه را درک می‌کنیم و ضمن شنیدن نظرات اهالی موسیقی و احترام به زحمات آنان، با تعامل سازنده به وظایف قانونی خودمان عمل می‌کنیم.
شاید این روزها با توجه به عدم رعایت کپی‌رایت، دیگر انتشار آلبوم چندان توجیه اقتصادی نداشته باشد اما شاید بهتر باشد به جای پاککردن صورتمسئله کمی به فکر فرهنگ‌سازی در این عرصه باشیم تا موسیقی‌های باکیفیت‌تر و ماندگارتری تولید شود!
سایر اخبار این روزنامه
«ابتکار» تاثیر حمایت‌های دولت بر بازار سرمایه را بررسی کرد
«سبز» کمرنگ بر دیوار «قرمز» بورس
علیرضا صدقی
نسخه‌پیچی «غیرحضوری»ها برای «حضوری»ها
بازار پر التهاب تلفن همراه، با آموزش مجازی چه می‌کند؟
رشد قیمت موبایل، همپای ارز
توافقی که علیرغم چالشها همچنان کارکرد دیپلماتیک دارد
برجام، نقطه عطف دیپلماسی ۴۲ ساله ایران
چرا خوانندگان در سال‌های اخیر ارائه تک‌آهنگ را ترجیح می‌دهند؟
مرثیه‌ای برای «آلبوم»ها
طرح اصلاح قانون انتخابات ریاست جمهوری به 1400 می‌رسد؟
تعریف رجل سیاسی، مساله اصلی طرح انتخاباتی مجلس
افتتاح غیرحضوری آغاز سال تحصیلی جدید توسط رئیس‌جمهوری واکنش‌های فراوانی را برانگیخت
زنگ مجازی برای مدارس حضوری!
پرونده قاضی منصوری پس از 77 روز با اعلام خودکشی به عنوان دلیل مرگ مختومه میشود؟
متهم پرید!
رئیس کل بانک مرکزی خبر داد
آغاز سیاستگذاری نوین پولی
شروع فرآیند انتخابات و رایدهی در آمریکا با آرای پستی در کارولینای شمالی
رئیس مجلس در نشست نهایی سفر به استان خوزستان از راه‌اندازی سایت نظارت میدانی خبر داد
پایان اولین سفر استانی قالیباف
