آینده پیش روی شورای شهر مشهد

فرصت خدمت برای اعضای شورای شهر چهارم تمام شد. پنجمین دوره انتخابات شورای شهر نیز به دلیل همزمانی با انتخابات ریاست جمهوری و فرصت کم تبلیغات و تعداد بسیار زیاد داوطلبان اصولا در شهرهای بزرگ متاثر از گفتمان غالب انتخابات ریاست جمهوری بود. اتفاقی که تقریبا در این دوره از انتخابات شوراها نیز رخ داد و در اکثر کلان شهرها شاهد تغییر آرایش سیاسی در شوراهای این شهرها بودیم.  با این حال در مشهد برخلاف برخی شعارها و پیش بینی ها به دلایلی که به آن خواهیم پرداخت، شورای شهر چهارم از اختیار جریان اصولگرا با رویکرد پایداری خارج شد و در اختیار لیست امید و جریان اصلاحات قرار گرفت. اکثریت رای دهندگان در مشهد در انتخابات ریاست جمهوری به حجت الاسلام رئیسی کاندیدای جریان اصولگرایی رای دادند؛ به گونه ای که حجت الاسلام روحانی در مشهدحدود200هزار رای از حجت الاسلام رئیسی  کمتربود و مشهد جزو معدود کلان شهرهایی شد که حجت الاسلام رئیسی در آن حائز اکثریت آرا شد. بر این اساس در انتخابات شوراها نیز باید متناسب با این مسئله ، کاندیداهای اصولگرا برگزیده می شدند اما برخلاف گفتمان غالب رای دهندگان انتخابات ریاست جمهوری در مشهد، اصولگرایان هیچ کرسی از شورای چهارم را از آن خود نکردند. در این باره از چهار منظر می توان دلایل شکست اصولگرایان در شورای شهر مشهد را بررسی کرد. 1- چند دستگی و چند لیست شدن  اصولا اقتضائات انتخابات شوراها به دلیل فرصت کم تبلیغات، تعداد بسیار زیاد کاندیداها،تعداد زیاد منتخبان، همزمانی با انتخاب ریاست جمهوری(از زمان تجمیع دو انتخابات ریاست جمهوری و شورا ) به خصوص در کلان شهرها به گونه ای است که مردم عمدتا تلاش می کنند براساس لیست ها رای دهند. در این دوره اصولگرایان یا جریان های متمایل به اصولگرایی حداقل با چهار لیست مختلف وارد فضای تبلیغاتی انتخابات شدند و برخلاف دوره های گذشته اصولگرایان دچار نوعی سردرگمی و نبود اتفاق و وحدت رویه بودند.  مسائلی که باعث شد با آن که گفتمان غالب در مشهد اصولگرایی بود ، چهره های این جریان نتوانند به شورای شهر راه یابند.  2- وحدت رویه جریان اصلاح طلب و طرفداران دولت در مقابلِ اصولگرایان، اصلاح طلبان در این دوره با آن که نامزدهای قدرتمند و شاخص و چهره های کشوری در مشهد نداشتند اما به دلیل وحدت و اتفاق به عمل آمده بر روی یک لیست و برخورداری از کمپین تبلیغاتی به نسبت حرفه ای تر  نسبت به رقیب اصولگرا و انتخاب شعارهای برخوردار از اصول تبلیغات به گونه ای موفق بودند که لیست امید به صورت قاطع برخلاف انتظارها برنده انتخابات شوراها شد.  3- مردم با هیچ گروهی عقد اخوت نبسته اند با وجود تمامی شعارها و عملکردهای مردمی و همه نقاط ضعف و قوت ،مردم رویه شورای چهارم را به گونه ای ارزیابی نکردند که به قدری عملکرد را شاخص بدانند و به تکرار آن رای دهند اگر چه حتی برخی از اعضای فعلی شورا که به شورای پنجم راه نیافتند توانستند چند برابر دوره قبل رای کسب کنند اما بدیهی است رای قبلی نیز در شرایطی کسب شده بود که یا مردم توجه جدی به رای دادن در شورا نداشتند یا اینکه عملکرد اعضای محترم فعلی آنقدر شاخص نبوده است که آن ها را مجاب به ابقای آنان کند . در واقع مردم با رای خود به رویکرد شورای چهارم با همه رکوردها پایان دادند.  چرا که برای مردم خیلی مهم تر از رویکردها و شعار، عملکردها و نتایج تصمیمات است که اهمیت دارد. اما شورای چهارم با همه رویکردها و شعارهای مردم محورش ظاهرا در عمل خروجی دیگری داشت؛ خروجی که به نظر مورد پسند مردم قرار نگرفت.  واقعیت آن است که مردم با هیچ گروه و مرام و عقیده ای عقد اخوت نبسته اند و همان طور که گفته شد برای مردم بیش از شعارها و رویکردها، عملکرد و خروجی و نتیجه تصمیمات نمایندگان شان در شورای شهر اهمیت دارد.  4- این گوی و این میدان مردم مشهد پس از سه دوره مجدد به جریان اصلاح طلبان اعتماد کرده اند و به صورت قاطع لیست امید را سکاندار شورای پنجم کرده اند. شورای چهارم با همه نقاط ضعف و قوتش تمام شد؛ شورایی که اکنون کارنامه اش را مردم مشهد با انتخابشان نمره داده اند. اکنون آن عملکرد و این کارنامه در پیشگاه و منظر منتخبان شورای پنجم است. لیست امید راه یافته می تواند رویکردی سیاسی در پیش گیرد یا راه دیگری برود. در این زمینه سخنگوی شورای پنجم گفته است: «شورای پنجم پایان رویکرد سیاسی و آغاز رویکرد تخصصی خواهد بود.» امیدواریم این چنین باشد. تغییرات مدیریتی به ویژه در سطوح عالی امری طبیعی و حتی صحیح برای هماهنگی و کارآمدی بهتر است؛ اما امیدواریم شورای پنجم تغییرات گسترده سیاسی حتی تا آبدارخانه فرهنگ سراها را در دستور کار قرار ندهد و به پایگاهی سیاسی برای جریان سیاسی اصلاح طلب یا طرفدار دولت تبدیل نشود.  اینک با انتخاب قاطع مردم مشهد، گوی و میدان و اعتماد دوباره مردم مشهد به جریان اصلاحات سپرده شده است. اعتمادی که اگر جریان اصلاح طلب به درستی از آن استفاده کند و عملکردی نه سیاسی، بلکه کارآمد داشته باشد این عملکرد کارآمد و غیرسیاسی می تواند زمینه ای برای اقبال مردم مشهد در انتخابات مجلس به کاندیداهای اصلاح طلب باشد.