به اسم سفر استانی به كام منافع انتخاباتی

آرمــان ملــي- مطهره شفيعي: «نظارت ميداني» در معنا اقدامي قابل تحسين باشد اما زماني مي‌توان به قضاوت صحيح درباره آن نشست که به اهداف اين اقدام و جزييات آن آگاه بود. نهادهاي نظارتي زيادي در کشور وجود دارد که هدف تمام آنها خدمت بهتر به مردم و جلوگيري از تخلفات و سوءاستفاده‌هاي احتمالي است اما شعار نظارت ميداني در برخي مواقع هدف سياسي هم دنبال مي‌کند که آن هم معطوف کردن توجه افکار عمومي به شعاردهنده و کسب حمايت است؛ به‌ويژه آنکه اگر شايعه کانديداتوري براي انتخابات رياست‌جمهوري مطرح باشد! در قانون اساسي جمهوري اسلامي جايگاه نهادهاي مختلف تعيين و تعريف شده است و هر نهادي در صورتي عملکرد مطلوبي براي حل مشکلات مردم خواهد داشت که به وظيفه خود عمل کند. اگر قرار بر اين باشد که مجلس وظيفه دستگاه‌هاي نظارتي و قواي ديگر را هم انجام دهد که در اين صورت چه نيازي به ماندن دو قوه ديگر داريم. نبايد به‌خاطر اهدافي سياسي و انتخاباتي برخي افراد از بحث‌هاي کلان منحرف شد؛ چراکه در اين صورت همه ضرر خواهند کرد. نمايندگان مجلس هم بايد طوري عمل کنند که در پايان چهار سال، پاسخي براي پرسش‌هاي مردم داشته باشند. برخي تحليلگران اين اقدامات را سياسي مي‌دانند اما از منظر قانوني و بحث نظارت مجلس هم اتفاق جديدي محسوب مي‌شود. برخي در انتقاد به طرح نظارت ميداني مجلس مي‌گويند اگر قرار باشد مجلس قانون تصويب کند و خود هم نظارت ميداني داشته باشد بايد سازمان‌هاي نظارتي و بازرسي را تعطيل کرد، چراکه براي نظارت بر امور مختلف سازمان‌هاي گوناگون هستند که وظايفي در حوزه‌هاي خود دارند. حتي در امور بودجه و هزينه‌کرد دولت هم ما ديوان محاسبات را دارد که مسئول نظارت است؛ بنابراين اينکه قوه مقننه بخواهد با عنوان نظارت ميداني در حوزه اجرا هم ورود کند، تفسير سليقه‌اي است و باعث موازي‌کاري نهادهاي مختلف مي‌شود. بحث بعدي هم مساله تداخل قواست. اين رويکرد مجلس يازدهم باعث تداخل مسئوليت‌ها و وظايف قواي سه‌گانه با هم مي‌شود.
سفر با کدام اعتبار؟
ديروز محمد هاشمي عضو پيشين مجمع تشخيص مصلحت نظام با اشاره به سفرهاي استاني رئيس مجلس که بيشتر در چارچوب سفرهاي تبليغات انتخاباتي است، ابراز کرد: «بسياري از تحليلگران، سفرهاي استاني رئيس مجلس تحت عنوان نظارت را سفرهاي تبليغات انتخاباتي مي‌دانند که با بودجه بيت‌المال هزينه مي‌کنند، درحالي‌که اگر بخواهد مي‌تواند همه اطلاعات را از نماينده هر استان و شهرستاني که در مجلس حضور دارد دريافت کنند چراکه وظايف نمايندگان اين شهرهاست که گزارش ارائه دهند؛ بنابراين لازم نيست با يک تيم راه بيفتند و براي بالگرد، خودرو و ادارات و تعطيلي و غيره هزينه کند و نام آن را نظارت ميداني بگذارد!» زماني که محمدباقر قاليباف بر کرسي رياست مجلس تکيه زد، نظارت ميداني را يکي از برنامه‌هاي در نظر گرفته‌شده براي مجلس يازدهم عنوان کرد که در همان زمان برخي مخالفت کردند چراکه هر منطقه از کشور داراي نماينده‌اي در مجلس است که وظيفه بررسي مشکلات منطقه خود را دارد. نظارت ميداني مخالفاني دارد و از ابهامات اين طرح گلايه مي‌کنند، مانند مديرعامل بنياد باران که با اشاره به سفرهاي استاني رئيس مجلس تحت عنوان نظارت ميداني گفت: اين رويکرد مغاير با سياست‌گذاري کلان است. جواد امام بيان داشت: آيت‌ا... محمد يزدي سخناني در دوره اول انتخابات مجلس دارند که به نظر من براي شرايط فعلي هم اين سخنان راهگشاست. در اين سخنان مطرح مي‌شود که وظيفه نمايندگان، در وهله نخست قانون‌گذاري است. آقاي يزدي به‌درستي در اين سخنان وظيفه نمايندگان مجلس را تبيين کردند. در اين زمينه ما عقب‌گرد داشتيم. به اين معنا که وظايف شوراي شهر، شهرداري و دهياري را به مجلس منتقل کرديم. اين امر باعث شده که از اهداف ملي کمي فاصله بگيريم. اين فعال سياسي اصلاح‌طلب ادامه داد: اين ورودي که مجلس مي‌کند و نمايندگان به استان‌هاي مختلف سفر مي‌کنند که باعث صرف وقت و هزينه مي‌شود هر چند امر درستي است. وظيفه شوراي شهر، شهرداري، دهياري و بخشداري است نه صرفا وظيفه نماينده مجلس که بايد به امور کلي‌تر بپردازد.
سروصدا براي چيست؟


بايد به اين نکته هم توجه داشت که در مجالس قبل روساي پارلمان به استان‌ها سفر مي‌کردند اما هيچگاه در بوق و کرنا نمي‌کردند چون شايد هدف انتخاباتي نداشتند. يک نماينده سابق مجلس مي‌گويد: «تمامي روساي مجلس از گذشته تا امروز همواره سفرهايي را به استان‌ها داشتند، در استان حضور پيدا مي‌کردند ديدارها و نظارت‌هايي انجام مي‌شد اما هيچ‌کدام به اندازه اين مجلس پرسروصدا نبود.» محمود صادقي خاطرنشان کرد: «درباره اينکه اکنون اين نوع سفرها توسط رئيس مجلس انجام مي‌شود، من نيت‌خواني نمي‌کنم که قصد تبليغات است يا خير، اما نوع و سبک کار يک مقداري شائبه‌برانگيز است و چون همراه با تبليغات فراوان است، به‌ويژه بازتابي که صداوسيما روي خبرهاي آن مي‌دهد مقداري غيرعادي جلوه مي‌کند و اين موارد شائبه‌ را ايجاد مي‌کند.»