دو سال سخت در انتظار دولت سیزدهم؛ بحران بدهی‌ها در راه است!


این که یونان یا ونزوئلا نشده‌ایم به عملکرد دولت‌های احمدی‌نژاد و روحانی ارتباطی ندارد(!)ظرفیت‌های اقتصادی ما به قدری بالا است که بحران‌های مالی تبدیل به سونامی و فروپاشی نمی‌شود. میثم مهرپور ضمن بیان این مسئله اقتصاد ایران را به خانواده‌ای تشبیه می‌کند که هیچ منبع درآمدی ندارد اما نمی‌خواهد ذره‌ای از مخارج خود بکاهد پس یا مجبور است از اقوام و خویشاوندان قرض بگیرد یا این که کالاهای ارزشمندی که در خانه دارد را بفروشد، حداقل این که دولت طی حدوداً هشت سالی که بر سر کار بوده لحظه‌ای دستش را از جیب مردم بیرون نیاورده؛ گاهی از بورس، برخی اوقات از تسعیر ارز، مدتی از محل آزادسازی حامل‌های انرژی و حالا هم که از محل اموال بلوکه شده ی ایران در دیگر کشورها...
آفتاب یزد ـ رضا بردستانی: یک کارشناس و پژوهشگر اقتصادی ضمن متحیر ماندن از تلاش‌ها برای رئیس جمهور شدنِ عده‌ای به آفتاب یزد گفت:«اگر می‌دانستند با چه بحران یا اَبَربحرانی رو در رو خواهند شد شاید هرگز و تا این اندازه خود را متمایل به حضور در انتخابات ریاست جمهوری نشان نمی‌دادند!»
میثم مهرپور ضمن راکد خواندن ده ساله ی اقتصاد ایران از اوایل دهه نود تاکید می‌کند:«هروقت منابع ارزی کالاهایی که به صورت قاچاق وارد کشور می‌شود ـ 12 تا 20 میلیارد دلار در سال ـ به طور قطع فرمانده اقتصادی دولت نیز مشخص خواهد شد!»مهرپور معتقد است:«در حوزه ی اقتصادی، دولت با دو دیدگاه اداره می‌شود. اصلادعوای نوبخت ـ همتی نماد بیرونی اختلافات درونی دیدگاه‌های متشتتی است که سال‌ها است همه خبر دارند همان دعوای «مسعود و فرشاد» همان زورآزمایی «نهاوندیان و طیب نیا» همان دوگانه ی بینادگراها و غیربنیادگراها و در این میان، هرچه آتش این اختلاف بیشتر می‌شد دود بیشتری به چشم مردم می‌رفت!» این پژوهشگر حوزه اقتصاد می‌گوید:«من از حسن روحانی متعجبم که دهه ی 90 را دهه ی شکوفایی اقتصادی می‌داند در حالی که طی ده سال گذشته عملاً راکدترین اقتصاد دنیا را با انواع بدهی‌ها و ناملایمات پشت سر گذاشتیم و حال که به ماه‌های انتهایی دولت دوازدهم رسیده‌ایم تازه همتی یادش آمده که باید جواب نوبخت را بدهد در حالی که هم نوبخت و هم همتی می‌دانند دولت‌های یازدهم و دوازدهم از بُعد اقتصادی اساساً غیر قابل دفاع هستند!»
>چاپ پول به پشتوانه دلارهای بلوکه شده توسط بانک مرکزی!


در مشاجره روسای سازمان برنامه و بودجه و بانک مرکزی مشخص شد که رشد پایه پولی کشور به عنوان اصلی‌ترین عامل تورم در سال‌های اخیر چاپ پول به پشتوانه دلارهای بلوکه شده کشور بوده است. این موضوع برای اولین بار است که توسط مقامات رسمی عنوان می‌شود. ماجرا از آنجا شروع شد که نوبخت در جلسه‌ای با تعدادی از نمایندگان مجلس، بانک مرکزی را بزرگترین بدهکار به دوبت معرفی کرده بود. گزاره‌ای که در شرایط فعلی اقتصادی چندان منطقی به نظر نمی‌رسد. محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور و معاون رئیس جمهور در پاسخ به اظهارات اعضای کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در خصوص استقراض دولت از بانک مرکزی، گفته است: «بنابر گزارش وزیر نفت پول حاصل از صادرات نفت به حساب بانک مرکزی واریز شده اما این بانک در تبدیل ارز به ریال دچار تاخیر است و به همین دلیل در حال حاضر بانک مرکزی بزرگ‌ترین بدهکار دولت است. وی در ادامه افزوده است: در شرایطی که دولت اندوخته مالی در بانک مرکزی دارد چه نیازی به چاپ پول یا استقراض از بانک مرکزی است؟ اساسا بخشی از کسری بودجه دولت به همین دلیل است که منابع ارزی سریع به منابع ریالی تبدیل نمی‌شود. عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی در یادداشتی در صفحه اینستاگرام خود در واکنش به اظهارات نوبخت نوشت: اخیرا به نقل از رئیس محترم سازمان برنامه و بودجه مطلبی در رسانه‌ها منتشر شده است، مبنی بر این که، بانک مرکزی بزرگترین بدهکار دولت است. وی در ادامه نوشت: سال ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ عامل مسلط در رشد پایه پولی، تبدیل منابع ارزی مسدود وغیرقابل دسترس به ریال بوده است، در حالی که در سال‌های قبل از آن، عامل مسلط، بدهی بانکها بود که با تلاش بانک مرکزی در شرایط بسیار سخت مهار شد. همتی خاطرنشان کرد: مقاومت بانک مرکزی در برابر تبدیل منابع ارزی مسدودی به ریال، برای مقابله با رشد بیشتر در پایه پولی ونقدینگی و لذا، جلوگیری از کاهش بیشترارزش پول ملی و قدرت خرید مردم است.معادل منابع ارزی کشور بنا بر ادعای رئیس بانک مرکزی پیش از ورود به کشور به ریال تبدیل شده است که در نوع خود امری نادر محسوب می‌شود که ممکن است در آینده با آزاد‌سازی آن منابع یا تداوم انسداد دسترسی به آنها مشکلاتی را در اقتصاد کشور به بار آورد.
>چون خیال شان راحت است مشاجره می‌کنند!
میثم مهرپور در پاسخ به این پرسش که به چه دلیل، اختلافات نوبخت و همتی رسانه‌ای می‌شود خاطرنشان می‌کند:«منهای این مسئله که اختلافات در حوزه ی اقتصادی در دو دولت روحانی وجود داشته، در دولت دوازدهم حادتر نیز شده؛ باید بپذیریم در ماه‌های پایانی دولت، عملاً مدیران ارشد ابایی از علنی شدن اختلافات ندارند و برای همین مسئله‌ای که همتی پاسخ نوبخت را نه در جلسه هیئت دولت که در رسانه می‌دهد. ضمن آن که هرکدام در تلاش است تا از مقام اداری و علمی خود دفاع کند پس رسانه جایگاه بهتری است برای پاسخگویی!»
>منابع مالی پیشخور شده شک نکنید!
مهرپور معتقد است:«حتی اگر بین نوبخت و همتی مشاجره نیز نشده بود نه حالا که بعدها برهمه عیان می‌شد که دولت بر اساس دلارهای بلوکه شده، ریال چاپ کرده و پایه ی پولی به همین دلیل ضعیف شده است» وی ادامه می‌دهد:«وقتی بعد هشت سال نتوانیم بفهمیم فرمانده ی اقتصادی دولت کیست به طور طبیعی این چنین تنش‌ها و چالش‌هایی چندان مهم نمی‌تواند باشد.»
این پژوهشگر حوزه ی اقتصادی ضمن ابراز تعجب از تلاش‌ها برای رئیس جمهور شدن با اطلاع از وخامت اوضاع اقتصادی می‌گوید:«یقین دارم از ظرفیت‌های بالای اقتصادی خبر دارند واگرنه جگر شیر می‌خواهد با این همه معضلات اقتصادی، شخصی مسئولیت بپذیرد!» مهرپور در پایان با تایید این مسئله که دولت از هرطریقی که توانسته، هزینه‌های جاری مملکت را تامین کرده به این مسئله اشاره می‌کند که:«افزایش حقوق ها، حقوق بازنشستگان، صندوق ها، شرکت‌های وابسته به دولت، همه و همه بارهای اضافی بر دوش اقتصاد کشور گذاشته شده است که دولتِ بعد خیلی زود متوجه بحران‌های ناشی از بدهکاری‌ها عظیمی که برایش به یادگار گذاشته شده، خواهد شد.» مهرپور می‌گوید:«این اصطلاح که دولت ویرانه‌ای برای دولت بعد بر جای گذاشته حداقل در زمینه ی پولی و بانکی برای دولت سیزدهم اثبات شده است چون دولت روحانی به هر منبعی که دسترسی داشته چنگ انداخته و برای دولت بعد منبعی باقی نمانده.»این کارشناس در پایان خاطرنشان می‌کند:«همین منابع ارزی فرضی که معلوم هم نیست که چه زمانی آزاد شود از جمله ی مواردی است که بعدها آثار و تبعات خود را به سختی و تلخی نشان خواهد داد زیرا پول‌های چاپ و هزینه شده همان‌هایی است که اساساً معلوم نیست آزاد شود یا نه و تازه تا چه میزان آزاد شود و چگونه که تمامی این‌ها بحران بدهی و تورم‌هایی است که زندگی و معیشت مردم را هدف
قرار خواهد داد!