روزنامه قانون
1396/03/20
سانترخطربه قطر
مسير هوايي قطر به روي امارات و عربستان بسته شده است و احتمال دارد مشكلات جدي‌تر شودفدراسيون فوتبال آلمان به صورت رسمي اعلام كرد كه ممكن است در جام‌جهاني 2022 حاضر نشود
ميزباني قطر در جام‌جهاني تحت تاثير قرار گرفته است زيرا عربستان، راه خشکی را به روی آن‌ها بسته است
شبكه تلویزیونی «بین اسپورت» قطر، چندی قبل از سوي AFC به عنوان نماینده انحصاری پخش مسابقات لیگ قهرمانان آسیا معرفی شد
پنجم ژوئن، خبری در رسانه‌ها منتشر شد كه روابط كشورهای خاورمیانه را در آستانه تغییر و تحولات بی‌شمار قرار داد. قطع ارتباط كشور قطر با چهار كشور عربستان سعودی، امارات متحده عربی، مصر و بحرین، توجه جهان را معطوف این جریان كرد. اتفاقی كه ابتدا با تنش‌های داخلی بین عربستان و قطر آغاز و در ادامه موجب شد این كشورها در بیانیه‌هایی جداگانه، روابط دیپلماتیک خود با قطر را قطع كنند. اتفاقات رخ داده در روابط بین‌الملل این كشورهای عربی، بدون شك در ورزش نيز بی‌تاثیر نيست. به ویژه اینكه قطر در چند سال اخیر با سرمایه‌گذاری كلان در بخش ورزشی و جذب ستاره‌های دنیای ورزش، به یك قطب در ورزش جهان تبدیل شده است تا جایی كه نفوذ قطری‌ها در فدراسیون جهانی فوتبال موجب شد میزبانی جام جهانی 2022 فوتبال به این كشور سپرده شود. اما به‌راستی این رخدادهای دیپلماتیك چقدر در ورزش كشور قطر و به ویژه بُعد بین‌المللی آن تاثیرگذار خواهد بود؟
تعامل ورزش و روابط دیپلماتیك
نقش ورزش و تاثیرات آن در روابط دیپلماتیك در طول تاریخ، همواره از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده است. در دنیای امروز كمتر كسی می‌تواند منكر این موضوع باشد كه ورزش بستری مهم برای تعامل سیاست‌های بین‌المللی بین كشورهاست. این یك اصل به اثبات رسیده است كه ورزش می‌تواند نقش مهمی در ارتقای سطح توسعه، ایجاد صلح و حل كشمكش‌ها داشته باشد. اجتماعات بزرگ مثل المپیك و جام جهانی می‌تواند عاملی برای جمع شدن كشورهای مختلف با روش‌های سیاسی گوناگون و خط‌های فكری متفاوت در كنار هم باشد و منجر به شكلی‌گیری روابط صمیمانه شود. البته این موضوع از جنبه دیگري نيز مورد توجه است. كم پیش نیامده كه از ورزش به عنوان وسیله‌ای برای از بین بردن موقعیت‌های صلح‌آمیز و تحریك و دشمنی استفاده شده است. رابطه ورزش و سیاست، یك رابطه دوطرفه است كه هر كدام به نوبه خود روی دیگری تاثیر می‌گذارد. استفاده سیاسی از ورزش و دخالت ورزش در سیاست، سابقه طولانی دارد و از نخستین دوره‌های بازی‌های المپیك در دوران جدید، نمایان است. تا چندی پیش بيشتر كشورهای جهان از نقش مهمی كه ورزش در روابط سیاسی می‌تواند ایفا كند، غافل بودند اما شكی نیست كه این روزها بسياري از كشورها به خوبی به این نقش آگاه شده و بارها از ورزش در راستای منافع سیاسی بهره برده‌اند. در این میان كشور قطر نيز بسیار هوشمندانه قدم برداشت. قطری‌ها از چندی قبل با توجه و تمركز بر ورزش، از این ابزار به عنوان یك راهكار سیاسی و دیپلماتیك استفاده كردند و بارها به طور صریح مدعی شدند كه در راستای یك «دیپلماسی ورزشی» گام برمی‌دارند.
رشد پررنگ ورزش قطر در جهان
داستان حضور در مسابقات بین‌المللی ورزشی و میزبانی‌های مطلوب جهانی از سوی كشور قطر از سال‌ها قبل آغاز شد. اتفاقاتی كه این كشور را در تیتر خبرگزاری‌ها، شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی، روزنامه‌ها و به طور کلی مراکز اطلاع‌رسانی ورزشی و افكار عمومی جهانی قرار داد. با نگاهی گذرا به تاریخ 15ساله ورزش قطر می‌توان دریافت که «شیخ تمیم» به غیر از عدم حضور تیم ملی فوتبال قطر در جام جهانی فوتبال (2002 تا 2014)، توانست کارنامه موفقی در عرصه دیپلماسی ورزشی ارائه کند. حاصل تلاش‌های «شیخ تمیم» کسب میزبانی مسابقات متعدد قاره‌ای و جهانی، المپیک آسیایی2006، کسب میزبانی مسابقات جام جهانی2022 و از همه مهم‌تر جلب اعتماد اعضای کمیته ملی المپیک برای کسب میزبانی مسابقات المپیک تابستانی 2024 بوده است. البته این کشور میزبان چندین مسابقه مهم قاره‌ای و بین‌المللی نیز مانند جام ملت‌های آسیا در سال‌های 1988 و 2011، مرحله گروهی انتخابی جام جهانی 1994 آمریکا، مسابقات بین‌المللی تنیس قطر، مسابقات اتومبیل‌رانی قهرمانی جهان، مسابقات هندبال قهرمانی جهان، مسابقات شنای قهرمانی جهان و... بوده است. ساخت مرکز ورزشی مجهز و جهانی آسپایر در قلب دوحه و استادیوم‌های مجهز و باکیفیت دیگر، اقدام قطری‌ها در این رابطه بود. نکته مهم دیگر در اقدامات دولتمردان قطر، به خدمت‌گرفتن ورزشکاران برجسته سایر کشورها و کسب مدال‌های جهانی و المپیکی برای این کشور بود. این ورزشکاران توانسته‌اند مدال‌های رنگارنگی را در عرصه جهانی و المپیک برای کشور قطر کسب کنند. حضور ورزشکار قطری در سکوی جهانی و نواخته‌شدن سرود ملی این کشور در رقابت با سایر کشورهای عربی منطقه، برگ برنده‌ای برای قدرت‌نمایی و نمایش چهره متمایزی از این کشور کوچک شیخ‌نشین خلیج فارس برای جهانیان و به‌ویژه کشورهای همجوار در خاورمیانه و خلیج فارس به شمار می‌‌رفت. آخرین اتفاق خوب برای ورزش قطر، گرفتن میزبانی جام جهانی 2022 فوتبال بود.یك میزبانی پرسر و صدا و پر حاشیه كه حالا با شكراب شدن روابط این كشور با برخی كشورهای خاورمیانه، در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.
خطر براي «دیپلماسی ورزشی» قطر
هنوز چند ساعت از خبر قطع روابط دیپلماسی این كشور با چهار كشور عربستان، امارات، بحرین و مصر نگذشته بود كه اولین تركش این اتفاق در عرصه ورزش به قطری‌ها اصابت كرد. ماجرا از این قرار بود كه باشگاه الاهلی عربستان، قراردادش را با اسپانسر قطری خود یعنی شركت هواپیمایی قطر، طبق دستور دولت عربستان و در پی متشنج شدن روابط دو کشور لغو کرد. این قرارداد یک ماه پیش با حضور شاهزاده‌های سعودی تمدید شده بود و بي‌شك سود دوجانبه برای هر دو طرف قرارداد داشت. این اتفاق شاید آغاز مشكلاتی باشد كه ورزش قطر باید بعد از این اتفاقات سیاسی و دیپلماتیك خود را برای رویارویی با آن آماده كند.
از طرفی در شرایطی كه ماجرای میزبانی قطر در جام‌جهانی ٢٠٢٢ در راستای نفوذ قطری‌ها در فدراسیون جهانی فوتبال، برای مدتی از حواشی خود دور شده بود، بار دیگر تنش‌های سیاسی میان چند کشور عربی، اوضاع این میزبانی را برای قطری‌ها پیچیده كرد. این‌بار خطر از دست دادن میزبانی جام‌جهانی 2022 بیشتر از قبل بیخ گوش قطری‌ها بود. در این میان و در شرایطی كه پیش‌بینی می‌شد تنها كشورهای آسیایی به این مشكلات دامن بزنند، اروپایی‌ها نيز سخن از تحریم جام‌جهانی در صورت برگزاری این مسابقات در قطر به میان آوردند. ريیس فدراسیون فوتبال آلمان، نخستین مسئول ورزشی در اروپا بود كه به این موضوع واكنش نشان داد: «تا آغاز جام‌جهانی 2022، پنج سال باقی مانده و باید دراین مدت اولویت، پیدا‌کردن راه‌حل‌های مناسب برای بهترکردن شرایط میزبانی باشد. یک واقعیت آشکار وجود دارد که نمی‌توان جام‌جهانی را درکشوری که به حمایت از تروریسم می‌پردازد، برگزار کرد. باید با مسئولان حکومتی کشور (آلمان) صحبت کنیم و نگرانی خود را از این وضع بیان كنیم». فدراسيون فوتبال آلمان نيز در بيانيه‌اي رسمي اعلام كرده است: «در صورتی که مناقشات ایجاد شده میان قطر و سایر کشورها برطرف نشود، در جام جهانی 2022 حاضر نخواهیم شد». همچنین یك رسانه انگلیسی در گزارشی به ناتوانی قطر برای میزبانی جام‌جهانی پرداخته است: «پس از تصمیم چهار کشور عربی و همسایه به قطع روابط سیاسی با این کشور، سوالات زیادی درباره اینکه قطر توانایی ادامه پیشرفت و رشد برای ساخت تاسیسات جام‌جهانی ٢٠٢٢ را دارد یا خير، مطرح میشود. زیرا عربستان، تنها راه خشکی را به روی آن‌ها بسته و راه هوایی این کشور نیز روی امارات و عربستان بسته شده است. بسیاری از اعمال ساخت‌وساز تاسیسات جام‌جهانی 2022 برعهده شرکت‌هایی است که مقر اصلی آن‌ها دوبی است». با این حال فدراسیون جهانی فوتبال FIFA هنوز به طور قطع واكنشی در این خصوص نداشته و تنها مدعی شده است كه شرایط را تحت كنترل دارد و تلاش می‌كند مسائل را به سمت و سوی درستی هدايت كند.
داستان یك استعفای دسته جمعی!
شبكه تلویزیونی «بین اسپورت» قطری، چندی قبل از سوی كنفدراسیون فوتبال آسیا به عنوان نماینده انحصاری پخش مسابقات لیگ قهرمانان آسیا معرفی شد. در این شبكه تلویزیونی عده‌ای گزارشگر و كارشناس اهل عربستان صعودی فعالیت داشتند كه بعد از تیره و تار شدن روابط سیاسی و دیپلماتیك عربستان و قطر، این نفرات به طور دسته‌جمعی از سمت خود استعفا كردند. «نواف التمیاط»، «محسن الجمعان» و«فهد العتیبی» از چهره‌های سرشناس عربستانی بودند که به کار کارشناسی مسابقات فوتبال در شبکه بین اسپورت قطر مشغول بودند و تصمیم به تحریم این شبكه ورزشی گرفتند. همچنین تنی چند از کارشناسان مصری نيز بعد از این اتفاق اعلام کرده‌اند که دیگر حاضر به ادامه کار با این شبکه قطری نیستند. موضوع دیگری كه كنفدراسیون فوتبال آسیا را بیش از پیش گیج كرد، تصمیم جدیدی است كه فدراسیون فوتبال عربستان اتخاذ كرده است و خواستار این شده كه رقابت‌هایش با تیم‌های قطری مانند تیم‌های ایران در كشور سوم برگزار شود. باید منتظر ماند و دید كه كنفدراسیون فوتبال آسیا كه از قضا شیخ سلمان اهل بحرین را روی صندلی ریاست خود دارد، چه تصمیمي درباره آینده مسابقات بین تیم‌های این كشورها می‌گیرد.
سایر اخبار این روزنامه
شهداي چهارشنبه تهران با شكوه فراوان تشييع شدند
داعش در كمين
کومی ، ترامپ را به گوشه رینگ برد!
تعديل محافظه كاران
غنايم يك جنگ عربي
سانترخطربه قطر
پيش بيني روند تورم در اقتصاد ايران
پیشبرد اهداف، نیازمند سیاست ورزی
سونامي معلوليت
روحانی باید سیاست‌هايش را تغییر بدهد
باقی مانده از گذشته ها بر ای آیندگان
