رسانه‌های رسمی بازنده فضای مجازی در تبلیغات

آفتاب یزد _ یگانه شوق الشعرا: این روزها تبلیغات در شبکه‌های اجتماعی خصوصا اینستاگرام شدت و گستردگی بسیار زیادی پیدا کرده است. تقریبا هر اینفلوئنسر یا شبه اینفلوئنسری در این فضا به تبلیغات با روش‌های مختلف و متدهای جدید مشغول است. عده‌ای تبلیغات در این فضا به شغل ثابت و تنها منبع درآمدشان تبدیل شده است. کاربران زیادی از این شیوه تبلیغات استقبال می‌کنند و برخی هم به دلیل تجربیات ناخوشایند به این شیوه تبلیغات بی‌اعتماد شده اند. از سوی دیگر تبلیغات گوناگون در رسانه‌های رسمی کشور دیده می‌شود که در صدر آن صدا و سیما قرار دارد. باشدت گرفتن تبلیغات در شبکه‌های اجتماعی این سوال به وجود می‌آید که مردم بیشتر به کدام نوع از این تبلیغات اعتماد دارند؟
>محدودیت بالای رسانه‌های رسمی
صاحب رستورانی در پاسخ به این سوال که برای تبلیغات خود ترجیح می‌دهد به شبکه‌های مجازی رجوع کند یا رسانه‌های رسمی به خبرنگار اجتماعی آفتاب یزد گفت:« هزینه تبلیغات در صدا و سیما بسیار زیاد است و محدودیت بالایی برای نوع تبلیغات وجود دارد. من بعد از مدتی که توانستم هزینه تبلیغات در این فضا را مهیا کنم متاسفانه به دلیل محدودیت‌های بالای صدا و سیما نتوانستم در این فضا تبلیغاتی داشته باشم زیرا آنقدر ممیزی‌ها زیاد بود که موضوع تبلیغ دیده نمی‌شد. ناچارا برای بار اول در فضای اینستاگرام رستوران خود را تبلیغ کردم که در همان مرتبه به تعداد مشتریان من اضافه شد و من از آن به بعد مدام از این فضا برای تبلیغات خود استفاده می‌کنم. زیرا هم قیمت‌ها به نسبت فضای رسانه‌ای رسمی کمتراست و هم محدودیت خاصی ندارد.»
>زمان کافی برای انتخاب و مقایسه


سرپرست خانواری در پاسخ به همان سوال به خبرنگار ما گفت:
« من به تبلیغات فضای رسانه رسمی کشور بیشتر اعتماد دارم. چراکه تبلیغات در این فضا ابتدا از یکسری فیلتر‌ها گذر می‌کنند و هر شرکت، موسسه و برندی به دلیل هزینه‌های بالا تبلیغات در این فضا نمی‌توانند تبلیغ خود را در رسانه‌های رسمی انجام دهند. از سوی دیگر میزان تبلیغات در فضای صدا و سیما از فضای مجازی بسیار کمتر است و اینگونه من راحت‌تر می‌توانم انتخاب کنم و سردرگم نمی‌شوم.» دانشجویی در این باره به خبرنگار اجتماعی روزنامه آفتاب یزد گفت:« من بیشتر از طریق تبلیغات فضای مجازی اجناس و کالاهای مورد نیاز خود و خانواده‌ام را تهیه می‌کنم. زیرا تبلیغات در این فضا به گونه‌ای است که زمان کافی برای انتخاب و مقایسه قیمت‌ها را به من می‌دهد. از سوی دیگر امکان ذخیره کردن پست‌ها در فضای اینستاگرام برای من وجود دارد ولی این امکان در فضای رسانه‌ای رسمی به خصوص صدا و سیما وجود ندارد. میزان تبلیغات در فضای مجازی بسیار زیاد است و این تنوع محصولات باعث گسترش گزینه‌های انتخابی من می‌شود اما تبلیغات در فضای صدا و سیما بسیار کم و محدود است. همچنین برای برخی از محصولات مورد نیاز من مثل کتاب، اکسسوری، تلفن همراه، رایانه و... در فضای رسانه رسمی تبلیغاتی وجود ندارد و من برای تهیه این وسایل باید از تبلیغات فضای مجازی و تجربیات دیگر کاربران استفاده کنم.»
>امکان فریب کاری در رسانه‌های رسمی کمتر است
کارمندی در این باره به آفتاب یزد گفت:« آنقدر تبلیغات در فضای مجازی مخصوصا اینستاگرام زیاد است و تجربیات ناخوشایند زیادی از کاربران وجود دارد که من به تبلیغات این فضا هیچ اعتمادی ندارم. زیرا تشخیص راست و دروغ در این فضا بسیار سخت است و تعداد تبلیغات بالا باعث سردرگمی من شده است. به دلیل کم بودن تبلیغات رسانه‌های رسمی من به آن تبلیغات بیشتر رجوع می‌کنم. همچنین به نظر من تبلیغات در فضای رسانه رسمی یک سری قوانین و محدودیت دارد که این موارد باعث می‌شود امکان دروغ گویی و فریبکاری در این فضا کمتر باشد. » یکی دیگر از افراد در این باره به آفتاب یزد گفت:« من چند بلاگر را در این فضا به صورت مداوم و برای سال‌ها است که دنبال می‌کنم و به آن‌ها و سلیقه شان اعتماد کامل دارم. تقریبا هر محصول یا کالایی که توسط این چند نفر تبلیغ شود مورد اعتماد من است و اگر توانایی مالی داشته باشم آن‌ها را تهیه می‌کنم. اعتمادی که این چند نفر در طول چند سال در من به وجود آوردند صدا و سیما نتوانست آن اعتماد را ایجاد کند. همچنین من سال‌ها پیش کرمی که در صدا و سیما رسمی کشور تبلیغ شده بود و ادعای جوان‌سازی را داشت تهیه کردم ولی هیج تغییری در پوست من ایجاد نشد. زمانی هم که برای پیگیری به صدا و سیما مراجعه کردم پاسخی در قبال تبلیغی که انجام داده بودند دریافت نکردم. در صورتی که من یکبار مانتویی از پیج تبلیغ شده در اینستاگرام یک بلاگر تهیه کردم و از آن جنس راضی نبودم. زمانی که به او پیام دادم و از تبلیغات او شکایت کردم در اسرع وقت آن موضوع را پیگیری کرد.»
>جایگاه برتر شبکه‌های اجتماعی
قربانعلی تنگشیر کارشناس رسانه در این باره به آفتاب یزد گفت:« در حال حاضر مردم در تمام دنیا به شبکه‌های اجتماعی بیشتر اعتماد دارند تا به رسانه‌های رسمی کشورهای خودشان چون در شبکه‌های اجتماعی تبلیغات را به صورت آنلاین، مفید و قابل بهره‌برداری می‌بینیم. تراکم بالای تبلیغات در تلویزیون یکی از دلایلی است که مردم اعتقاد زیادی به تبلیغات تلویزیونی ندارند. دلیل دیگری که تاثیر تبلیغات تلویزیونی خیلی کم است عبور سریع تبلیغ از نظر بیننده است درحالیکه شبکه‌های اجتماعی همیشه در دسترس هستند و می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید. همچنین در تبلیغات رسمی امکان گزینش دقیق توسط مخاطبین وجود ندارد. البته تبلیغات تلویزیونی و رسمی مزایایی هم دارد از جمله اینکه از قدرت جاذبه زیادی برای مخاطبین برخوردار است، پوشش و دسترسی مکانی زیادی دارد و امکان تاثیرگذاری بیشتری به همراه دارد ولی شبکه‌های اجتماعی در دنیا جایگاه بهتری دارند. همچنین تبلیغات اینترنتی به دلیل اینکه ارتباط دو طرفه است یک پیوند مستقیم ایجاد می‌کنند و تبلیغات با توجه به نیاز مخاطب و علایق او قابلیت دسته‌بندی و نمایش را دارند و نوعی شخصی‌سازی در تبلیغات اینترنتی وجود دارد. دسترسی به این نوع تبلیغات فاقد محدودیت زمانی و جغرافیایی است. »
>مزیت‌های قابل توجه تبلیغات اینترنتی
وی ادامه داد:« مردم تبلیغات و محصولی را می‌پذیرند که در مورد آن از حق انتخاب بیشتری برخوردار باشند در حالیکه تبلیغات تلویزیونی و رسانه‌های رسمی حق انتخاب زیادی به مخاطب نمی‌دهند. حق انتخاب در تبلیغات شبکه‌های اجتماعی از وسعت، تنوع و دقت بیشتری برخوردار است و مخاطب می‌تواند وقت بیشتری را برای انتخاب صرف کند. در حالیکه تبلیغات تلویزیونی گذرا و کوتاه مدت هستند. همچنین در تبلیغات اینترنتی عیار و کیفیت محصولات دارای امکان سنجش و رهگیری است؛ یعنی می‌توان با توجه به نظرات سایر کاربران و خریداران گذشته یک محصول به میزان کیفیت و صحت اطلاعات مندرج در تبلیغ پی برد. علاوه بر این طراحی تبلیغات اینترنتی از تنوع و خلاقیت بیشتری برخوردار است البته تبلیغات تلویزیونی نیز در این خصوص اخیرا بسیار پیشرفت کرده‌اند. تبلیغات اینترنتی به دلیل پایین‌تر بودن هزینه‌ها نسبت به رسانه‌های رسمی و قابلیت دسترسی راحت‌تر امکان معرفی و فروش محصولات را بالاتر برده‌اند. در مجموع باید گفت مزایای تبلیغات اینترنتی و شبکه‌های اجتماعی بسیار بیشتر از تبلیغات رسمی است که این دو را با یکدیگر تا حدودی غیر قابل مقایسه می‌کند. بنابراین با وجود چنین مزایایی طبیعی است که استقبال عمومی از تبلیغات اینترنتی و شبکه‌های اجتماعی هم افزایش یابد و ارائه‌کنندگان کالا و خدمات نیز بیشتر به این شیوه تبلیغ روی بیاورند.»
>هزینه‌های گزاف تبلیغات رسمی
حسن معظمی کارشناس رسانه نیز در این باره به آفتاب یزد گفت:« اگر بخواهیم از منظر اقتصادی به این مسئله توجه کنیم به دلیل هزینه‌های بسیار گزاف و بالایی که تبلیغ در رسانه‌های رسمی مثل صدا و سیما، مطبوعات یا ارگان‌های رسمی دارد برای کسی که کسب و کار دارد یا به نوعی به دنبال مخاطب یابی است به صرفه است که به فضای مجازی روی بیاورد. از طرف دیگر هم باید در نظر بگیریم که فراگیری که در حال حاضر فضای مجازی دارد رسانه رسمی ندارد و این مسئله خود نیاز به یک آسیب شناسی جدی دارد که در این فرصت امکان طرح آن وجود ندارد. بنابراین نتیجه می‌گیریم که الان اقبال عمومی مردم و صاحبان کسب و کارها به فضای مجازی بیشتر است به دلیل اینکه تعداد بازدید‌کننده بیشتر، تنوع زیادتر و فارغ از ممیزی‌های رایج است؛ همه این‌ها دست به دست هم می‌دهند که رسانه رسمی به نوعی از جذب آگهی‌های این چنینی و تبلیغات فراگیر محروم باشد. اما مهم‌ترین دلیل صرفه اقتصادی است زیرا صاحبان کسب و کارهای خرد و کوچک و کسانی که به تازگی وارد این حوزه شده‌اند شاید توان پرداخت و هزینه برای تبلیغات در رسانه‌های رسمی را نداشته باشند بنابراین به روشی روی می‌آورند که هم از لحاظ اقتصادی به صرفه باشد و هم با تعداد مخاطبان بیشتری ارتباط پیدا کنند.»