روزنامه ابتکار
1400/08/12
آیا صدا و سیما به روزهای اوج سریال‌سازی‌اش باز می‌گردد؟ در انتظار روزهای خوش تلویزیون
گروه فرهنگ و هنر – شاید شما هم یادتان باشد روزهایی را که هر کس هرجایی که بود خود را به تلویزیون می‌رساند تا سریال همسران، خانه سبز، پدرسالار، روزی روزگاری و... را ببیند. ساعت‌های بعد از افطار در ماه رمضان خیابان‌ها خلوت می‌شدند تا سریال‌های پرطرفدار آن روزها را ببینند؛ سریال‌هایی که بعضی از آن‌ها هنوز هم تکرارشان پخش میشود. چند سالی است که کمتر شاهد ساخت سریالی پرطرفدار و قوی هستیم اما حالا به نظر می‌رسد جبلی می‌خواهد به این پاشنه آشیل هم رسیدگی کند.ساخت سریال در شبکه‌های تلویزیونی و اینترنتی یکی از مهم‌ترین راه‌های جذب مخاطب در دنیای امروزی است. سریال‌سازی آنقدر در این روزگار مورد توجه است که حتی می‌تواند باعث درآمدزایی و صادرات فرهنگی شود، همان‌چیزی که این روزها درمورد سریال «بازی مرکب» شاهدش هستیم.
روزگاری صدا و سیما آنقدر سریال خوب می‌ساخت که برای دیدن همه آن‌ها باید برنامه‌ریزی می‌کردیم. حتی محور مهمانی‌ها به ساعت پخش سریال‌ها گره خورده بود. خانواده‌ها دور هم جمع می‌شدند تا همسران ببیند، ترش و شیرین، متهم گریخت، سربه‌داران، شب‌های برره و... تلویزیون در دهه ۶۰ تا اواسط دهه ۷۰ در طول هفته یک یا دو سریال پخش می‌کرد و خبری از سریال‌های شبانه نبود، اما از واسط دهه ۷۰ و بعد در دهه ۸۰ به‌طور جدی، سریال‌ها و برنامه‌های شبانه پایشان به تلویزیون باز شد و اتفاقا مورد اقبال عمومی قرار گرفت. در دهه ۹۰ هم این روند ادامه داشت و در کنار سریال‌ها، مسابقات و تاک‌شوها هم اضافه شدند. اما حالا چند سالی است که دیگر خبری از سریال‌های پرطرفدار نیست. نهایت چند سریال انگشت‌شمار در این سال‌ها توانسته‌اند مورد توجه قرار بگیرند. مدیریت صدا و سیما چنان عجیب بود و چنان کار را برای برنامه‌سازان تنگ کرد که بسیاری از آن‌ها ترجیح دادند عطای کار در صدا و سیما را به لقایش ببخشند. آرام‌آرام کارگردان‌های قدر تلویزیونی یا سن‌شان بالا رفت و علاقه‌ای به کار نداشتند یا ترجیح دادند در بخش خصوصی و شبکه نمایش خانگی فعالیت‌شان را ادامه دهند، کما اینکه با ورود صدا و سیما به بخش نظارت بر وی.او.دی‌ها کار در این بخش هم با مشکلاتی روبه‌رو شد و چند سریال در آستانه توقیف قرار گرفتند که البته با تلاش بسیار و با همه ممیزی‌ها پخش‌شان را ادامه دادند.
در یک سال‌ونیم اخیر که درگیر کرونا بودیم و بسیاری از پروژه‌ها متوقف شدند و روند کارها کُند شد این دستِ خالی عیان‌تر شد. مردم به سریال‌های خوب شبانه عادت کرده بودند و توقع‌شان هم بالاتر رفته بود. از آن سو تلویزیون برای زمان‌های طلایی‌اش مانند نوروز و رمضان، دلش خوش بود به سریال‌هایی که سری اول و دوم‌شان موفق شده بود و حالا به فصل‌های تازه‌تر رسیده بودند. اتکای بیش از حد به تک سریال‌های موفق، بازی را به نفع سریال‌های خارجی و شبکه نمایش خانگی کرد.
اوضاع به نحوی بود که در نظرسنجی مرکز تحقیقات درباره برنامه‌های شاخص سیما در مهر امسال، هیچ سریالی در میان 10 برنامه پربیننده قرار نداشت. اما حالا با آمدن پیمان جبلی به عنوان رییس سازمان صدا و سیما به نظر می‌رسد همه چیز در حال دگرگونی است تا بار دیگر این رسانه بتواند رسانه‌ای پرمخاطب شود. رئیس تازه صدا و سیما عزم خود را جزم کرده تا حوزه سریال‌سازی تکانی اساسی بخورد. از جمله این که واسطه‌ها از بین برود، قدرت به طور کامل دست سیما فیلم باشد و نظارت خودش بر تولید آثار بیشتر شود. حالا او در نخستین گام دستور توقف ۱۵ سریال که در مرحله پیش تولید یا در آستانه تولید هستند، را داده است تا شورای معتمد او بتواند نظارت کافی داشته باشد.
چه بسا برخی از این سریال‌ها هم برای همیشه متوقف باقی بمانند. در این میان فقط با «زیرخاکی ۳» موافقت شده که بزودی تولید آن برای پخش در نوروز ۱۴۰۱ از شبکه یک شروع خواهد شد.
حالا اما سریال‌های مناسبتی شبکه ها باید منتظر دستور بمانند و مشخص نیست در ساختار تازه آن ها مجوز دوباره ساخت خواهند گرفت یا طرحی دیگر جایگزین میشود.
حالا و با این تغییر و تحولات و خبرهایی که مبنی‌بر توقف یا بررسی مجدد سریال‌های در مرحله پیش‌تولید منتشر شده است باید منتظر ماند و دید که برای زمان خالی از سریال‌های تولیدی احتمالی در سال بعد فکری شده است یا خیر؟ اصلا تلویزیون قرار است سیاست پخش سریال‌های شبانه را ادامه بدهد؟ در مواجهه کیفیت و کمیت، قرار است کفه ترازو به نفع کدام‌یک سنگین شود؟ هرچند گفته میشود تلویزیون در حدود ۱۰۰ سریال در مراحل مختلف دارد، اما چیزی که مشخص است این است که تلویزیون دستش تا آخر سال چندان پر نیست و از آن سو هم مخاطبانی وجود دارند که دنبال کار خوب می‌گردند.
تا زمانی که دو شبکه بوده ظاهرا مشکلی وجود نداشته است. مرکز امور نمایشی، مسئولیت نظارت و دادن مجوز به سریال‌ها را به‌عهده داشته و با توجه به شرایط آن زمان، مشکل خاصی هم پیش نمی‌آمده است. البته در دهه ۶۰ بعضی از سریال‌ها مانند «پاییز صحرا» و «اشک تمساح» حاشیه‌هایی برای مدیر وقت سازمان صداوسیما ایجاد کرده بود. مرکز امور نمایشی سیما تا سال ۱۳۷۳ به کارش ادامه می‌داد و در این سال با تاسیس شرکت «سیما فیلم نوید» به‌عنوان موسسه‌ای غیرانتفاعی زمینه‌های تاسیس مرکز سیمافیلم چیده میشود و در همین سال هم سیمافیلم با هدف تولید محصولات تصویری با درجه کیفی «الف ویژه»، «الف» و «ب» در قالب فیلم سینمایی، داستانی، مستند و سایر ساختارها تاسیس شد که محور توجه آن نیز تاکید بر ارزش‌ها، فرهنگ، هنر و تمدن اسلامی و ایرانی است. سیما فیلم توانست کارهای شاخصی مانند «لیلی با من است»، «ولایت عشق» و «تنهاترین سردار» را تولید کند و از تیرماه ۱۳۸۱ با توجه به قانون یکپارچه‌سازی شرکت‌ها و موسسات کوچک‌تر در زیرمجموعه معاونت سیمای سازمان صداوسیما قرار گرفت که این امر تاکنون به قوت خود باقی مانده است. ازجمله وظایفی که در این خصوص برعهده ریاست این مرکز قرار گرفته، تحقیق، بررسی، گردآوری و تجزیه و تحلیل و حفظ اطلاعات مربوط به صنعت تصویری کشور و ادامه برنامه‌ریزی اجرایی در این زمینه است که سریال‌ها مهم‌ترین بخش این وظایف هستند.
گفته میشود سیاستگذاری درخصوص سریال‌ها هم فقط در اختیار سیما فیلم نیست و صداوسیما در امر تصمیم‌سازی برای تولید سریال دچار یک تشتت است و افراد و مراکز تصمیم‌گیر در این حوزه کم نیستند. با این تغییر احتمالی در روند ساخت سریال‌ها باید منتظر بمانیم و ببینیم تکلیف سیمافیلم و مسیر تصویب فیلمنامه تا پخش و حتی نظارت در حین پخش چه میشود؟ روندی که قطعا با تغییراتی مواجه خواهد بود.
سایر اخبار این روزنامه
آیا صدا و سیما به روزهای اوج سریال‌سازی‌اش باز می‌گردد؟
در انتظار روزهای خوش تلویزیون
ژوبین صفاری
لزوم توجه به آن سوی سیاست زدگی
آیا نسخه اصلی «برجام» مُرده است؟
توافق روی پایه‌های لرزان میز مذاکره
اختلافات ایران و روسیه درباره مسئله هسته‌ای چه مواردی است؟
تهران- مسکو از پشت در‌های بسته تا انتقادات عیان
غلفت از سرمایه گذاری در نفت و گاز چه تبعاتی به دنبال خواهد داشت؟
هشداری جدی برای ایران
بهترین بازیکن ایرانی حال حاضر فوتبال اروپا کیست؟
طارمی و اللهیار آماده؛ قدوس شگفت انگیز
عضو کمیته علمی ستاد ملی کرونا عنوان کرد
تصمیم‌گیری برای تزریق دُز سوم واکسن کرونا
«ابتکار» اما و اگرهای افزایش تولید خودرو را بررسی کرد
بازار بی‌توجه به وعده‌ها
امیرعبداللهیان:
به دقت رفتار بایدن را می سنجیم
با موافقت نمایندگان صورت گرفت
ارسال پرونده تخلف روحانی به قوه قضائیه
ایران تخم مرغ‌هایش را از سبد برجام برداشته است؟
شتباهات اردوغان ترکیه را چگونه به نقطه شکست می‌کشاند؟
