شلیک به قلب محیط‌بانی

«آرمان امروز» در گزارشي به افزايش کشته و زخمي شدن محيط بانان مي‌پردازد؛ بار سنگين اسلحه بر دوش محيط‌بانانآرمان امروز- سرويس جامعه: «محيط‌‌بانان در تيررس اسلحه‌هاي شکارچيان مسلح هستند» اگر به آمار چند سال گذشته مراجعه کنيم، بيشتر به اين واقعيت پي مي‌بريم؛ واقعيتي که در راه‌روهاي تصميم‌گيري و قانون‌گذاري سال‌هاست به محاق رفته و محيط‌‌بانان را در مواجهه با شکارچيان مسلح بي‌دفاع‌ کرده است، آن‌هم با تاوان عشق به محيط‌زيست و در مقابل حقوق بخور و نمير!. اسلحه‌اي که بردوش آنهاست، فقط بار سنگيني است که آنها در کوه و دشت به‌دوش مي‌کشند و جرات استفاده از آن را در مواجهه با تفنگي که قلب آنها يا يوزپلنگي که در حال خوردن آب است را نشانه گرفته، ندارند. آنها اگر از سلاح‌شان استفاده کنند، در دادگاه محکوم و قصاص مي‌شوند و اگر دست به ماشه نبرند، قلب‌شان با گلوله‌ از تپيدن باز خواهد ماند يا بايد جلوي چشم‌شان نابودي جانوران و مرگ را ببينند. اين روزها محيط‌باني يکي از مشاغل پرخطر و پرزحمت است که آنها هم در مقابل قانون محکوم هستند و هم در مواجهه با شکارچيان مسلح!. آماري هم که از کمبود آنها منتشر مي‌شود نشانگر آن است که اين شغل تا چه اندازه سخت و طاقت‌فرساست. کمبود نيروي محيط‌بان سبب شده که مدافعان طبيعت در حال حاضر 18 روز کار و 12 روز استراحت داشته باشند و هم‌اکنون سه هزار و 500 نفر محيط بان از 19 ميليون متر منطقه حفاظت شده، مراقبت مي‌کنند، يعني هر محيط‌بان در طي 18 روز بايد به‌تنهايي از 5 هزار 420 کيلومتر حفاظت نمايد. اين آمار در مقايسه با سرانه جهاني به‌نوعي فاجعه‌بار است، براساس استاندارد جهاني بايد در هر هزار هکتار يک محيط‌بان فعال باشد اما در ايران در هر 12 هزار هکتار يک محيط‌بان وجود دارد.
براين اساس، آنچه که در چند سال گذشته و اخبار زخمي شدن و شهادت آنها بر اين سختي مي‌افزايد؛ يک ماه پيش بود که دو تن از حافظان محيط زيست (محيط بان محمد فرهمند و هميار محيط زيست، رضا بهرام پور) توسط دو شکارچي که اقدام به شکار
يک قوچ وحشي کرده بودند، به شهادت رسيدند. هنوز داغ اين خبر در دل محيط‌زيست سرد نشده بود که دو نفر از محيط بانان منطقه حفاظت شده «مُند» در شهرستان ديراستان بوشهر با تيراندازي مستقيم شکارچي متخلف زخمي شدند. اين دو محيط بان که به اسامي «محمدرضا زارعي» و«اصغر اسماعيلي» شهرت دارند، در حال حاضر به دليل وخامت حال در بيمارستان کنگان بستري و تحت درمان هستند و يکي از آنها عمل جراحي شده و وضعيت خوبي ندارد. اين اخبار در شرايطي مطرح مي‌شود که در 40 سال گذشته 150 نفر از محيط‌بانان کشته شده‌اند که 49 نفر از آنها از سوي بنياد شهيد، شهيد اعلام شده‌اند.  
جرات نداريم دست به سلاح ببريم
در اين شرايط قانون به كارگيري سلاح در ميان محيط‌بانان از مواردي است كه عملا آنها را دچار مشكل كرده است. محيط‌بانان نه مي‌‌توانند از سلاح استفاده كنند و نه مي‌‌توانند استفاده نكنند. حتي‌ اگر شليك آنها دفاع از خود باشد و پاي‌ متهم را نشانه بگيرند، محصور شدن در ميانه بيابان و كوهستان باعث مي‌‌شود چه بسا مصدوم تا رسيدن به بيمارستان دوام نياورد. محيط‌بانان زيادي‌ به خاطر به‌كارگيري‌ سلاح در زمان ماموريت، ‌راهي‌ زندان شده‌اند، ‌برخي‌ هم به اعدام محكوم شده‌اند. يکي از آنها که موضوعش طي چند وقت اخير جنجال برانگيز و با واکنش مردم روبه‌رو شد، حکم قصاص براي برومند نجفي، محيط بان کرمانشاهي است که در 14 مرداد سال 1399 در جريان مواجهه نيروهاي اجرايي يگان حفاظت محيط زيست با سرنشينان يک دستگاه خودرو پرايد، متاسفانه يک نفر از سرنشينان اين خودرو  به دليل تيراندازي صورت گرفته جان خود را از دست داد و هم اکنون حکم قصاص او، متوقف شده است. سرهنگ جمشيد محبت‌خاني، فرمانده يگان حفاظت محيط زيست کشور با اشاره به موارد نياز به اصلاح اين قانون از سوي مجلس گفت: «اصلاح قانون به کارگيري سلاح مصوب براي محيط‌بانان، تکاپوي نوع کار محيط‌بانان رو نمي‌دهد و محيط‌بان در مناطق 4 گانه بايد با افرادي که مسلح به سلاح گرم غيرمجاز هستند، مبارزه ‌‌کند و در اين درگيري‌ها احتمال شهادت يا جانبازي محيط‌بانان وجود دارد. اصلاحيه و متممي نسبت به اين قانون اعمال شده که درخواست آن کتبا اعلام شده است و منتظريم که با پيگيري‌هاي صورت‌گرفته اين مهم که در فراکسيون محيط‌زيست و کميسيون‌هاي ديگر در جريان است، محقق شود.» اما براي بررسي اين موضوع يک محيط‌بان که تمايلي ندارد نامش ذکر شود تجربه درگيري با شکارچيان غيرمجاز دارد، به «آرمان امروز» مي‌گويد: «با توجه به شرايط محيط‌بانان و قانون استفاده از سلاح و شرايطي‌ كه براي‌ همكاران‌مان پيش آمده‌بود (زنداني‌ شدن‌شان و محكوم شدن به اعدام) نمي‌‌توانيم از اسلحه استفاده كنيم. يکبار به راحتي‌ من را زدند و از كنارمان رد شدند، در حالي که جرات استفاده از سلاح را نداريم. خون زيادي‌ از من رفته‌ بود. تا به شهر برسيم، ‌خون لخته به قلبم رسيده بود و شرايط اضطراري‌ داشتم. الان 9 ماه است پايم فلج شده‌. 120 تا ساچمه در پاي‌ راستم بود كه الان 80 تا باقي‌ مانده. در عرض 9 ماه، ‌12 ميليون تومان پرداخت كردم؛ اما آنقدر از لحاظ مالي‌ در مضيقه است كه نمي‌‌تواند بيش از اين به درمانش بپردازد. تاكنون نزديك 100 ميليون تومان هزينه كرده است و هنوز بايد روند درمانش ادامه داشته باشد.»
اصلاح قانون به کارگيري سلاح، دردي را دوا نمي‌کند
خردادماه امسال بود که در جريان  رسيدگي به لايحه اصلاح قانون به کارگيري سلاح توسط مأمورين نيروهاي مسلح در موارد ضروري و در جلسه اخير کمسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس شوراي اسلامي، اين موضوع شامل محيط‌بانان نشد. همان‌طور که در متن لايحه آمده است: ماده 1 : در عنوان قانون بکارگيري سلاح توسط مأمورين نيروهاي مسلح در موارد ضروري مصوب عبارت «نيروهاي» حذف مي‌شود و يک تبصره به عنوان تبصره( 2) به شرح زير به آن الحاق مي‌گردد: ماده 1 -  مأمورين نيروهاي مسلح و ساير اشخاصي که به موجب قانون و مقررات مجاز به حمل سلاح مي‌باشند، در انجام مأموريت هاي محوله موظف‌اند براي به کارگيري سلاح، ضوابط اين قانون را رعايت کنند . تبصره 2 - درخصوص افرادي که از سوي مراجع قانوني براي حفاظت از خود مسلح شده اند، برابر ماده 156 قانون مجازات اسلامي مصوب  1/02/ 1392 و تبصره هاي آن عمل مي‌شود. شرايط، صلاحيت ها و نحوه همکاري اين افراد در مأموريت ها در آيين‌نامه اجرايي اين قانون مشخص مي‌گردد. با اين توصيف اين قانون شامل حال محيط‌بانان و استفاده آنها از سلاح گرمي که بردوششان است، نمي‌شود.