با تروریست خواندن روسیه جهان نا امن‌تر می‌شود

شکی نیست که امریکا و روسیه حاد‌ترین شرایط را در روابط خود در بعد از جنگ سرد تجربه می‌کنند. پرسشی در این مورد نیست بلکه پرسش در این است که امریکا می‌خواهد وخامت این اوضاع را تا کجا پیش ببرد. به نظر می‌رسد که دست‌کم بخشی از حاکمیت امریکایی حد و مرزی برای وخامت اوضاع نمی‌شناسد و نشانه آن قطعنامه غیرالزام‌آور مجلس سنا است که از آنتونی بلینکن، وزیر خارجه امریکا، می‌خواهد روسیه را به واسطه اقداماتش در چچن، گرجستان، سوریه و اوکراین در فهرست کشور‌های حامی تروریسم قرار دهد. رأی قاطع سناتور‌ها و حمایت صریح نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان امریکا، از این قطعنامه نشان می‌دهد که این موضوع برخوردار از حمایت دوحزبی است، اما حالا به نظر می‌رسد که وزارت خارجه امریکا نگران اجرای این قطعنامه است.
روزنامه پولیتیکو گزارش داده که مقام‌های وزارت خارجه امریکا نگرانی‌های خود را در خصوص قرار دادن روسیه در فهرست کشور‌های حامی تروریسم به اطلاع کنگره رسانده‌اند. بنابر گزارش پولیتیکو، یکی از نگرانی‌های این مقامات مربوط می‌شود به حمل غلات اوکراین از طریق دریا که بنابر توافق چهارجانبه روسیه، ترکیه، اوکراین و سازمان ملل مدتی است انجام می‌شود و مقام‌های وزارت خارجه به کنگره گفته‌اند در صورت اجرای قطعنامه کنگره، هیچ تضمینی نیست که روسیه اجازه ادامه فعالیت این کشتی‌ها را بدهد. محروم شدن تجارت با روسیه برای امریکایی‌ها یکی دیگر از دلایل مقامات وزارت خارجه است که البته با شرایط تحریم‌های امریکا و اروپا علیه روسیه نمی‌تواند دلیل جدی آن‌ها باشد، اما باز باید گفت که تصمیم‌گیرندگان سیاست خارجی امریکا نگرانی‌های بسیار جدی‌تر از این دارند که با توجه به آن‌ها حاضر به اجرای قطعنامه مجلس سنا نشده‌اند.
یکی از این نگرانی‌ها بازتاب تهدید روسیه است به اینکه در صورت اجرای قطعنامه سنا، مسکو امریکا را تهدید به قطع کامل روابط کرده است. ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه، پیش از این گفته بود که اگر ایالات متحده روسیه را به عنوان دولتی حامی تروریسم معرفی کند، برای دو کشور «نقطه بی‌بازگشت» خواهد بود. قطع کامل روابط روسیه با امریکا بی‌تردید پیامد‌های منفی بسیار گسترده‌تر از کشتی‌های غلات اوکراین تا تجارت امریکایی‌ها با روسیه دارد. یک نمونه قابل‌توجه این پیامد‌ها مربوط به پیمان استارت‌نو می‌شود که مهم‌ترین پیمان موجود برای کنترل تسلیحات هسته‌ای روسیه و امریکا است. این پیمان در زمان باراک اوباما و دیمیتری مدودف، رؤسای جمهور امریکا و روسیه، امضا شد و هرچند که مدت زمان آن در ۵ فوریه ۲۰۲۱ تمام می‌شد، اما برای یک دوره پنج ساله دیگر و تا ۲۰۲۶ تمدید شده است. حالا اجرای قطعنامه کنگره به خودی خود بحث در خصوص این پیمان را به خطر می‌اندازد تا چه رسد به اینکه مسکو در واکنش به آن رابطه خود را با واشنگتن به طور کامل قطع کند. به این ترتیب، قرار دادن نام روسیه در فهرست کشور‌های حامی تروریسم به این معنا است که امریکا دیگر نمی‌تواند پیمانی برای کنترل تسلیحات هسته‌ای با روسیه داشته باشد و معلوم نیست که امنیت جهانی بعد از این به چه صورت خواهد بود.
علاوه بر این، روسیه از اعضای گروه بریکس است که پیوند‌های عمیق اقتصادی با قدرت‌های نوظهور جهانی نظیر هند، برزیل و آفریقای جنوبی دارد و اجرای قطعنامه کنگره می‌تواند روابط اقتصادی، سیاسی و دیپلماتیک امریکا را نه تنها با روسیه بلکه با این کشور‌ها و بسیاری از دیگر کشور‌های آسیایی، آفریقایی و امریکای لاتین و جنوبی را نیز دچار مشکل کند. بنابراین، قطعنامه سناتور‌های امریکا و اصرار کسانی نظیر نانسی پلوسی به اجرای آن بدون تردید حاکی از تمایل حاکمیت امریکا به تشدید فشار بر روسیه و کشاندن وضعیت موجود به وخیم‌ترین حالت ممکن است، اما واکنش مقامات وزارت خارجه امریکا نشان می‌دهد که هنوز هستند کسانی که عاقلانه به موضوع فکر می‌کنند و متوجه پیامد‌های خطرناک چنین اعمال افراطی برای نه‌تن‌ها منافع امریکا بلکه حتی برای صلح و ثبات جهانی هستند. با این حال، به نظر می‌رسد که فشار بر این افراد آن قدر زیاد بوده که فقط می‌توانند کنگره را متوجه عواقب درخواستش بکنند و معلوم نیست که این تعداد اقل تا کی بتوانند افسار حاکمیت لجام‌گسیخته در واشنگتن را در دست داشته باشند.